آمریکا در چه شرایطی به ایران پاسخ می‌دهد؟

از زمان بمباران پادگان تفنگداران دریایی حزب‌الله در ۲۳ اکتبر ۱۹۸۳، ایران به طور مداوم از نیروهای نیابتی خود برای حمله به نیروهای آمریکایی استفاده کرده است. اما نه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نه هیچ نیروی ایرانی دیگری، مستقیما به نیروهای آمریکایی حمله نکرده است. نزدیک‌ترین نقطه تهران به رویارویی مستقیم با واحدهای آمریکایی در خلیج فارس بوده است. حتی در آن زمان نیز حوادث منجر به درگیری مستقیم نشده است. به عنوان مثال، در ۱۳ خرداد، سه قایق تندرو سپاه به یک کشتی تجاری نزدیک شدند. احتمالا  نیروها در حال آماده شدن برای سوار شدن به کشتی بودند. زمانی که کشتی‌‌‌های جنگی آمریکا و بریتانیا به کمک کشتی تجاری آمدند، قایق تندرو عقب‌‌‌نشینی کرد. ۶ شهریور ماه نیز سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به یک فروند بالگرد تهاجمی تفنگداران دریایی آمریکا AH-۱Z عملیات لیزری انجام داد، بدون اینکه خسارتی وارد کند.

از سوی دیگر نیروهای نیابتی ایران در سطح منطقه در چندین سال گذشته به طور بی‌وقفه به نیروهای آمریکایی حمله کرده‌اند - که تا همین اواخر تنها واکنش ضعیف آمریکا را در پی داشت. در حالی که نیروهای نیابتی ایران از ابتدای سال ۲۰۲۱ تا اواسط سال ۲۰۲۳ تقریبا ۸۰ بار حملات پهپادی یا موشکی را علیه نیروهای آمریکایی در خاورمیانه انجام دادند، اما نیروهای آمریکایی در همین بازه زمانی بیش از ۱۲ بار تلافی نکردند. بدون شک یکی از دلایل واکنش خاموش آمریکا تمایل واشنگتن به عدم‌تشدید رویارویی با تهران در حالی بوده که چشم‌‌‌اندازی برای تجدید توافق تسلیحات هسته‌‌‌ای (برنامه جامع اقدام مشترک) وجود داشت که رئیس جمهور ترامپ در سال ۲۰۱۸ آمریکا را از آن خارج کرد.

با شروع جنگ اسرائیل و حماس، نیروهای نیابتی تحت حمایت ایران حملات خود را به نیروهای آمریکایی در سوریه و عراق افزایش دادند. همان‌طور که وزارت دفاع اوایل این هفته اعلام کرد، نیروهای نیابتی در دو کشور از اواسط اکتبر ۵۶ بار با هواپیماهای بدون سرنشین و موشک به نیروهای آمریکایی حمله کردند، از جمله هشت حمله در ۱۰ روز گذشته. در نتیجه ۵۹ نفر از پرسنل آمریکایی صدمات مختلفی را متحمل شدند. علاوه بر این، در اواسط اکتبر، حوثی‌‌‌های یمن مورد حمایت ایران، سه موشک کروز و چند پهپاد را به سمت یک ناوشکن موشک‌‌‌های هدایت‌شونده آمریکایی در دریای سرخ شلیک کردند.

افزایش چشمگیر حملات به نیروهای آمریکایی، همراه با فروپاشی قطعی هرگونه احتمال توافق هسته‌ای قبل از انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا، سرانجام دولت بایدن را به تلافی بیشتر و سریع‌تر علیه گروه‌ها و نایبان منطقه‌ای ایران سوق می‌دهد. از ۲۷ اکتبر تاکنون سه بار این کار انجام شده است. تازه‌ترین نمونه از چنین عملیاتی که در ۱۲ نوامبر انجام شد، مجموعه‌ای از حملات در شرق سوریه علیه تأسیسات آموزشی، لجستیکی و ذخیره‌سازی در ابوکمال و یک ستاد فرماندهی بود.

تهران این حملات را محکوم کرده، اما مانند حملات سرسختانه خود به آنچه «‌صهیونیسم» می‌‌‌خواند، فراتر از حملات زبانی نرفته است. به زبان ساده، ایران نمی‌خواهد به جنگ برود. با توجه به برخی نارضایتی‌ها ، جنگی که انتقام‌‌‌ آمریکا یا حتی حمله اسرائیل را برانگیزد، می‌‌‌تواند منجر به این شود که تهران در نهایت نفوذی را که برای چهار دهه در انحصار خود داشته، از دست بدهد.

با این حال، تهران به حمایت از نایبان خود برای پیشبرد امور ادامه خواهد داد، اما خطر واقعی یک جنگ گسترده‌تر در همین جا نهفته است. حزب‌الله، قدرتمندترین گروه نیابتی ایران، هنوز دست خود را به شیوه‌ای بزرگ علیه اسرائیل رو نکرده است. تهدیدهای حزب‌الله از انجام تعدادی حملات علیه اهداف اسرائیل در نزدیکی مرز لبنان فراتر نرفته است. حتی با وجود این موجب تلافی شدید اسرائیل شده است.

سید‌حسن نصرالله رهبر حزب‌‌‌الله، مانند مقامات جمهوری اسلامی ایران، حمایت کامل خود را از حماس اعلام کرده است، در حالی که در مورد اینکه آیا نیروهایش حمله همه‌جانبه به اسرائیل را انجام خواهند داد یا خیر، سخنی ابراز نکرده است. اگر او دستور چنین حمله‌ای را بدهد، ایالات متحده به سختی تحت فشار قرار می‌گیرد. چرا که در این شرایط اسرائیل در حال جنگ با چیزی است که به طور فزاینده‌ای به عنوان جنگ برای بقای خود می‌خواند. با وجود کشتی‌‌‌های جنگی و سایر نیروهایی که آمریکا اکنون در شرق مدیترانه مستقر کرده است، واشنگتن باید برای حزب‌الله و ایران‌‌‌ روشن کند که ایالات متحده حملات تشدید شونده به اهداف اسرائیلی را تحمل نخواهد کرد. در عین حال، ارتش آمریکا باید به هر حمله تحت حمایت گروه‌های مقاومت به واحدهای آمریکایی با قدرت پاسخ دهد. تهران بالاخره باید مجبور شود که بپذیرد ایالات متحده دیگر در مقابل تحریکاتش منفعل نخواهد ماند و بهای فزاینده‌ای را برای هر آسیبی که نیروهای نیابتی‌اش می‌خواهند به جنگجویان آمریکایی وارد کنند، پرداخت خواهد کرد.