چرا قیمت‌ها در بازار صعودی شد؟
خزش زمستانی قیمت خودرو
بررسی بازار خودرو طی ۲۵ روز گذشته نشان می‌دهد که قیمت خودروهای داخلی به سقف یک‌ساله خود رسیده است. رشد قیمت خودرو در بازار که از اواسط دی‌ماه آغاز شد ۱۴ بهمنماه امسال به اوج خود رسید و پس از آن تحت‌تاثیر ثبات نرخ ارز متوقف ماند. این در شرایطی است که از ۱۰ روز پیش دوباره روند رشد قیمت‌ها کلید خورد و این بار حتی سقف قیمتی ۱۴ بهمن را نیز شکست. «دنیای اقتصاد» برای بررسی بازار خودرو قیمت ۱۸محصول پرتقاضای داخلی و مونتاژی را در این فراز‌و‌نشیب بررسی کرده است. بر این اساس قیمت این ۱۸ محصول در سه بازه زمانی ۱۴بهمن، ۲۳بهمن و ۹اسفند رصد شده است.
بررسی‌های «دنیای اقتصاد» حاکی از آن است که روز گذشته قیمت خودروهای داخلی نسبت به قله قیمتی پیشین، یعنی ۱۴ بهمنماه، به طور میانگین ۶.۵میلیون تومان و ۰.۹درصد بیشتر بوده است. همچنین نسبت به آخرین کف قیمتی ثبت‌شده، یعنی ۲۳ بهمنماه، نیز به طور میانگین رشدی معادل ۲۰.۲میلیون تومان و ۳.۲درصد را نشان می‌دهد. خودروهای مونتاژی اما هنوز به قیمت ۱۴بهمن نرسیدهاند. میانگین قیمت خودروهای مونتاژی مورد بررسی روز گذشته ۴.۵میلیون تومان، معادل نیم‌درصد، کمتر از بهای آنها در نیمه بهمن بوده است. اما نسبت به میانگین قیمتی ۲۳بهمن رشدی معادل ۱۵.۵میلیون تومان و ۱.۳درصد داشته است.
شاید بتوان مهم‌ترین علت افت‌و‌خیزهای ثبت‌شده را مربوط به نوسانات نرخ ارز در نظر گرفت. در واقع پس از ناآرامی‌ها در منطقه، نرخ ارز در بازار آزاد روند صعودی به خود گرفت، به‌طوری‌که بهای دلار به بیش از ۵۸هزار تومان رسید. بازار خودرو نیز در تبعیت همیشگی خود از نرخ ارز، تحت تاثیر این موضوع روی مدار رشد قیمت قرار گرفت. اما در نیمه دوم ماه گذشته، بازار ارز آرامش نسبی به خود دید و می‌توان گفت تقریبا روی ۵۵هزار تومان ثابت ماند. بنابراین بازار خودرو نیز که تاثیر زیادی از ارز می‌گیرد به تبع آن رو به کاهش قیمت رفت. اما ثبات نرخ ارز تنها مدتی پایدار بود و طی روزهای اخیر دوباره در مدار صعود قرار گرفت، به طوری که بهای دلار در بازار آزاد روز گذشته ۵۸هزار و ۴۵۰تومان ثبت شد. بنابراین قیمت خودرو نیز دوباره رو به رشد رفت.
یکی از دلایل رشد نرخ ارز نزدیکی به پایان سال است که منجر به رشد تقاضای خرید ارز شده است. اما نزدیکی به پایان سال علاوه بر تاثیر روی قیمت ارز، به طور مستقیم بازار خودرو را نیز تحت‌تاثیر خود قرار داده است. عموما در روزهای آخر سال معاملات خودرویی اوج می‌گیرد و همین موضوع می‌تواند موجب رشد قیمت خودرو شود.
علاوه بر این، می‌توان انتظارات تورمی برای سال آینده را نیز در این موضوع تاثیرگذار دانست. در واقع همراه با سیگنال‌های موجود، این انتظار در بازار وجود دارد که سال آینده با رشد قیمت‌ها آغاز شود و متقاضیان خرید خودرو سعی می‌کنند پیش از پایان سال، خرید خود را انجام دهند. انتظار برای رشد قیمت خودرو در سال آینده از سه عامل اساسی نشات می‌گیرد. عامل اول انتظار رشد نرخ ارز است. به تبع این موضوع انتظار رشد تورم در سطح کلان اقتصاد کشور نیز وجود دارد که به عنوان عامل دوم ایفای نقش می‌کند. همچنین بعد از گذشت 10 ماه از آخرین قیمت‌گذاری رسمی خودرو انتظار می‌رود که ابتدای سال آینده سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان دست به اصلاح قیمت خودرو بزند که این موضوع نیز عامل سوم ایجاد تورم انتظاری در بازار خودرو است.
