سازمان‌های امنیتی آمریکا در برآورد از برنامه هسته‌ای کره‌شمالی دچار خطا شدند
رسوایی اطلاعاتی در واشنگتن
این سازمان‌ها دولت جدید را مطمئن کرده بودند که رهبر جوان کره‌شمالی با طیفی از مشکلات مواجه است و این به ترامپ زمان می‌دهد تا یا روش‌هایی برای مذاکره بیابد یا اقداماتی ضد او را دنبال کند. یک مقام آمریکایی در بازنگری‌های سیاسی اولیه می‌گفت ارزیابی‌ها نشان داد که «اون» نمی‌تواند تا سال ۲۰۲۰ یا شاید حتی ۲۰۲۲ قاره آمریکا را مورد حمله قرار دهد. «دیوید. ای. سانجر» و «ویلیام جی. براد»، گزارشگران نیویورک‌تایمز در گزارش ۶ ژانویه ۲۰۱۸ خود نوشتند «کیم جونگ اون» ۸ آزمایش موشکی در سال ۲۰۱۶ انجام داد که همگی موشک‌های میان‌برد بودند. از این ۸ موشک، ۷ فروند یا در حین پرتاب یا در آسمان منفجر شد که برخی این را به برنامه خرابکاری آمریکا در دوران اوباما نسبت دادند. اگرچه کره‌شمالی ۵ آزمایش زیرزمینی اتمی انجام داد اما جامعه اطلاعاتی تخمین می‌زند که سال‌ها طول خواهد کشید تا این کشور به توسعه نوع قدرتمندتری از تسلیحات همچون بمب هیدروژنی دست یابد.
ظاهرا با گذشت ماه‌ها، آن ارزیابی‌های تسلی‌بخش به‌شدت منسوخ شده است. «کیم» با سرعتی که نهادهای اطلاعاتی آمریکا را شوکه کرد به فناوری جدید موشکی دست یافت که می‌توانست خاک گوام، ساحل غربی و سپس واشنگتن را هدف قرار دهد. به این ترتیب، در اولین یکشنبه ماه سپتامبر، او ششمین بمب هسته‌ای را پرتاب کرد. پس از تردیدهای اولیه در میان تحلیلگران، اکنون اجماعی شکل گرفته دال بر اینکه این اولین آزمایش موفقیت‌آمیز تسلیحات هیدروژنی کره‌شمالی با قدرت انفجاری ۱۵ برابر بیش از بمب اتمی‌ای بود که هیروشیما را نابود کرد. سیا و آژانس‌های اطلاعاتی دیگر پیش‌بینی کرده بودند که آن لحظه سرانجام فرا خواهد رسید. برای دهه‌ها، آنها به‌طور دقیق مسیر و دامنه وسیع برنامه هسته‌ای کره‌شمالی را پیش‌بینی کردند. مقام‌های فعلی و قبلی آمریکا می‌گویند ناتوانی سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا برای پیش‌بینی توسعه سریع برنامه‌های موشکی کره‌شمالی طی چند ماه گذشته، مهم‌ترین شکست اطلاعاتی ایالات‌متحده بوده است.
این گسست به توضیح سردرگمی‌ها و سیگنال‌های مغشوشی که تیم امنیت ملی ناکارآمد ترامپ می‌فرستاد و نوع واکنش و پاسخ آنها را نشان می‌داد کمک می‌کند. ژنرال «هربرت مک مستر»، مشاور امنیت ملی ترامپ در مصاحبه‌ای تصریح کرد که سرعت کیم برای رسیدن به خط پایان-تلاش برای تبدیل شدن به قدرتی هسته‌ای پیش از شروع هرگونه مذاکره‌ای یا پیش از اینکه تحریم‌ها اثر خود را بگذارد- «سریع‌تر و پیچیده‌تر از آنی بود که بسیاری تصور می‌کردند.» در نتیجه، استدلال او این است که «ما باید با فوریت بیشتری هر کاری می‌توانیم انجام دهیم و تلاش‌هایمان برای حل این مساله بدون درگیری را سرعت بخشیم.» مقام‌های ارشد اطلاعاتی می‌گفتند سرمایه‌گذاری سنگینی را برای کسب اطلاعات در مورد برنامه‌های تسلیحاتی کره‌شمالی در سال ۲۰۱۲ آغاز کردند که این تلاش‌ها دو سال پیش‌به بار نشست. اما تصریح کردند که دو فرض کلیدی داشتند که باطل شد.
