«دنیای اقتصاد» بررسی کرد
الگوی همسایگان برای خودروسازی ایران
از یک سو ترکیه که از سال‌ها پیش میزبان برندهای خودرویی جهان بوده و از سوی دیگر عربستان که هرگز صنعتی به نام خودرو نداشته، قصد دارند خود را در لیست تولیدکنندگان خودروهای برقی جا بدهند. این دو کشور در زمینه تولید خودرو شرایط بسیار متفاوتی از یکدیگر دارند، با‌این‌حال، فصل مشترکشان در حال حاضر، حرکت به سمت تولید خودروهای برقی است. ترکیه از سال‌ها پیش و با دادن فضای لازم به سرمایه‌گذاران خارجی، پای شرکت‌های بزرگی مانند هیوندایی، فولکس و رنو را به این کشور باز کرد. مدل ابتدایی ترکیه در خودروسازی این بود که برندهای خارجی معتبر به این کشور بیایند و در آنجا محصولات خود را تولید یا به عبارت بهتر مونتاژ کنند.
ترکیه البته در حوزه قطعه‌سازی هم ید طولایی دارد و در‌‌حال‌حاضر یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان قطعات خودرو در اروپا به شمار می‌رود. با همه اینها ترکیه تا همین چند سال پیش خودروی به‌اصطلاح ملی نداشت و هر آنچه در این کشور تولید می‌شد، مدل‌های متعلق به دیگر شرکت‌های خودروساز جهان بود. این همسایه شمال غربی ایران درنهایت تصمیم گرفت در کنار ادامه میزبانی از خودروسازان جهان، خودرویی داخلی را نیز طراحی کند. گفته می‌شود مردم ترکیه برای داشتن خودرویی داخلی و ملی نزدیک به شش دهه منتظر بودن و این انتظار سرانجام در سال ۲۰۱۹ به پایان رسید. در این سال، ترکیه از خودروی ملی خود با نام توگ رونمایی کرد. با‌این‌حال حدود چهار سال طول کشید تا توگ عرضه شود، اتفاقی که همین چند ماه پیش رخ داد و استقبال مردم ترکیه را به همراه داشت. هرچند از توگ به عنوان خودروی ملی ترکیه یاد می‌شود، با‌این‌حال این بدان معنا نیست که تمام قطعات آن در داخل ساخته و عرضه می‌شود.
اما شاخصه مهم دیگر توگ این است که از همان ابتدا بر پایه برقی ساخته شد. در واقع ترکیه برای ورود به دنیای واقعی خودروسازی (عبور از مونتاژ و طراحی و تولید خودرویی داخلی) از همان ابتدا به سراغ مدلی برقی رفت و به‌اصطلاح نخواست که به عقب برگردد و چرخ را دوباره اختراع کند. بنابراین توگ این مزیت و فرصت را در اختیار ترکیه قرار داده که بنای صنعت خودروی این کشور روی مدل‌های برقی قرار گرفته و به‌تدریج از مدل‌های بنزینی و دیزلی عبور کند (هدفی که جهان خودروسازی به دنبال تحقق حداکثری آن است).
درواقع «توگ» می‌تواند آینده خودروسازی ترکیه را به عنوان صنعتی استوار بر مدل‌های برقی بسازد، هرچند باید منتظر ماند و دید آیا این خودرو در رقابت با برندهای خارجی رقیب (حاضر در بازار داخلی ترکیه) موفق عمل خواهد کرد یا کم می‌آورد. قطعا ترکیه قصد دارد توگ را به بازارهای جهانی نیز بفرستد، بنابراین اگر در بازار داخل این کشور که رقابت مناسبی در آن برقرار است، موفق شود، حضورش در بازارهای جهانی نیز دور از انتظار نخواهد بود.
ورود برقی عربستان به جهان خودروسازی
در کنار ترکیه حالا عربستان متحول‌شده که سودای خودروساز شدن را دارد، به سراغ برندی آمریکایی رفته تا آغاز به کارش در این صنعت، برقی باشد. از لوسید به عنوان خودروسازی نسبتا جدید یاد می‌شود که با سرمایهگذاری چینی‌ها کار خود را آغاز کرد. این شرکت تولیدکننده خودروهای لوکس و برقی و حتی خودران است که چند سال پیش مورد توجه عربستانی‌ها قرار گرفت. این خودروساز توانست یک میلیارد دلار سرمایه از صندوق سرمایهگذاری عمومی عربستان سعودی را جذب کند و از همین رو عربستان عملا سهامدار این شرکت به حساب می‌آید.
عربستان اخیرا لوسید ایر را در خیابان‌های ریاض به نمایش گذاشت، اما این کشور هدف بزرگ‌تری دارد و آن، راه‌اندازی کارخانه تولید خودروی موردنظر در خاک خود است. گفته می‌شود قرار است تا سال ۲۰۲۵ یا ۲۰۲۶، کارخانه پیشرفته‌ای توسط لوسید موتورز در عربستان افتتاح شود که شاید مدرن‌ترین و هوشمندترین کارخانه خودروسازی در خاورمیانه لقب بگیرد. با افتتاح این کارخانه، عربستان در سطحی البته بسیار کوچک‌تر، الگوی کشورهایی مانند چین و ترکیه (میزبانی از خودروسازان جهان) را پیاده خواهد کرد و عملا صاحب کارخانه خودروسازی شده و به قافله کشورهای تولیدکننده خودروهای برقی می‌پیوندد.
خودروسازی ایران هم برقی می‌شود؟
پیوستن ترکیه و عربستان به قافله خودروهای برقی، سند دیگری است مبنی بر اینکه تاریخ انقضای خودروهای بنزینی و دیزلی چندان دور نیست. در واقع آینده جهان خودرو با مدل‌های برقی پیوند خورده، چه آنکه بسیاری از شرکت‌ها به دنبال تمام برقی شدن هستند و خیلی از کشورها هم می‌خواهند طی سال‌های آینده فروش خودروهای بنزینی و دیزلی را ممنوع کنند. این در حالی است که خودروسازی ایران همچنان در قید‌و‌بند سیاستگذاری‌هایی مانند قیمت و فروش باقی مانده و فعلا برنامه‌ای جامع و مشخص برای ورود به جمع برقی‌سازان ندارد. البته عباس علی‌آبادی، وزیر صمت، اصرار زیادی بر برقی شدن صنعت خودروی کشور دارد، اما مشخص نیست این هدف تنها روی کاغذ پیاده شده یا برنامه‌ای جامع و منطقی برای آن در نظر گرفته شده است.
