خودروسازان بزرگ در نیمسال ۱۴۰۱ بالغ بر نیم‌میلیون دستگاه محصول فروختند
کارنامه نیمساله خودروسازان بزرگ
نیمه پنهان جهش فروش خودرو
طبق آنچه در صورت‌های مالی سه خودروساز بزرگ کشور آمده، ایرانخودرو، سایپا و پارس‌‌‌خودرو در مجموع طی نیمه نخست امسال حدود ۵۳۶هزار دستگاه انواع محصول را به فروش رساندهاند. با توجه به آمار فروش خودروسازان در شش ماه نخست سال گذشته، آنها در بازه زمانی مشابه امسال رشد حدودا ۲۶درصدی را در این حوزه تجربه کردهاند. رشد فروش با توجه به اینکه اولا ناشی از بهبود اوضاع تولید است و ثانیا خزانه تولیدکنندگان را رونق می‌بخشد، موضوعی مثبت به شمار می‌رود، با این حال این رشد می‌تواند به ایجاد یا افزایش تعهدات معوق در صنعت خودرو نیز منجر شود. خودروسازان به تازگی توانسته‌اند از شر تعهدات معوق پر حاشیه خلاص شوند، مساله‌ای که ریشه در فروش بی‌رویه و بدون پشتوانه به علاوه تحریم داشت. حالا باید منتظر ماند و دید آیا خودروسازان از این تجربه تلخ درس گرفته و متناسب با توان تولیدی خود محصول فروخته‌اند یا باز هم هیجانی عمل کردهاند. اما به نظر می‌رسد اصلی‌‌‌ترین دلیل رشد فروش خودروسازان در بازه زمانی تحت بررسی، تجاری‌‌‌سازی و عرضه خودروهای ناقص است.
خودروسازان تا اواخر پاییز سال گذشته مطابق سیاست وزارت صمت، بخشی از محصولات خود را به صورت ناقص تولید می‌کردند. خودروهای ناقص به دلیل کسری قطعه امکان تجاری‌‌‌سازی نداشتند و بنابراین راهی انبارها می‌‌‌شدند تا پس از تکمیل‌‌‌کاری، تجاری شده و راهی بازار شوند. از اوایل زمستان سال گذشته و پس از آنکه مدیران عامل هر دو خودروساز بزرگ کشور تغییر کردند، تجاری‌‌‌سازی خودروهای ناقص در اولویت قرار گرفت و خودروسازان ملزم شدند تمام محصولات خود را به صورت کامل بسازند. از همین رو روند تخلیه انبار خودروسازان از زمستان سال گذشته آغاز شد. به گفته خودروسازان، آنها نه‌‌‌تنها دیگر محصول ناقص تولید نمی‌‌‌کنند، بلکه تعداد کمی از این خودروها در پارکینگ‌‌‌هایشان باقی مانده است. از همین رو به نظر می‌رسد دلیل اصلی رشد فروش خودروسازان در نیمه نخست امسال، تخلیه انبار آنها از محصولات ناقص و عرضه خودروهای موردنظر به بازار بوده است. البته در کنار این موضوع، برگزاری سه دوره فروش در بستر سامانه یکپارچه و با آمار بالغ بر ۳۰۰هزار دستگاهی نیز دیگر دلیل صعودی شدن آمار فروش خودروسازان به شمار می‌رود.
فروش روی شانه پژو
طبق آمار در بین سه خودروساز بزرگ کشور، ایرانخودرو دارای بیشترین فروش در نیمه نخست امسال بوده است. بزرگ‌ترین خودروساز ایران توانسته تا پایان شهریور امسال چیزی حدود 280هزار دستگاه محصول سواری و وانت را به فروش برساند. با توجه به این آمار، ایران‌‌‌خودرویی‌‌‌ها نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته بالغ بر 46 درصد رشد فروش را به ثبت رساندهاند. پرفروش‌‌‌ترین محصول ایرانخودرو را خانواده پژو با آماری حدودا 172هزار دستگاهی تشکیل داده است. در مقایسه با نیمه نخست سال گذشته، فروش پژو در ایران خودرو حدود 30درصد رشد را به خود می‌بیند. ایران خودرویی‌ها هر دستگاه پژو را با متوسط قیمت بیش از 167میلیون تومان فروخته‌اند. همچنین از محل فروش پژو کمتر از 29هزار میلیارد تومان نصیب ایران خودرو شده است.