آنها پیش‌بینی می‌کردند که کره‌شمالی به زمان نیاز دارد تا دانش موشکی خود را همچون دیگر ملت‌ها (مثلا طی دوران جنگ سرد) تکمیل کند و بنابراین، دسترسی این کشور به مدل‌های پیشرفته کامپیوتری و متخصصان خارجی را دست‌کم می‌گرفتند. آنها همچنین قضاوت درستی در مورد رهبر ۳۳ ساله کره‌شمالی هم نداشتند؛ جوانی که برنامه تسلیحاتی را بر خلاف پدر و پدربزرگ خود در اولویت قرار داد. اوباما طی دوران انتقال دولت به ترامپ به رئیس‌جمهوری جدید گفته بود که کره‌شمالی فوری‌ترین تهدید امنیت ملی است و رئیس‌جمهور جدید هم بلافاصله در آشکار و نهان شروع به تکرار این مساله کرد که پرونده «افتضاحی» را در مورد کره‌شمالی تحویل گرفته زیرا اسلافش کار چندانی انجام ندادند. مقام‌های دولت اوباما این نگاه را به چالش می‌کشند. اما برخی معتقدند ارزیابی ناقص و ضعیف جامعه اطلاعاتی در مورد پیشرفت کره‌شمالی به این معنا است که فشار کمتری برای تقویت دفاع موشکی، اعمال فشار تحریمی قوی‌تر یا افزایش اقدامات مخفیانه وجود دارد. معلوم نیست که آیا با هشدارهای قوی‌تر هم دولت‌های اوباما یا ترامپ می‌توانستند سرعت پیشرفت کیم را «کند» کنند یا خیر. طی سال‌ها، کره‌شمالی در دوران چندین رئیس‌جمهور –اعم از دموکرات یا جمهوری‌خواه- دست به مانور زده و پیشرفت‌های تکنولوژیک خود را به رخ کشیده؛ تکنولوژی‌هایی که بسیار تهدیدکننده بوده اما خطر جنگی که می‌تواند میلیون‌ها نفر را در کره‌جنوبی یا ژاپن از میان ببرد به‌دنبال نداشته است. حضور نظامی گسترده در شبه جزیره (خارج از ساحل کره‌شمالی)، حملات سایبری، خرابکاری در قطعات وارداتی یا اقدامات دیگر شاید توانسته باشد از سرعت برنامه هسته‌ای کره‌شمالی بکاهد اما نتوانسته آن را متوقف سازد. اکنون ترامپ با بزرگ‌ترین پیشرفت مواجه است؛ پیشرفتی که با همان چالشی دست به گریبان است که اسلاف ترامپ با آن مواجه بودند اما یک تفاوت دارد: ترامپ زمان کمی برای دادن پاسخ دارد.
لغزش‌های اطلاعاتی در مورد کره‌شمالی – حتی در مورد پرسش‌های بنیادینی مانند اینکه این کشور چه تعداد بمب هسته‌ای دارد- علامت سوالی بر سر راه ترامپ و گزینه‌های او قرار داده است. او همواره از چشم‌انداز جنگ با کره‌شمالی سخن می‌گوید. او دستور پیگیری برخی از برنامه‌های جدید نظامی را داده است: از عملیات محدود «مشت به بینی» تا ارسال سیگنال‌هایی در مورد حمله وسیع برای نابودی مراکز هسته‌ای و موشکی کره‌شمالی که همه این گزینه‌ها موجب نگرانی دستیاران ترامپ شده که ممکن است موجب درگیری‌های ویرانگر گسترده‌تری شود. برای مثال، یک حمله پیشدستانه می‌تواند اطلاعات دقیقی از محل تاسیسات و مراکز ساخت، نیروگاه‌های هسته‌ای و واحدهای ذخیره به‌دست دهد و البته این اعتماد به نفس که حملات سایبری و الکترونیکی می‌تواند توانایی کیم برای تلافی را فلج سازد. یک مقام ارشد آمریکایی می‌گفت سال گذشته «درسی تحقیرآمیز» در محدودیت‌های الکترونیکی، ماهواره‌ای و عملیات اطلاعاتی انسانی علیه جامعه بسته‌ای بود که شبکه‌های کامپیوتری معدودی دارد، دارای پارانویای بزرگی در مورد اقدامات پنهان آمریکا و یک رهبر جوان اما مصمم است.
