اولین عرضه وارداتی‌های ژاپنی و کره‌ای در سال جدید کلید خورد
افزایش دُز ورود خودروهای آسیایی
در جدول خودروهایی که قیمت آنها قطعی است، محصولاتی همچون تویوتا Levin، هیوندایی kona و هوندا vezel دیده میشود . قیمت قطعی این محصولات بالای ۲میلیارد است و قیمت قطعی در مبادی ورودی بوده و هزینه‌‌‌ها و عوارض قانونی پس از ترخیص شامل: بیمه شخص ثالث، مالیات ارزش‌افزوده، هزینه‌‌‌های شماره گذاری، اسقاط خودروی فرسوده، کرایه حمل و … به قیمت این خودروها اضافه میشود.
اما در جدول خودروهایی که قیمت آنها قطعی نیست محصولاتی از برندهای Levin ۱۲۰۰ cc ۲۰۲۳، تویوتا Corolla ۱۲۰۰ cc ،تویوتا، K۵ ۱۵۰۰ CC T-Gdi کیا یا همان اپتیما، Super B متعلق به برند اشکودا و Sylphy نیسان دیده میشود .
در اطلاعیه سامانه یکپارچه در مورد خودروهای دارای قیمت علیالحساب در مبادی ورودی تاکید شده که قیمت علیالحساب اعلام شده، قیمت در مبادی ورودی بوده و هزینه‌‌‌ها و عوارض قانونی پس از ترخیص از قبیل مالیات ارزش افزوده، هزینه‌‌‌های شماره‌گذاری، اسقاط خودروی فرسوده، کرایه حمل و … در هنگام صدور فاکتور نهایی به قیمت‌های قطعی و مصوب اضافه خواهد شد. تنها فرقی که در اطلاعیه خودروهای با قیمت قطعی و علیالحساب وجود دارد این است که در قیمت‌های علیالحساب، واردکنندگان می‌توانند پس از فراخوان اولیه و با دریافت ۵۰درصد قیمت علیالحساب نسبت به انعقاد قرارداد با متقاضی اقدام کنند. همچنین در تبصره‌ای نیز تاکید شده که قیمت قطعی خودروهای مذکور پس از ارائه کلیه مستندات و مدارک مثبته و بر اساس آخرین ضوابط و مقررات تعیین و متعاقبا در سامانه بارگذاری خواهد شد.
همچنین در تبصره‌ای دیگر به متقاضیان هشدار داده شده که عدم واریز وجه ۵ روز پس از فراخوان، به منزله انصراف از طرح بوده و متقاضی از اولویت‌بندی سامانه خودروهای وارداتی حذف میشود. همان‌طور که عنوان شد، تخصیص خودرو در این مرحله بر اساس رتبه ثبتنامی قبل متقاضی و اولویت انتخابی خودرو انجام می‌گیرد.
در ادامه نیز به اطلاع متقاضیان رسانده شده که اطلاعات کلیه متقاضیان مرتبط با این طرح حسب ماده ۱۹آیین‌‌‌نامه اجرایی ماده ۱۴ الحاقی قانون مبارزه با پولشویی و طرح مالیات بر عایدی سرمایه در اختیار نهادهای ذی‌ربط قرار می‌گیرد.
اما دو جدول درج شده در سامانه یکپارچه عرضه خودرو که با قیمت قطعی و علیالحساب منتشر شده برای بسیاری از متقاضیان ابهاماتی ایجاد کرده است.
در جدول نخست نام ۴ محصول با قیمت قطعی ذکر شده و نام، برند، شرکت وارد کننده و قیمت قطعی خودروی وارداتی مشخص شده است. این در شرایطی است که در جدول دوم که قیمت ۱۰محصول به صورت علیالحساب عنوان شده، شامل همان خودروهایی می‌شوند که در جدول اول به صورت قیمت قطعی معرفی شده‌اند و تنها در دو یا سه خودرو با جدول اول تفاوت قیمت دارد.
بنابراین متقاضیان یا خودرو را باید به قیمت علیالحساب خریداری کنند و تنها نیمی از هزینه را پرداخت کنند یا باید به صورت قطعی هزینه خودرو را به حساب وارد‌کننده واریز کنند.
در اطلاعیه سامانه یکپارچه، زمان مشخصی برای تحویل خودرو در نظر گرفته نشده است. بنابراین متقاضیان اولویت‌دار در این مرحله تنها خودروهای مورد نظر خود را مشخص می‌کنند و زمان مشخصی برای دریافت محصول ثبتنامی تعیین نشده است.
اینکه برخی از خودروها که تقریبا همان خودروهایی هستند که در جدول قیمت قطعی قرار دارند چه زمانی وارد و در چه مقطعی تحویل داده میشود نیز با ابهامات زیادی همراه است.
