بخش صد و پنجاه و یکم
نه «صلح آمریکایی» نه «صلح چینی»
مائو پی برده بود که بمب اتم دیگر «ببر کاغذی» نبود بلکه «ببری واقعی» بود که می‌توانست کشورهای بسیاری را ببلعد. سرمقاله سال ۱۹۶۱ «People’s Daily» بیان کرد که «به‌منظور محدود کردن تهدید جنگ هسته‌ای تحمیل شده از سوی امپریالیسم در آینده، چین قطعا از حق انجام آزمایش هسته‌ای و ساخت تسلیحات هسته‌ای برخوردار است. این روشی موثر برای دفاع از صلح جهانی در برابر سیاست باج‌خواهی هسته‌ای امپریالیست‌ها است.»
پس از آنکه شوروی «پیمان منع آزمایش هسته‌ای» را امضا کرد و پس از آنکه روابط میان چین- شوروی رو به وخامت رفت، چین تلاش خود را وقف اتحاد میان کشورهای مختلف آسیایی، آفریقایی و آمریکای لاتینی کرد تا یک جبهه متحد گسترده‌تر را شکل دهد. به این منظور، چین بیانیه‌ای رسمی صادر و در آن ادعا کرد که «رهبران شوروی بیرق ممنوعیت جامع تسلیحات هسته‌ای را زمین گذاشته‌اند و ما وظیفه داریم که آن را بالاتر ببریم.» این نگرش چین به مذاکرات خلع‌سلاح و مواضع این کشور در مورد رژیم‌های منع اشاعه را نشان می‌داد؛ به این معنا که به کلوب هسته‌ای نخواهد پیوست، در NPT مشارکت نخواهد کرد، و همان‌طور که وزیر خارجه وقت این کشور «چیائو گوانهوا» (Qiao Guanhua) وعده داد، «در مذاکرات به اصطلاح خلع‌سلاح هسته‌ای میان قدرت‌های هسته‌ای در پشت دولت‌های غیرهسته‌ای حضوری نخواهد داشت.» دولت چین از طریق روزنامه دولتی «People’s Daily» استدلال می‌کرد که NPT «بخشی از توطئه مشترک ضد چینی» آمریکا و شوروی است و این ابرقدرت‌ها «خواهان محدود کردن نفوذ چین هستند.»
در سه دهه اول پس از تاسیس جمهوری خلق چین، این کشور با محیط امنیتی بسیار خصومت آمیزی دست به گریبان بود. در دهه ۵۰، چین به اردوگاه سوسیالیستی به رهبری شوروی تکیه داشت اما خصومت میان چین و آمریکا ادامه یافت. ایالات‌متحده در دو مرحله از چین باج خواهی هسته‌ای کرد: اول، طی جنگ کره و دوم، در دو بحران تنگه تایوان. در دهه ۶۰، روابط چین- شوروی رو به وخامت رفت اما هیچ بهبودی در روابط آمریکا- چین به‌وجود نیامد. چین در دو جبهه در حال جنگ بود: همزمان با امپریالیسم آمریکا و تجدیدنظرطلبی شوروی مخالفت می‌کرد و محیط امنیتی‌اش روزبه‌روز بدتر می‌شد.
دهه ۷۰ میلادی طلیعه نزدیکی نسبی در روابط آمریکا- چین بود اما خصومت کلی میان چین و شوروی ادامه یافت؛ این موجب شد که شوروی مبادرت به تهدید هسته‌ای چین کند که این تهدید از مناقشه سرزمینی میان دو کشور بر می‌خاست. رهبران چین آشکارا درک کردند که بدون بمب اتم، چین از سوی دیگران بلعیده خواهد شد. بمب اتم نه فقط «ببر کاغذی» برای ترساندن مردم نبود- چنانکه مائو روزگاری گفته بود- بلکه «ببری واقعی» بود که می‌توانست مردمان را ببلعد. بنابراین، توسعه قابلیت هسته‌ای به اولویت اصلی چین برای تضمین امنیت این کشور تبدیل شد.
ارسال نظر