بررسی نیویورک تایمز از توان نظامی ایران برای پاسخ به اسرائیل
آمریکا در لیست حمله نیست
هرگونه حمله ایران در داخل اسرائیل نقطه عطفی در دهه‌‌‌ها خصومت بین دو طرف خواهد بود و به احتمال زیاد فصل جدیدی را در منطقه خواهد گشود. اسرائیل و ایران هیچ کانال ارتباطی مستقیمی ندارند و این احتمال را بیشتر میکند که هر یک از طرفین نیت طرف مقابل را نادرست بخواند. همچنین پاسخ ایران خطر یک درگیری گستردهتر را افزایش می‌‌‌دهد که میتواند به چندین کشور از جمله ایالات متحده کشیده شود. رئیس جمهور بایدن در اظهارات روز جمعه در جمع خبرنگاران گفت که انتظار دارد یک حمله نظامی علیه اسرائیل انجام شود. وی افزود: «ما به دفاع از اسرائیل پایبند هستیم. ما از اسرائیل حمایت خواهیم کرد. ما به دفاع از اسرائیل کمک خواهیم کرد و ایران موفق نخواهد شد.»
وزارت امور خارجه آمریکا روز پنج‌شنبه کارمندان خود را از سفر به بخش‌‌‌های وسیعی از سرزمین‌های اشغالی منع کرد. این اولین باری است که دولت آمریکا از زمان آغاز جنگ غزه در بیش از شش ماه گذشته، رفت و آمد کارمندان خود را محدود میکند. جزئیات حمله احتمالی ایران به اسرائیل به دقت رصد میشود، اما مقامات آمریکایی و اسرائیلی ارزیابی کردهاند که این حمله ممکن است شامل هواپیماهای بدون سرنشین و موشک باشد. اما شکل دقیق حمله به اسرائیل، اینکه چه نوع اهدافی را درگیر خواهد کرد و زمان دقیق همه آنها نامشخص است.
مقامات آمریکایی گفتند که ژنرال مایکل ای. کوریلا، فرمانده ارشد نظامی آمریکا در خاورمیانه، این هفته به اسرائیل سفر کرد تا در صورت حمله ایران، واکنش‌ها را هماهنگ کند. یوآو گالانت، وزیر جنگ اسرائیل روز جمعه پس از دیدار با ژنرال کوریلا در بیانیهای گفت: دشمنان ما فکر می‌کنند که اسرائیل و آمریکا را از یکدیگر جدا خواهند کرد. اما آنها ما را به هم متصل و رابطه بین ما را تقویت می‌کنند. وی افزود: اگر ایران حمله کند، ما می‌دانیم که چگونه پاسخ دهیم. دریادار دانیل هاگاری، سخنگوی ارشد ارتش اسرائیل، روز پنج‌شنبه گفت که نیروهای مسلح برای هر اقدامی از سوی ایران آماده هستند.
ایران به طور علنی و مکرر قول انتقام داده است، اما تحلیلگران میگویند که تهران میخواهد پاسخ خود را طوری تنظیم کند که به اندازه کافی بزرگ باشد تا پیامی را در داخل و خارج از کشور ارسال کند که ایران در مواجهه با مناقشه ناتوان نیست، اما نه آنقدر بزرگ که وارد یک جنگ تمام‌عیار با اسرائیل شود. در ماه‌‌‌های اول جنگ بین اسرائیل و حماس در نوار غزه، شبهنظامیان مورد حمایت ایران به طور منظم به نیروهای آمریکایی در عراق، سوریه و اردن حمله کردند. اما پس از حمله هواپیمای بدون سرنشین و کشته شدن سه آمریکایی در اردن و حملات تلافی‌جویانه ایالات متحده، ایران با تخمین واکنش قدرتمندتر ایالات متحده، حملات نیروهای نیابتی خود را متوقف کرد. به‌‌‌رغم درگیریها و لفاظی‌‌‌های خصمانه، ایران و ایالات متحده به صراحت اعلام کردهاند که می‌‌‌خواهند از یک جنگ همه‌جانبه اجتناب کنند.
جان کربی، سخنگوی امنیت ملی کاخ سفید، روز جمعه به خبرنگاران گفت: «ما مطمئنا به تهدید بسیار علنی و بسیار معتبر از سوی ایران در خصوص حملات احتمالی به اسرائیل توجه داریم. همچنین در ارتباط دائمی با همتایان اسرائیلی خود برای اطمینان از اینکه آنها میتوانند از خود در برابر این نوع حملات دفاع کنند، هستیم.» چگونگی پاسخ اسرائیل به حمله ایران به خاک خود نامشخص است. هرزی حلوی، رئیس ستاد کل ارتش اسرائیل روز جمعه در بیانیهای گفت: ارتش اسرائیل به نظارت دقیق آنچه در ایران و عرصه‌‌‌های مختلف می‌‌‌گذرد ادامه می‌‌‌دهد. وی افزود: نیروهای ما در هر زمان و برای هر سناریویی آماده هستند. مقامات ایرانی گفتند که ایران معتقد است که میتواند با تمرکز بر حمله به مجتمع سفارت خود و این استدلال که صرفا از خود دفاع کرده است، حمایت بینالمللی را برای حمله تلافی‌جویانه ایجاد کند.