خودروساز بزرگ ایران اما طی نیمه نخست سال‌جاری 73هزار و 200 دستگاه سمند و دنا را به فروش رسانده تا در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حدود 62درصد رشد فروش را در این دو محصول تجربه کنند. متوسط قیمت فروش سمند در بازه زمانی تحت بررسی 203میلیون تومان بوده و دنا نیز با قیمت میانگین 314میلیون تومان به فروش رفته است. در مجموع کمتر از 19هزار میلیارد تومان نقدینگی از ناحیه فروش سمند و دنا به خزانه ایران خودرو وارد شده است. دیگر محصول ایران خودرو به نام رانا، کمتر از 21هزار دستگاه فروش طی نیمه نخست امسال داشته که البته در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته بیش از دو برابر شده است. میانگین قیمت راناهای فروخته شده در نیمسال ابتدایی 1401 حدود 191میلیون تومان بوده و از محل فروش این تعداد رانا حدود چهار‌هزار میلیارد تومان نصیب آبی‌های جاده مخصوص شده است.
اما هایما محصول چینی و شاسی‌بلند مونتاژی ایران خودرو نیز در نیمه ابتدایی امسال با رشد سنگین فروش مواجه شده است. ایران خودرویی‌ها در سایت خراسان خود بیش از شش‌هزار دستگاه هایما را مونتاژ کردهاند که در مقایسه با نیمه نخست پارسال بیش از دو برابر رشد را نشان می‌دهد. هایما با متوسط قیمت 611میلیون تومان در نیمه ابتدایی امسال به فروش رفته که نقدینگی بالغ بر سه‌هزار و 600میلیارد تومانی را برای خودروساز بزرگ ایران به همراه داشته است. هایما گران‌ترین محصول ایران خودرو به شمار می‌رود که قیمت آن غیر‌دستوری و از سوی خود این شرکت تعیین می‌شود. اما دیگر محصول تولیدی ایران خودرویی‌ها در نیمه ابتدایی امسال، تارا نام دارد، جدیدترین محصول این شرکت که بناست راهی بازارهای خارجی نیز بشود. در بازه زمانی تحت بررسی، کمتر از 6هزار و 400 دستگاه تارا به فروش رفته که نسبت به نیمسال نخست پارسال حدودا پنج برابر شده است. تارا با متوسط قیمت کمتر از 290میلیون تومان در شش ماه ابتدایی امسال به فروش رفته و از قبل آن، حدودا هزار و 841میلیارد تومان به خزانه ایران خودرو واریز شده است.
در آمار ایران خودرو اما گزینه‌ای به نام «سایر محصولات» وجود دارد که در مقابل ستون آن عدد 613 دستگاه به ثبت رسیده است. متوسط قیمت فروش این خودروها بیش از 105میلیون تومان بوده که نقدینگی کمتر از 65میلیارد تومانی را نصیب آبی‌های جاده مخصوص کرده است.
X200 پر فروش‌ترین در سایپا
مرور آمار ارائه شده از سوی سایپا به بورس نشان می‌دهد این شرکت نیز در نیمه نخست امسال محصول بیشتری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته فروخته است. دومین خودروساز بزرگ ایران با توجه به فروش بیش از 188هزار دستگاهی خود تا پایان شهریور، رشدی 10درصدی را نسبت به نیمه ابتدایی سال گذشته تجربه کرده است. مقایسه آمار تولید و فروش سایپا با یکدیگر نشان می‌دهد نارنجی‌های جاده مخصوص حدودا 31هزار دستگاه بیش از آنچه در نیمه نخست امسال تولید کردهاند، به فروش رساندهاند. بیشترین فروش سایپا به خانواده X200 مربوط می‌شود با آماری کمتر از 154هزار دستگاه. در مقایسه با نیمه ابتدایی سال گذشته، فروش این گروه خودرویی بیش از دو‌درصد افزایش داشته است. در لیست مربوط به گروه X200 آمده که سه خودروی تیبا، ساینا و کوئیک جزو آن هستند.
متوسط قیمت فروش این گروه خودرویی در بازه زمانی تحت بررسی کمتر از 129میلیون تومان بوده است. از محل فروش گروه X200 نقدینگی 19هزار و 700میلیارد تومانی نصیب دومین خودروساز بزرگ ایران شده است. دیگر محصول فروخته شده توسط سایپا در نیمه نخست امسال شاهین است که نارنجی‌های جاده مخصوص 12هزار و 733 دستگاه از آن را فروخته‌اند. در مقایسه با آمار نیمسال ابتدایی 1400، سایپا فروش شاهین را بیش از 40درصد بالا برده است. شاهین در حال حاضر جدیدترین محصول تجاری شده سایپا به شمار می‌رود که بناست راهی بازارهای خارجی از جمله روسیه شود.