مک مستر می‌گوید ترامپ با این چیزها از کوره درنمی‌رود زیرا انتظار یک گزارش کامل در مورد هر چیزی را ندارد. او می‌گوید ترامپ در مورد این ابهامات بسیار خونسرد است. او سرشت انسانی را درک کرده و می‌فهمد که هرگز اطلاعات کاملی از قابلیت‌ها و نیات نخواهد داشت. «سانجر- براد»، گزارشگران نیویورک‌تایمز، می‌نویسند پیشرفت سریع کره‌شمالی سوالات مهمی برانگیخته است: آیا – برای مثال- تلاش‌های خرابکارانه آمریکا کیم را واداشت تا برنامه ناقص موشکی خود را کنار بگذارد و دنبال نسل جدیدی از موشک‌های توانمندتر برود؟ یا آیا این برنامه جدید آسیب‌پذیری‌های مشابهی دارد که ایالات‌متحده می‌تواند از آنها بهره‌برداری کند؟ گزارشگران نیویورک‌تایمز بر این باورند از زمانی که ایالات‌متحده شروع به رصد تلاش‌های کره‌شمالی برای دستیابی به تسلیحات هسته‌ای کرد، یک الگو همواره تکرار شده است: سازمان‌های جاسوسی آمریکا در پیش‌بینی مسیر، جهت و زمان‌بندی کلی برنامه خوب عمل کرده‌اند اما بارها چرخش‌های حیاتی را از دست داده و نادیده گرفته‌اند. اسناد جدیدی که از طبقه‌بندی خارج شده نشان می‌دهد که سیا در اوایل دهه ۸۰ به امیال و جاه طلبی‌های کره‌شمالی پی برده بود آنگاه که ماهواره‌های جاسوسی برای اولین بار شواهد یا لکه‌هایی یافتند که نشان می‌داد این کشور در حال ساخت رآکتور برای تولید پلوتونیوم است که منبعی برای ساخت تسلیحات هسته‌ای است. بخشی از این آژانس غرق در مطالعه‌ای در مورد کارخانه‌ها و رآکتورهای کره‌شمالی شد و سعی کرد دریابد که این دولت واپس‌گرا با چه سرعتی می‌تواند موتورهای پیشرفته راکت‌ها – به‌ویژه سوخت و کلاهک‌های هسته‌ای- را بسازد.
پس از فروپاشی شوروی، موج دانشمندان فقیر به سوی کره‌شمالی به حرکت درآمدند. اگرچه نیروهای امنیتی روس برخی از آنها را دستگیر کردند اما برخی دیگر یا موفق به فرار شدند یا از راه دور به کره‌شمالی کمک می‌کردند. مقام‌های اطلاعاتی سابق آمریکا می‌گویند تقریبا انتقال چشمگیر تکنولوژی را نادیده گرفتند. موشک جدیدی که کره‌شمالی به تازگی شلیک کرد نشانه‌هایی از دوران شوروی را بر خود داشت. مقام‌های اطلاعاتی و تحلیلگران می‌گویند هنوز نمی‌توانند تاریخ، مکان یا ابزارهای خاص برای این انتقال عجیب و غریب تکنولوژی را روشن کنند. کره‌شمالی یکبار در سال ۱۹۹۴ برنامه تسلیحات هسته‌ای خود را پس از بن بست با آمریکا به حال تعلیق درآورد؛ بن بستی که دو کشور را به سوی آغاز جنگی دیگر در کره نزدیک کرده بود. دولت کلینتون گزینه‌های نظامی را روی میز گذاشته بود و این درحالی بود که دولت کارتر به معامله‌ای رسیده بود که منجر به «فریز» برنامه هسته‌ای کره‌شمالی شد اما در ازای آن بنزین و اجازه ساخت نیروگاه هسته‌ای را باید به کره‌شمالی می‌داد که در نهایت هرگز ساخته نشد. آن معامله ظاهرا ۶سال دوام آورد اما در حقیقت، کره‌شمالی شروع به تقلب در این توافق کرد. این کشور در خفا راهی جایگزین را برای استفاده از سوخت اورانیوم برای ساخت بمب دنبال کرد.
