وعده عرضه ماهانه ۱۰۰هزار دستگاه خودرو در سامانه یکپارچه قرعه‌کشی خودرو در حالی از طرف وزارت صمت مطرح می‌شود که از ابتدای امسال تنها سه مرحله قرعه‌کشی در این سامانه انجام شده است که تعداد خودروهای عرضه‌شده در این سه مرحله با روند شدیدا نزولی همراه بوده است. دور اول قرعه‌کشی تخصیص خودرو در سامانه یکپارچه مربوط به خردادماه امسال می‌شود. در این مرحله ۱۷۶هزار و ۹۱۱ دستگاه خودرو عرضه شده بود. مرحله دوم فروش در قالب قرعه‌کشی در این سامانه ۲۹ تیرماه انجام شد که در این مرحله ۷۲هزار خودرو از تعداد خودروهای عرضه‌شده کاسته شده و به ۱۰۴هزار دستگاه رسید. مرداد‌ماه هیچ‌گونه عرضه‌ای در قالب قرعه‌کشی انجام نشد و مرحله سوم به ۱۶ شهریور گذشته موکول شد. در مرحله سوم افت تعداد خودروهای عرضه‌شده شتاب بیشتری گرفت و تنها ۶۰هزار دستگاه خودرو در این مرحله از قرعه‌کشی سامانه یکپارچه تخصیص خودرو عرضه شد که از افت ۴۰درصدی نسبت به مرحله دوم و افت ۶۵درصدی نسبت به مرحله نخست حکایت دارد. این در صورتی بود که تعداد متقاضیان دریافت خودرو مرحله به مرحله افزایش داشت.

حال سخنگوی وزارت صمت می‌گوید از این پس ماهانه ۱۰۰هزار دستگاه خودرو در این قالب عرضه خواهد شد. پرسش اینجاست چه اتفاقی در صنعت خودروی کشور رخ داده که به‌یک‌باره این تعداد خودرو به صورت ماهانه عرضه خواهد شد. هیچ‌یک از فاکتورهای افزایش تولید و عرضه در این مدت تغییری نکرده که شاید بتوان مهم‌ترین آنها را زیان‌ده بودن خودروسازان و قیمت‌گذاری دستوری دانست. خودروسازان همچنان در ورطه زیان هستند و به ازای عرضه هر خودرو در قرعه‌کشی، به زیان آنها اضافه می‌شود. بنابراین مشخص نیست چه اقدام مثبتی منجر به این تصمیم شده که خودروسازان عرضه خود را در سامانه یکپارچه فروش خودرو افزایش دهند.

علاوه بر این، تعداد اعلام‌شده با اظهارات وزیر صمت نیز همخوانی ندارد. سیدرضا فاطمی امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت طی سال جاری بارها تاکید کرده میزان تولید خودروسازان در سال ۱۴۰۱ به یک‌میلیون و ۶۰۰هزار دستگاه خواهد رسید. طبق آمار منتشرشده از این وزارتخانه، از ابتدای سال تاکنون ۳۳۴هزار و ۴۶۳ خودروی کامل تولید شده است که شامل تکمیل خودروهای ناقص نیز می‌شود. ۴۱هزار دستگاه خودروی ناقص نیز وجود دارد. اگر از مهرماه به طور ماهانه ۱۰۰هزار دستگاه خودرو تولید و عرضه شود میزان عرضه تا انتهای سال جاری به ۶۰۰هزار دستگاه خودرو خواهد رسید. فاطمی‌امین پیش از این در نشست خبری ۱۸ شهریورماه خود گفته بود میزان مطالبات معوق خودروسازان نیز ۱۴هزار دستگاه است.

بنابراین خودروسازان تاکنون ۳۳۴هزار و ۴۶۳ خودرو تولید کرده‌اند و ۶۰۰هزار دستگاه هم بعد از این تولید و عرضه می‌کنند. اگر ۱۴هزار مطالبه معوق نیز در این مدت به صفر برسد، مجموع تولید امسال به ۹۴۸هزار و ۴۶۳ دستگاه می‌رسد که البته ۴۱هزار دستگاه آن نیز مربوط به تکمیل خودروهای ناقص باقی‌مانده می‌شود. بنابراین میزان تولید خودرو در سال ۱۴۰۱ حتی به یک میلیون دستگاه نیز نمی‌رسد. با‌این‌حال وزیر صمت همچنان روی تولید یک میلیون و ۶۰۰هزار دستگاه خودرو تاکید کرده و از آن عقب‌نشینی نمی‌کند. به نظر می‌رسد میزان اعلامی برای خودروهای قابل‌عرضه در ماه‌های پیش رو در مقایسه با وضعیت واقعی صنعت خوش‌بینانه بوده و نسبت به وعده‌های داده‌شده ناکافی است که خود شاهدی بر عدم وجود محاسبات دقیق در وعده‌های اعلامی است.