چالش استاندارد در ابرپروژه خودرویی صمت
معاون سازمان ملی استاندارد چندی پیش عنوان کرد برای تامین الزامات استاندارد، پلت‌فرم خودروسازان قدیمی است. مسلم بیات این را هم گفت که اگر قرار باشد استانداردهای ۸۵گانه را پیاده کنیم، خودروسازان مجبور به جمع‌آوری تمام پلت‌فرم‌ها خواهند شد. اظهارات معاون سازمان ملی استاندارد اما این پرسش مهم را ایجاد کرد که با این پلت‌فرم‌های قدیمی چگونه قرار است ابرپروژه وزارت صمت پیش برود؟
طبق برنامه این وزارتخانه، تولید خودرو در انتهای سال آینده باید به یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه برسد و در سال ۱۴۰۴ نیز قله سه میلیون دستگاهی را فتح کند. حالا با توجه به اظهارات مسوولان استاندارد مبنی بر قدیمی بودن پلت‌فرم‌ها، دو پرسش در ذهن افکار عمومی جای گرفته است. نخست اینکه اگر استانداردهای ۸۵گانه پیاده‌سازی و پلت‌فرم‌های فعلی خودروسازان جمع شوند، چگونه قرار است تیراژ سه میلیون دستگاهی حاصل شود، آن هم ظرف کمتر از چهار سال؟
پرسش دوم نیز این است که اگر بناست با همین پلت‌فرم‌های فعلی ابرپروژه تولید وزارت صمت پیش برود، تکلیف استانداردها چه خواهد شد؟
به نظر می‌رسد وزارت صمت حالا با چالش بزرگ دیگری در پیش بردن هدف بزرگ خود مبنی بر تولید سه میلیون دستگاهی مواجه شده است. از همان روزی که رضا فاطمی‌امین، وزیر صمت این برنامه را اعلام کرد، کارشناسان و فعالان صنعت خودرو ابهامات و تردیدهای زیادی را درباره اجرایی بودن آن مطرح کردند. به گفته آنها، با وجود تحریم، سیاست‌های دستوری در حوزه قیمت، ضعف نقدینگی و همچنین عدم تعادل تولید هدف با تقاضای موجود، رسیدن به تیراژ سه میلیون دستگاهی در پایان سال ۱۴۰۴ بسیار بعید به نظر می‌رسد. حالا باید چالش پلت‌فرم‌های قدیمی و حساسیت آنها به استانداردهای جدید را نیز به موارد مذکور اضافه کرد. ممکن است وزارت صمت برای رسیدن به تیراژ مدنظر، قید استانداردهای جدید را بزند و بخواهد با همین پلت‌فرم‌ها بیشتر راه را برود؛ در این صورت کیفیت خودروهای تولیدی زیر سوال خواهد رفت، ضمن آنکه تردیدهایی جدی درباره هدف صادراتی این وزارتخانه نیز ایجاد می‌شود. در برنامه وزارت صمت، صادرات یک میلیون دستگاهی خودرو طی سال ۱۴۰۴ پیش‌بینی شده و این در حالی است که تحقق این هدف نیز به خودروهایی جدید با سطح کیفی بالا و قیمت مناسب دارد. خب اگر قرار بود مشتریان خارجی از خودروهای تولیدی روی پلت‌فرم‌های فعلی استقبال کنند، خودروسازی ایران همین حالا هم صادرکننده‌ای قوی محسوب می‌شد. مسوولان وزارت صمت خود نیز به خوبی می‌دانند با سبد فعلی محصولات، درهای بازار جهانی به روی خودروسازی ایران بسته است و نمی‌توان با مدل‌ها و پلت‌فرم‌های حال حاضر، امیدی به صادرات حتی ۱۰۰ هزار دستگاهی در سال داشت، چه رسد به یک میلیون دستگاه.
با وجود چالش‌های زیاد بر سر راه ابرپروژه وزارت صمت، بهتر است این وزارتخانه هر چه زودتر برنامه خود برای اجرای آن را با کمک اهالی صنعت خودرو و کارشناسان، تدوین و طرحی منطقی و قابل اجرا را به خودروسازان ارائه کند. شاید مسوولان وزارت صمت در نتیجه مشورت با دیگران، خود نیز به این نتیجه رسیدند که تولید سه میلیون دستگاهی ظرف کمتر از چهار سال و با این همه چالش، شدنی نیست و در نتیجه باید طرحی معقول‌تر در دستور کار قرار بگیرد.