از طرف دیگر عرضه خودرو همراه با رشد معوقات خودروسازان، با افت همراه بوده است. در واقع خودروسازان با تعهدات معوق زیادی مواجه هستند که این موضوع موجب شده عرضه خودرو به بازار شکل محدودی به خود بگیرد. هم‌زمانی این موضوع با رشد تقاضای متاثر از نزدیکی به پایان سال منجر به رشد قیمت خودرو شده است. همچنین خودروهایی که اکنون توسط خودروسازان تحویل داده می‌شوند، پلاک سال 1403 را دارند، بنابراین دارندگان این خودروها به‌راحتی می‌توانند سال آینده این خودروها را به قیمت روز بفروشند و در نتیجه فعلا برای فروش خودرو صبر می‌کنند.
افت‌وخیز قیمتی خودرو
از بین خودروهای داخلی مورد بررسی بیشترین رشد قیمتی محقق‌شده نسبت به قله قیمتی پیشین مربوط به پژو پارس سال است که این موضوع می‌تواند متاثر از توقف تولید این محصول پرطرفدار بازار باشد. این خودرو که 14بهمنماه 610میلیون تومان خرید و فروش می‌شد، پس از افت قیمتی که رخ داد 23بهمنماه به 600میلیون تومان رسید اما روز گذشته 635میلیون تومان معامله شد تا رشد 25میلیون تومانی و 4درصدی را ثبت کند. پژو پارس LX و پژو 207 MC اتوماتیک نیز هر یک نسبت به قیمت 14بهمنماه 20میلیون تومان رشد قیمت داشته‌اند. قیمت این دو محصول دیروز به ترتیب 775 و 870 میلیون تومان بود. در مورد برخی خودروهای داخلی شاهد کاهش قیمت جزئی نسبت به نیمه ماه گذشته هستیم. برای مثال کوئیک R اتوماتیک که 14بهمن قیمتی معادل 390میلیون تومان داشت، 23بهمنماه 380میلیون تومان خرید و فروش می‌شد اما دوباره با موج افزایش قیمت جدید بهای آن دیروز به 387میلیون تومان رسید که سه‌میلیون تومان نسبت به نیمه بهمنماه کاهش داشته است.
اما همان‌طور که اشاره شد، محصولات خودروسازان خصوصی به طور میانگین هنوز به قله قیمتی نیمه زمستان نرسیدهاند. البته در برخی موارد شاهد این رکوردشکنی قیمتی بوده‌ایم. بیشترین میزان رشد قیمت بین این محصولات مربوط به دیگنیتی پرایم است که بهای آن در قله قیمتی بهمنماه دومیلیارد تومان بود، پس از آن نیز تحت تاثیر موج افت قیمت قرار نگرفت و 23بهمن نیز قیمت دومیلیارد و 50میلیون تومان را ثبت کرد، اما روز گذشته بهایی معادل دومیلیارد و 100میلیون تومان داشت که حاکی از رشد 100میلیون تومانی و پنج‌درصدی قیمت آن نسبت به 14بهمن است.
فیدلیتی پرایم هفت‌نفره نیز وضعیت مشابهی دارد و بهای آن در بازه‌های زمانی مذکور از یک‌میلیارد و 910میلیون تومان به یک‌میلیارد و 950میلیون تومان و سپس به یک‌میلیارد و 980میلیون تومان رسید تا رشد 70میلیون تومانی و 3.6درصدی داشته باشد. افزایش چشمگیر بهای این دو خودرو به علت محدودیت در عرضه آنهاست که از متقاضیان خواسته شده به جای این خودروها، محصولات جایگزین انتخاب کنند. در مورد برخی خودروهای دیگر هنوز فاصله قیمتی قابل‌توجهی تا سقف قیمتی 14بهمن وجود دارد، به طوری که هایما S7 و جک S5 هر یک 100میلیون تومان ارزان‌تر از قیمت نیمه بهمن معامله می‌شوند.
