تا پیش از توافق ایران و عربستان و از مدت‌ها قبل از آن، منحنی قیمت در بازار خودرو روی دور تند افتاده بود و در مقاطعی قیمت‌ها حتی ساعتی بالا می‌رفت. نگاهی به اتفاقات رخ‌داده در بازار خودرو طی چندین هفته گذشته (تا قبل از جمعه این هفته) نشان می‌دهد این بازار متاثر از انتظارات تورمی و صعود قیمت در دیگر بازارها به‌خصوص ارز، روندی صعودی را طی کرد، تا جایی که کف قیمت از ۳۰۰میلیون تومان نیز رد شد. به نظر می‌رسید این روند صعودی همچنان ادامه خواهد یافت، اما یک رخداد مهم سیاسی شرایط را در بازار خودرو و البته دیگر بازارها تغییر داد.

جمعه هفته گذشته بود که ناگهان اعلام شد مذاکرات ایران و عربستان سرانجام به نتیجه رسیده و دو کشور پس از هفت سال و با وساطت چین آشتی کرده‌اند. پس از اعلام خبر توافق ایران و عربستان مبنی بر ازسرگیری روابط دیپلماتیک و بازگشایی سفارتخانه‌ها در آینده نزدیک، بلافاصله بازار ارز به این اتفاق بسیار مهم سیاسی واکنش نشان داد و قیمت‌ها در آن نزولی شد؛ چه آنکه در نتیجه این آشتی‌کنان، انتظارات تورمی افت کرد. در ادامه اما بازار خودرو نیز متاثر از کاهش انتظارات تورمی و نزولی شدن قیمت ارز، روندی نزولی به خود گرفت. شرایط طی چند روز گذشته به شکلی پیش رفته که قیمت‌ها افت قابل‌توجهی را نسبت به همین چند روز پیش (قبل از اعلام خبر توافق ایران و عربستان بر سر بازگشایی سفارتخانه‌ها) تجربه کرده‌اند. به نظر می‌رسد اگر توافق ایران و عربستان رخ نمی‌داد، بازار خودرو نه تنها چنین افتی را این روزها به چشم نمی‌دید، بلکه منحنی قیمت در آن به روند صعودی خود ادامه می‌داد. هرچند مسائلی مانند آغاز و پایان ثبت‌نام خودروهای وارداتی و البته خبر فروش ۵۰۰هزار دستگاه خودروهای داخلی نیز می‌توانند در افت قیمت رخ‌‌داده نقش داشته باشند، اما قطعاً سهم آنها در مقایسه با اتفاق سیاسی رخ‌‌داده بسیار اندک است.

البته اولین‌باری نیست که منحنی قیمت در بازار خودرو متاثر از اتفاقات سیاسی دچار نوسان می‌شود. این بازار طی دوران تحریم (از نیمه‌های تابستانی ۹۷ تا به امروز) معمولا بیش از هر فاکتوری از انتظارات تورمی و قیمت ارز خط گرفته است و معمولا چشم به رخدادهای سیاسی داشته است. در این دوران هرگاه انتظار تورمی و قیمت ارز رشد کرده، بازار خودرو نیز روندی رو به صعود را به خود گرفته است. معمولا نیز با پایین آمدن قیمت ارز و افت انتظارات تورمی، منحنی قیمت در بازار خودرو نیز رو به نزول رفته است. نمونه بارز این اتفاق را می‌توان در ماجرای انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا دید.

در آن دوران و طی چندماهه منتهی به انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، منحنی قیمت در بازار خودروی ایران پی‌در‌پی در حال شکستن مرزهای قیمتی بود. در مقطع تحت بررسی، گمان می‌رفت دونالد ترامپ دوباره به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا انتخاب خواهد شد و این موضوع عاملی بود برای رشد انتظارات تورمی و قیمت ارز و به تبع آنها صعود قیمت‌ در بازار خودرو.

با این حال پس از اعلام نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا که طی آن جو بایدن توانست ترامپ را شکست دهد و راهی کاخ سفید شود، ورق را برگرداند و پیش‌بینی‌ها را در مورد بازارهای ایران کاملا تغییر داد. پس از اعلام نتایج انتخابات و از آنجا که گمان می‌رفت با رفتن ترامپ و انتخاب بایدن، توافق هسته‌ای و برجام احیا خواهد شد، انتظارات تورمی به‌شدت افت کرد و قیمت ارز نیز نزولی شد و همین اتفاقات کافی بود تا قیمت خودرو هم سقوطی آزاد را به خود ببیند. بنابراین همان‌طور که مسائل سیاسی نقش مهمی در صعود قیمت‌ خودرو بازی کرد، یک اتفاق سیاسی در هزاران کیلومتر آن طرف‌تر قیمت خودرو در بازار ایران را پایین آورد.