جامعه اطلاعاتی دریافت که کشتی‌هایی از روسیه و پاکستان حامل قطعاتی برای سانتریفیوژ هستند که برای غنی‌سازی اورانیوم به‌کار می‌روند. کره‌شمالی که با این شواهد روبه‌رو شد به برنامه خود اعتراف کرد و دولت بوش را واداشت تا این توافق را به تعلیق درآورد. اما کره‌شمالی به پیش رفت و امروز تحلیلگران بر این باورند که از اورانیوم در بسیاری از کلاهک‌هایش استفاده می‌کند. از اوایل سال ۲۰۰۰، «شورای اطلاعات ملی» در مورد مسیر کلی حرکت کره‌شمالی تحلیل دقیق تری داشت و در یک گزارش طبقه‌بندی نشده پیش‌بینی کرد که «به احتمال زیاد» این کشور تا سال ۲۰۱۵ به موشک هسته‌ای دست خواهد یافت که می‌تواند شهرهای آمریکا را هدف قرار دهد. چهار سال بعد، وقتی ایالات‌متحده در سال اول جنگ عراق به سر می‌برد، این شورا در پیش‌بینی دیگری اعلام کرد که «بحران بر سر کره‌شمالی احتمالا تا ۱۵ سال آینده به اوج خواهد رسید.» این اوج قبل از ۲۰۱۹ بود. دولت بوش برنامه رصد و توقیف کشورهایی را شروع کرد که موادی را به برنامه تسلیحاتی کره‌شمالی می‌رساند بنابراین تلاش‌های مخفیانه خود برای فلج کردن این برنامه را با خرابکاری در زنجیره تامین (ارائه قطعات خراب) شروع کرد. اما تمرکز اصلی سیا بر مبارزه با تروریسم بود و پوشش ماهواره‌ای کره‌شمالی به نفع نیروهای آمریکایی مستقر در خاورمیانه تغییر جهت داد. آمریکا در سال ۲۰۰۶ شگفت‌زده شد چراکه از سوی چین- درست یک ساعت پیش از آزمایش هسته‌ای کره‌شمالی- گزارشی دریافت کرد دال بر اینکه این کشور قرار است اولین آزمایش هسته‌ای زیرزمینی خود را انجام دهد. در سال ۲۰۱۰، «زیگفرید. اس. هکر»، مدیر سابق آزمایشگاه ملی لوس آلاموس را برای دیدار از این کشور دعوت کرد و به او کارخانه کامل غنی‌سازی اورانیومی که داخل یک ساختمان قدیمی در یونگ بیون ساخته بود را نشان داد. آنها این مرکز را در جایی زیر چشم ماهواره‌ها ساختند بدون اینکه رصد یا شناسایی شود. دولت‌های خارجی هرگز موفق نشدند دانشمندان کره‌شمالی را به خدمت بگیرند زیرا به ندرت به آنها اجازه خروج از کشور داده می‌شود. وقتی اسنودن اسنادی را نشان داد که آژانس امنیت ملی داخل کره‌شمالی رخنه کرده است معلوم نبود که این مداخله سایبری توانسته باشد کار مفیدی انجام داده باشد آن هم در کشوری که حداقل‌ترین شبکه‌های کامپیوتری را دارد.
ارسال نظر