سوال این است که تحویل این خودروها چه زمانی خواهد بود؟ اینکه قیمت علیالحساب دریافت میشود تنها می‌تواند به این دلیل باشد که قرار است طبق نرخ روز ارز قیمت‌ها محاسبه شود. اگر خودروها سه ماه دیگر قرار بر تحویل آنها باشد، بنابراین در سه ماه آینده قیمت‌های قطعی مشخص میشود.
با این حساب می‌توان این نتیجه را گرفت که قرار نیست در سال ۱۴۰۳ هم اتفاق خاصی برای واردات خودرو رخ دهد. واردات قطره‌چکانی خودرو از سال گذشته نه تنها به تنظیم بازار کمکی نکرد بلکه بسیاری از متقاضیانی که در اسفند ۱۴۰۱ با بوق و کرنای سیاستگذار اقدام به ثبت‌نام برای خودروهای مذکور کردند را هم بلاتکلیف کرده است .
سیاست یک بام و دو هوای وارداتی
سال گذشته همراه با واردات قطره‌چکانی خودرو و عدم‌تامین ارز واردات، این سوال مطرح بود که ارز ورود خارجی‌ها کجاست؟ در این زمینه بانک مرکزی و وزارت اقتصاد و دارایی به شفاف‌سازی پرداختند و از آمار‌ها و گزارش‌های تخصیص ارز به خودرو رونمایی کردند.
در آمارهای یاد شده تاکید شده که تا بهمن سال گذشته بیش از9 میلیارد دلار به خودرو تخصیص داده شده که از رقم مذکور تنها 157 میلیون دلار به واردات خودرو تعلق گرفته است. ظاهرا سیاستگذار تمایلی به سرعت‌گیری ورود خودروهای خارجی ندارد کما اینکه اگر بهانه‌ای نیز دست دهد مجرای همین واردات انگشت‌شمار را نیز متوقف خواهد کرد.
لغو توقف واردات خودرو با هدف تنظیم بازار انجام شد این در شرایطی است که انتخاب مسیر پر مناقشه در ورود و عرضه محصولات از سوی سیاستگذاری، نه‌تنها باری از دوش بازار خودرو برنداشت بلکه همین واردات اندک هم رانت گسترده‌ای ایجاد کرده است.
در حال حاضر اولویت دریافت خودرو، حواله یا دیگر امتیازهای واردات خارجی‌ها به قیمت‌های میلیونی خرید و فروش می‌رود.
حال آنکه سیاستگذار اگر به قصد تنظیم بازار خودرو توقف واردات را لغو کرد، باید طبق روال گذشته در ورود و عرضه وارداتی‌ها قدم برمی‌داشت نه اینکه با دخالت‌های نابجا مسیر واردات را تغییر دهد. در هر صورت هر خودرویی که هم اکنون وارد کشور شده از یکسو، وارد‌کننده سود خود را خواهد برد و از طرف دیگر دولت هم از مزایای عوارض و مالیات وغیره نیز بهره می‌برد.
این در شرایطی است که در این بین، سود اصلی را دلالان و سوداگرانی که خودرو را از وارد‌کننده خریداری کرده و در بازار به بهایی بسیار بالاتر به فروش می‌رسانند، می‌برند.
چک لیست خودروهای وارداتی
همان‌طور که عنوان شد 14خودرو در لیست انتخاب متقاضیان اولویت‌دار قرار دارد. 14خودروی عرضه شده بیشتر متعلق به برندهای تویوتا، هیوندایی، هوندا، کیا و نیسان و همچنین اشکودا (فولکس واگن) است.
به نظر می‌رسد که هر متقاضی که اولویت اول را داشته و یک‌سال نیز صبوری کرده حالا با لیستی که دوشنبه اعلام شد، انتخاب نهایی خود را انجام خواهد داد چرا که این لیست بیشتر متعلق به کشورهای صاحب‌نام تولید خودرو یعنی ژاپنی‌ها و کره‌ای‌هاست. به مشخصات دو خودروی منتشرشده در این لیست می‌پردازیم.
در این لیست خودرو کرولا 1200 و 1800 سی‌سی دیده میشود. مدل 1200 این خودرو مصرف سوخت (ترکیبی) 5.6 لیتر در 100کیلومتر دارد و از 4 سیلندر 1200سی‌سی مجهز به توربو شارژر برخوردار است، حداکثرسرعت این خودرو نیز 180کیلومتر بر ساعت تعریف شده است.کرولا 1800 نیز که هیبرید است و مصرف سوخت ترکیبی 4.07 لیتر در 100کیلومتر دارد. 4سیلندر 1800 سی سی تنفس طبیعی و حداکثرسرعت 160کیلومتر بر ساعت در کاتولوگ این خودرو مورد اشاره قرار گرفته است.خودروی دیگر Toyota - Levin - 1200 cc است که مصرف سوخت آن 5.6 لیتر در هر 100 کیلومتر است. این خودرو توربو شارژ و چهار سیلندر است .