حالا نیز اتفاقی سیاسی منتها در ابعاد کوچک‌تر رخ داده و بازار خودرو را متاثر از خود کرده است. وقتی بایدن رئیس‌جمهور آمریکا شد، انتظار می‌رفت که برجام احیا خواهد شد، بنابراین روند نزولی انتظارات تورمی و افت قیمت در بازارهای مختلف شدت بالایی داشت. حالا نیز اگرچه ازسرگیری روابط دیپلماتیک ایران و عربستان اتفاق بسیار مهمی به شمار می‌رود، اما به بزرگی ماجرای احیای برجام نیست؛ از همین رو تاثیرپذیری بازارها از آن کمتر از دوران اعلام نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکاست. به‌هر‌حال این روزها در بازار خودرو شاهد افت قیمت‌ها هستیم، هرچند البته بدون تردید اگر انتظارات تورمی و قیمت ارز دوباره روندی صعودی به خود بگیرند، منحنی قیمت خودرو نیز متناسب با این فاکتورها باز هم سر به صعود خواهد گذاشت.

 افت قیمت و معاملات تقریبا صفر

اما طبق اخبار رسیده از بازار، این روزها فعلا خبری از رشد پیاپی قیمت خودرو نیست و حتی در مقایسه با اواخر هفته گذشته، قیمت‌ها از چند ۱۰میلیون تا چند صدمیلیون در بازار (هم داخلی‌ها و هم خارجی‌ها) افت کرده است. طبق آنچه رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو عنوان کرده، کاهش قیمت خودرو ناشی از کاهش قیمت ارز است و قیمت علت دیگری نیز ندارد. به گفته سعید موتمنی، در روزهای گذشته قیمت انواع خودروهای داخلی، وارداتی و مونتاژی بین ۱۰ تا ۱۵درصد کاهش یافته، اما معاملات در نقطه صفر است و بازار در رکود قرار دارد. بنابراین با وجود افت قیمت‌ها و همچنین قرار داشتن در واپسین روزهای سال که معمولا تقاضا برای خرید خودرو افزایش می‌یابد، مشتریان میلی به خرید در بازار آزاد نشان نمی‌دهند. این موضوع می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله اینکه خیلی‌ها روی خرید خودرو از مسیر فروش ۵۰۰هزار دستگاهی حساب باز کرده‌اند، فروشی که قرار است از فردا (طبق وعده‌ای که وزارت صمت داده) آغاز شود. مساله دیگر نیز اینجاست که ممکن است خیلی‌ها روی کاهش بیشتر انتظارات تورمی و قیمت ارز حساب باز کرده باشند، از همین رو دست نگه داشته‌اند تا شاید بتوانند خودروی موردنظر خود را با قیمت کمتری خریداری کنند.

اما طبق اخبار رسیده از بازار، در‌حال‌حاضر قیمت پژو ۲۰۶ تیپ ۲ که هفته گذشته بالای ۵۰۰میلیون تومان بود، در حال حاضر با توجه به کاهش قیمت رخ‌داده، به حدود ۴۷۰میلیون تومان رسیده است. این خودرو ظرف چند روز گذشته بالغ بر ۴۰میلیون تومان افت قیمت را تجربه کرده است. همچنین قیمت پژو پارس در مدل XU۷P نیز در بازار هفته گذشته حدود ۵۷۰میلیون تومان بود که قیمت این خودرو این روزها تا ۵۲۰میلیون تومان افت کرده است. قیمت رانا نیز طی روزهای اخیر افت کرده و به ۵۵۰میلیون تومان رسیده است. همچنین برای خرید تارا دنده‌ای که هفته پیش ۷۵۰میلیون تومان تومان قیمت داشت حالا باید ۲۵میلیون تومان کمتر هزینه کرد. درنهایت اما تیبا هاچ‌بک نیز در این هفته با کاهش قیمت مواجه شده و در‌حال‌حاضر حدود ۳۴۰میلیون تومان در مدل ۱۴۰۰ قیمت دارد و برای خرید کوئیک نیز با توجه به افت قیمت ۵۰میلیون‌تومانی‌اش باید ۴۷۰میلیون تومان دست به جیب شد.