متوسط قیمت این خودرو در نیمه ابتدایی سال کمتر از 300میلیون تومان بوده و سایپایی‌ها از محل فروش این محصول بالغ بر سه‌هزار و 800میلیارد تومان نقدینگی جذب کردهاند. در لیست محصولات سایپا اما نام وانت نیز ثبت شده که منظور از آن وانت پراید است. در بازه زمانی تحت بررسی 21هزار و 700 دستگاه وانت توسط سایپا به فروش رفته که بالغ بر 90درصد رشد را نسبت به 6 ماه نخست سال گذشته نشان می‌دهد. متوسط قیمت وانت پرایدهای فروخته شده سایپا کمتر از 136میلیون تومان بوده و از کل فروش این خودرو، نقدینگی نزدیک به دو‌هزار و 950میلیارد تومانی به دست آمده است.
قیمت فروش رنو و برلیانس
به پارس خودرو برویم، سومین خودروساز بزرگ کشور که مانند دو غول دیگر جاده مخصوص رشد فروش در کارنامه نیمساله‌اش به ثبت رسیده است. پارس خودرویی‌ها در مجموع فروشی 67هزار و 506 دستگاهی تا پایان شهریور داشته‌اند. مقایسه این عدد با آمار نیمه نخست سال گذشته، از رشد حدودا هفت‌درصدی حکایت می‌کند. گروه Q200 بیشترین محصول فروخته شده پارس‌‌‌خودرو تا پایان شهریور امسال بوده است. طبق آمار، در بازه زمانی تحت بررسی بیش از 38هزار و 600 دستگاه از این گروه خودرویی به فروش رفته که نسبت به نیمسال ابتدایی سال گذشته کمتر از هفت‌درصد افزایش را نشان می‌دهد. پارس خودرو گروه Q200 را با متوسط قیمت 144میلیون و 300هزار تومان فروخته تا از دل آن، کمتر از پنج‌هزار و 580میلیارد تومان کسب نقدینگی کند. دیگر محصول فروخته شده پارس خودرو در نیمه ابتدایی امسال، کوئیک اس نام دارد که کم فروش‌ترین خودروی این شرکت بوده است. تا پایان شهریور تنها 194 دستگاه از این خودرو با متوسط قیمت حدودا 160میلیون تومان به فروش رفته است. از محل فروش این تعداد کوئیک اس با قیمت مذکور، حدودا 31میلیارد تومان نقدینگی نصیب سومین خودروساز بزرگ ایران شده است.
اما کوئیک معمولی دنده‌ای نیز دیگر محصول فروش رفته پارس خودرو در نیمه ابتدایی امسال محسوب می‌شود که آماری 27هزار و 109 دستگاهی دارد. در مقایسه با نیمه ابتدایی سال گذشته فروش خودروی موردنظر بیش از دو برابر شده است. پارس خودرویی‌ها کوئیک معمولی دنده‌ای را با متوسط قیمت 145میلیون تومان فروخته‌اند و از دل این فروش، نقدینگی بالغ بر سه‌هزار و 900میلیارد تومان به دست آمده است. در لیست فروش نیمسال پارس خودرو، کوئیک اتومات پلاس هم به چشم می‌آید خودرویی که البته تنها‌هزار و 125 دستگاه از آن فروخته شده است. این خودرو سال گذشته نه فروشی داشته و نه تولیدی. طبق آمار پارس خودرو، کوئیک اتومات پلاس با متوسط قیمت بالغ بر 242میلیون تومان به فروش رفته و نقدینگی حاصل از آن بیش از 272میلیارد تومان بوده است.
دیگر محصول فروش رفته پارس خودرو یعنی ساینا نیز با متوسط قیمت 146میلیون و 500هزار تومان فروخته شده است. تنها 400 دستگاه از این خودرو در نیمه ابتدایی امسال به فروش رفته و پارس خودرو از این محل کمتر از 59میلیارد تومان جذب نقدینگی کرده است. در لیست فروش پارس خودرو اما نام رنو و برلیانس نیز به چشم می‌آید به نحوی که اولی 10 دستگاه و دومی پنج دستگاه فروش داشته است. طبق ادعای پارس خودرو، رنوها با متوسط قیمت 46میلیون و 200هزار تومان فروخته شده و میانگین قیمت برلیانس نیز 41میلیون و 700هزار تومان بوده است. این دو خودرو البته به جا مانده از تولید و تعهدات قبلی پارس خودرو هستند و امسال هیچ تولیدی نداشته‌اند.