حقوق بین‌الملل عموما سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌ها را از حملات مستثنی کرده است. اما مقامات اسرائیلی مدعی‌اند ساختمانی که مورد اصابت قرار دادهاند، صرفا از نظر نام دیپلماتیک بوده و به‌‌‌عنوان پایگاه سپاه پاسداران از آن استفاده می‌‌‌شده است. یکی از استراتژیست‌‌‌ها گفت که ایران میخواهد از شکاف گسترده بین نتانیاهو و بایدن بر سر رفتار اسرائیل در جنگ علیه حماس استفاده کند و آنها را در دشمنی با ایران متحد نکند. دولت بایدن نه تنها از میزان مرگ و میر و ویرانی به بار آمده توسط نیروهای اسرائیلی در غزه انتقاد کرده، بلکه ابراز نگرانی کرده است که افزایش درگیریها در سراسر مرزهای شمالی فلسطین اشغالی، در درجه اول با نیروهای نیابتی ایران مانند حزب‌الله، ممکن است به یک جنگ منطقهای گستردهتر تبدیل شود.
توانایی‌های نظامی ایران
احتمال رویارویی نظامی مستقیم بین ایران و اسرائیل توجه مجدد به نیروهای مسلح ایران را جلب کرده است. این نیروها در چه چیزی توانایی دارند؟ تحلیلگران میگویند که دشمنان ایران در درجه اول ایالات متحده و اسرائیل، برای چندین دهه از حملات نظامی مستقیم به ایران اجتناب کردهاند و نمی‌خواهند با ساختار نظامی پیچیده تهران درگیر شوند. در عوض، اسرائیل و ایران از طریق هوایی، دریایی، زمینی و حملات سایبری درگیر جنگی طولانی در سایه بوده‌اند و اسرائیل به طور مخفیانه تأسیسات نظامی و هسته‌ای داخل ایران را هدف قرار داده و فرماندهان و دانشمندان را ترور کرده است. افشون استوار، دانشیار امور امنیت ملی در دانشکده نیروی دریایی و کارشناس مسائل نظامی ایران، گفت: «دلیلی وجود دارد که ایران مورد حمله قرار نگرفته است. این‌طور نیست که دشمنان ایران از ایران می‌ترسند. دلیل این است که آنها متوجه میشوند هر جنگی علیه ایران یک جنگ بسیار جدی است.»
ایران چه نوع تهدید نظامی دارد؟
بر اساس ارزیابی سالانه موسسه بینالمللی برای مطالعات استراتژیک؛ در سال گذشته، نیروهای مسلح ایران با حداقل ۵۸۰هزار پرسنل فعال و حدود ۲۰۰هزار پرسنل ذخیره آموزش‌دیده در میان ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تقسیم شدهاند. ارتش و سپاه هر کدام دارای نیروهای زمینی، هوایی و دریایی مجزا و فعال هستند که پاسداری از امنیت مرزهای ایران را بر عهده دارند. ستاد کل نیروهای مسلح واحدها را هماهنگ و استراتژی کلی را تعیین میکند. سپاه همچنین نیروی قدس را اداره میکند، واحدی زبده که مسوول تسلیح، آموزش و پشتیبانی از شبکه شبهنظامیان نیابتی در سراسر خاورمیانه است.
این شبهنظامیان شامل حزب‌الله لبنان، حوثیها در یمن، گروه‌های شبه‌نظامی در سوریه و عراق و حماس و جهاد اسلامی فلسطین در غزه هستند. در حالی که شبهنظامیان نیابتی به عنوان بخشی از نیروهای مسلح ایران به حساب نمی‌آیند، تحلیلگران میگویند که آنها یک نیروی منطقهای متحد در نظر گرفته میشوند. این گروه‌ها آماده نبرد، به شدت مسلح و از نظر ایدئولوژیک وفادار هستند و در صورت حمله به ایران میتوانند به کمک ایران بیایند. فابیان هینز، کارشناس ارتش ایران در مؤسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک در برلین گفت: «سطح پشتیبانی و انواع سیستم‌هایی که ایران برای بازیگران غیردولتی ارائه کرده است، واقعا از نظر پهپادها، موشکهای بالستیک و موشکهای کروز بی‌سابقه است.» آنها را می‌توان بخشی از توان نظامی ایران دانست، به ویژه حزب‌الله که نزدیک‌ترین رابطه استراتژیک را با ایران دارد.
ایران چه نوع سلاح‌هایی دارد؟
برای دهه‌‌‌ها، استراتژی نظامی ایران بر بازدارندگی متمرکز بوده و بر توسعه موشکهای دقیق و دوربرد، پهپادها و پدافند هوایی تأکید دارد. ناوگان بزرگی از قایق‌‌‌های تندرو و چند زیردریایی کوچک میتوانند ترافیک کشتیرانی و تامین انرژی جهانی را که از خلیج فارس و تنگه هرمز می‌‌‌گذرند، مختل کنند.
