ترامپ، رئیس‌جمهوری دیوانه

در سرمقاله دیگر که برای سایر نقاط جهان منتشر شده، اکونومیست به کارنامه یک‌ساله ریاست جمهوری ترامپ پرداخته است و نسبت به سلامت عقل او ابراز تردید شده است. اکونومیست با اشاره به کتاب «آتش و خشم» مایکل ولف درباره ترامپ، نوشته که در این کتاب آمده است ترامپ به عنوان رهبر جهان آزاد از دید کارکنانش یک امپراتور نوپای خودخواه و دیوگونه است که مناسب این مقام نیست. حالا آمریکا درگیر بحث سلامت عقل رئیس جمهور شده است. این روزها تماشای حرکات و رفتار ترامپ امری ضروری شده است. چه کسی بی صبرانه در انتظار توییت وحشتناک بعدی ترامپ نیست؟ با توجه به بار سنگین مسوولیت‌هایی که بر شانه‌های ترامپ قرار دارد و با توجه به میزان نامناسب بودن ترامپ برای پست ریاست‌جمهوری، تمرکز بر شخصیت ترامپ هم اقدامی عقلایی است و هم لازم. البته ترامپ خوش‌شانس هم هست. اقتصاد جهان قدرتمندترین رشد هماهنگ خود از سال ۲۰۱۰ تاکنون را تجربه می‌کند. ترامپ اما شانس خود را این‌گونه تکمیل کرده است که شرکت‌های آمریکایی را متقاعد ساخته که حامی آنهاست. از زمان ترک کاخ سفید توسط باراک اوباما، نرخ بیکاری آمریکا همچنان در حال کاهش و بازار سهام در حال صعود است. از سوی دیگر ترامپ به بدترین تهدیدهای خود جامه عمل نپوشانده است. او در زمان نامزدی انتخابات ریاست‌جمهوری از اعمال تعرفه ۴۵ درصدی بر همه کالاهای چینی و بازنویسی یا پاره کردن پیمان نفتا با کانادا و مکزیک سخن به میان آورده بود. گرچه هنوز در هر دوی این جبهه‌ها دردسرهایی وجود دارد؛ اما این دردسرها در ابعادی که نخست از آنها صحبت می‌شد نیست. طی یک‌سال گذشته، اقدامات قانونی ترامپ در سمت ریاست جمهوری، ملایم‌تر از انتظارات و البته درهم‌برهم بود. فرصت‌طلبی و بی‌اعتنایی او نسبت به اصول و قواعد، ضمن آنکه شرم‌آور است، این معنا را نیز دربر دارد که او بیش از اسلاف خود نسبت به قراردادها توجه نشان می‌دهد. حالا او گفته است که به داووس خواهد رفت؛ جایی که باید در آن شانه به شانه طرفداران جهانی شدن گام بردارد. خطر شخصیتی ترامپ اما این است که او موجب منحرف شدن توجهات از تغییرات عمیق‌تری می‌شود که در سیستم دولت آمریکا در حال وقوع است. بوروکراسی آمریکا چنان از نیروی کارآمد بی‌بهره است که برای تهیه پیش‌نویس یک سیاست به فعالان صنعتی تکیه می‌کند. آنها قانون‌زدایی را شکل داده‌اند و بندهایی را به قانون مالیات افزوده‌اند که بار هزینه‌ها را از شانه سهامداران به شانه‌های جامعه منتقل می‌کند.

واقعیت این است که ترامپ در سال نخست ریاست‌جمهوری خود تنها یک رئیس‌جمهوری ضعیف بوده است. او در دوره دوم ریاست‌جمهوری‌اش اما می‌تواند آسیبی شدید به آمریکا وارد سازد.