اوجگیری تقاضای کاذب در بازار
گرچه یکی از عللی که در حذف سامانه یکپارچه از آن یاد میشد، نزدیکی عرضه و تقاضا به یکدیگر و حذف بسیاری از خودروها از سیستم قرعهکشی بود؛ اما قرعهکشی ایرانخودرو به عنوان تنها خودروسازی که همچنان از این طریق عرضه خود را پیش میبرد، نشان داد وضعیت در مورد این خودروساز به هیچ عنوان حتی نزدیک به حل مشکل اختلاف میزان عرضه و تقاضا نیست. مطابق آمار منتشرشده از قرعهکشی ایرانخودرو که روز گذشته انجام شد، چهارمیلیون و سه هزار و ۱۷۸ نفر ثبتنام کردهاند، در حالی که در این مرحله تنها ۲۵هزار و ۲۰۰ خودرو عرضه شده است. در طرح فروش ۹۰روزه ایرانخودرو در مجموع ۱۶هزار خودرو مربوط به پژو پارس سال، دنا پلاس توربو، دنا پلاس اتوماتیک توربو و سورن پلاس بوده است. در طرح پیشفروش ۵ محصول ایرانخودرو نیز در مجموع ۱۱هزار و ۲۰۰ دستگاه خودرو عرضه شده که در آن دنا پلاس توربو، دنا پلاس اتوماتیک توربو، تارا اتوماتیک، تارا دستی و رانا پلاس به فروش رسیده است.
عمیقترین فاصله بین میزان عرضه و تقاضا در این دوره مربوط به پژوپارس بود که دومیلیون و ۸۲۲هزار و ۷۳ نفر از متقاضیان را به خود اختصاص داده بود درحالیکه تعداد پژو پارس عرضهشده تنها ۱۰هزار و ۴۰۰ دستگاه بوده است. به عبارت دیگر حدود ۷۰درصد از متقاضیان این دوره از قرعهکشی تخصیص خودروی ایرانخودرو، خواستار دریافت خودروی پژو پارس بودهاند که ۴۰درصد از خودروهای عرضهشده را به خود اختصاص داده بود و از هر ۲۷۱ نفری که متقاضی این خودرو هستند یک نفر موفق به خرید آن میشود. شاید بتوان علت اصلی این امر را در عدم عرضه پژو ۲۰۶ به عنوان خودروی دیگر پرطرفدار در قرعهکشیها در این مرحله دانست. دو خودرویی که به سبب دارا بودن بیشترین اختلاف قیمت میان کارخانه و بازار و سوددهی بیشتر، متقاضایان زیادی در قرعهکشیهای خودرو داشتهاند.
اختصاص ۷۰درصد از تقاضای این مرحله از قرعهکشی ایرانخودرو به پژو پارس که ویژگی اصلی آن اختلاف قیمت با بازار بوده، نشان از آن دارد که بیشتر متقاضیان همچنان به دنبال فروش خودرو در بازار آزاد هستند و همچنان این واسطهگری و دلالی است که در مجرای قرعهکشی خودرو پیش میرود و تقاضای کاذب همچنان در صنعت خودروی کشور پیشتازی میکند. از طرف دیگر مجموع خودروهای عرضهشده در این مرحله از قرعهکشی از ۲۵هزار و ۲۰۰ دستگاه فراتر نرفته است. این درحالی است که پیش از این وزارت صمت اعلام کرده بود تا پایان سال جاری ماهانه ۱۰۰هزار دستگاه خودرو عرضه خواهد شد. پرسش اینجاست که حدود ۷۵هزار خودروی باقیمانده که باید تا پایان مهرماه عرضه شوند، از کجا تامین خواهند شد؟ اگر سایپا نیز به همان میزان ایرانخودرو تولید و عرضه کند و با یک فرض ناشدنی خودروسازان خصوصی نیز مجموعا به همین میزان عرضه داشته باشند، باز هم هدفی که وزارت صمت بر تحقق آن اصرار داشت، عملی نخواهد شد.