استوار گفت که ایران یکی از بزرگ‌ترین زرادخانه‌های موشکهای بالستیک و هواپیماهای بدون سرنشین در خاورمیانه را دارد. این شامل موشکهای کروز و موشکهای ضد کشتی و همچنین موشکهای بالستیک با برد تا ۲۰۰۰ کیلومتر است. اینها ظرفیت و برد دارند تا به هر هدفی در خاورمیانه از جمله اسرائیل ضربه بزنند. به گفته کارشناسان و فرماندهان ایرانی که با رسانه‌‌‌های خبری دولتی مصاحبه‌‌‌های عمومی انجام دادهاند، تهران در سال‌‌‌های اخیر موجودی بزرگی از پهپادها با بردی در حدود ۱۲۰۰ تا ۱۵۵۰ مایل و قابلیت پرواز در ارتفاع برای فرار از رادار را جمع‌‌‌آوری کرده است. ایران این افزایش را پنهان نکرده و گنجینه پهپادها و موشکهای خود را در رژه‌‌‌های نظامی به نمایش می‌‌‌گذارد و تمایل برای ایجاد یک تجارت بزرگ صادراتی در هواپیماهای بدون سرنشین دارد. گفته میشود پهپادهای ایران در اوکراین استفاده میشوند و در درگیری‌‌‌های سودان ظاهر شدهاند. کارشناسان میگویند پایگاه‌‌‌ها و انبارهای کشور به‌‌‌طور گسترده پراکنده شدهاند، در اعماق زمین مدفون شدهاند و با پدافند هوایی مستحکم شدهاند و به گفته کارشناسان، تخریب آنها با حملات هوایی دشوار است.
ایران سلاح‌های خود را از کجا تهیه میکند؟
تحریم‌‌‌های بینالمللی ایران را از تسلیحات و تجهیزات نظامی با فناوری پیشرفته که در خارج از کشور تولید میشوند، مانند تانکها و جت‌‌‌های جنگنده، بازداشته است. در طول جنگ هشت ساله ایران با عراق در دهه ۱۹۸۰، کشورهای کمی حاضر به فروش سلاح به ایران بودند. یک سال پس از پایان جنگ، سپاه پاسداران مأمور توسعه صنعت تسلیحات داخلی شد و منابعی را صرف این تلاش کرد که بازتاب گسترده‌‌‌ای در رسانه‌‌‌های خبری ایران داشت. تهران در تلاش بوده اطمینان حاصل کند که دیگر هرگز برای نیازهای دفاعی خود به قدرت‌های خارجی تکیه نکند. به گفته کارشناسان، ایران امروز مقدار زیادی موشک و پهپاد در داخل کشور تولید میکند و تولید دفاعی را در اولویت قرار داده است.
تلاش‌های این کشور برای ساخت خودروهای زرهی و کشتیهای بزرگ نیروی دریایی با نتایج متفاوتی روبه‌رو شده است. این کشور همچنین زیردریایی‌های کوچکی را از کره شمالی وارد میکند و در عین حال ناوگان تولید داخلی خود را توسعه داده و مدرن میکند.
نگاه سایر کشورها به ایران چیست؟
ارتش ایران از نظر تجهیزات، انسجام، تجربه و کیفیت پرسنل یکی از قوی‌‌‌ترین ارتش‌‌‌های منطقه محسوب میشود، اما از قدرت و پیچیدگی نیروهای مسلح آمریکا و برخی کشورهای اروپایی عقب‌‌‌تر است. یکی از نقاط آسیب‌زای ایران نیروی هوایی آن است. بسیاری از هواپیماهای کشور متعلق به دوران پهلوی است و بسیاری از آنها به دلیل کمبود قطعات یدکی از کار افتاده‌اند. به‌گفته کارشناسان، این کشور همچنین در دهه ۱۹۹۰ ناوگان کوچکی را از روسیه خریداری کرد. به‌گفته کارشناسان، تانکها و خودروهای زرهی ایران قدیمی هستند و این کشور تنها چند شناور بزرگ نیروی دریایی دارد. مقامات آمریکایی ادعا کردهاند که دو کشتی جمع‌‌‌آوری اطلاعات به نام‌‌‌های ساویز و بهشاد که در دریای سرخ مستقر هستند، به حوثیها در شناسایی کشتیهای متعلق به اسرائیل برای حملات کمک کردهاند.
حمله اسرائیل باعث اختلال در توان ایران میشود؟
انتظار می‌‌‌رود این حملات و ترورها تأثیر کوتاه‌‌‌مدتی بر عملیات منطقهای ایران داشته باشد و نمی‌تواند فرماندهانی با سال‌‌‌ها تجربه و روابط با سران شبهنظامیان متحد را حذف کند. به گفته کارشناسان، زنجیره فرماندهی نیروهای مسلح در داخل ایران دست‌نخورده باقی مانده است و این فرماندهان کسانی هستند که حملات به اسرائیل یا اهداف دیگر را هدایت و در صورت وقوع جنگ از خاک ایران دفاع می‌کنند.
