بوی خوش از اوضاع منطقه می‏‏‏‌آید؟

در همین ارتباط، ملک‌عبدالله دوم پادشاه اردن روز یکشنبه ۲۴ژوئیه در گفت‌وگو با روزنامه الرای در پاسخ به سوالی درخصوص اظهارات وی در مورد تشکیل ناتوی عربی و تحلیل‌‌‌‌های منتشرشده در رسانه‌ها گفت: این موضوع را پیگیری کردم و تحلیل‌های منتشر شده در خصوص پاسخ من در یک مصاحبه را خواندم، سوال اینگونه بود که ایده چنین ائتلافی در منطقه عربی چقدر مناسب است، بگذارید اینجا توضیح بدهم که اردن به دنبال تقویت همکاری‌های مشترک عربی و فعال کردن آن است، زیرا این امر در راستای خدمت به مسائل و منافع ماست. وی تاکید کرد: بار دیگر می‌گویم، اردن تنها با ائتلاف‌های امت عربی و منافع و قضایای آن بوده و هست. از نظر تاریخی اردن همواره در صدر شرکت‌کنندگان در مقابله با تهدیدهای تروریستی و امنیتی است که کشورها و ملت‌های عربی را مورد هدف قرار می‌دهند.

پادشاه اردن خاطرنشان کرد: ما درخصوص نیاز به یک سیستم دفاعی عربی صحبت می‌کنیم و این امر نیازمند مشورت و هماهنگی و تلاش فراوان به همراه برادرانمان است و باید اهداف آن نیز روشن باشد. اجازه دهید یادآوری کنم که این طرح یکی از بخش‌های اساسی است که اتحادیه عرب برپایه آن بنا شد اما با این حال موضوع ائتلاف تا به امروز مورد بحث قرار نگرفته است.

ملک عبدالله دوم در پاسخ به این سوال که برخی‌ها این موضوع را به ایران ربط دادند تاکید کرد: منطقه نیاز به بحران و درگیری‌های بیشتری ندارد، بلکه نیازمند همکاری و هماهنگی است. اردن همواره دعوت به ایجاد پل‌های همکاری به جای دیوارها و موانع می‌کند و این کشور به امنیت منطقه اهمیت می‌دهد؛ زیرا امنیت برادران عرب بخشی از امنیت ماست. وی خاطرنشان کرد: ما خواهان تنش در منطقه نیستیم، اردن و تمام کشورهای عربی خواهان روابط خوب با ایران هستند؛ روابطی که بر احترام متقابل، حسن همجواری، احترام به حاکمیت کشورها و عدم‌دخالت در امور داخلی مبتنی باشد. پادشاه اردن در ادامه مدعی شد: ما بر این باوریم که گفت‌وگو تنها راه‌حل اختلافات است اما من مانند همیشه و در مناسبات متعدد تاکید کردم که ایران در برخی کشورهای عربی دخالت می‌کند و ما امروز در مرزهایمان به طور منظم با حمله‌هایی از سوی برخی شبه‌نظامیان مرتبط با ایران مواجه هستیم، بنابراین امیدواریم که تغییراتی در رفتار ایران شاهد باشیم و این امر باید در واقعیت محقق شود، زیرا منافعی برای تمام کشور‌های منطقه از جمله ایران و مردم این کشور به همراه دارد.

 نگاه اردن به طرح ناتوی خاورمیانه

ملک عبدالله دوم پیش‌تر ۳ تیر ماه در مصاحبه با شبکه آمریکایی «CNBC» ضمن دفاع از ایجاد ائتلافی نظامی مانند ناتو برای غرب آسیا، تصریح کرد که اهداف و چشم‌‌‌‌انداز و ماموریت آن باید مشخص باشد. عبدالله دوم تصریح کرد که از تشکیل یک ائتلاف نظامی مشابه ناتو در منطقه غرب آسیا حمایت خواهد کرد، مشروط بر اینکه «این کار با [همراهی] کشورهای همفکر انجام شود.» عبدالله دوم افزود: «مایلم کشورهای بیشتری در منطقه در این ائتلاف مشارکت کنند و من یکی از اولین افرادی خواهم بود که از ایجاد ناتو در خاورمیانه حمایت خواهد کرد.» وی درباره ایده خود خاطرنشان کرد: «چشم‌‌‌‌انداز چنین ائتلافی [با کارکرد] نظامی باید بسیار روشن و نقش آن نیز مشخص باشد. علاوه‌‌‌ ‌براین بیانیه ماموریت آن باید بسیار بسیار واضح باشد؛ در غیر‌این صورت همه را گیج می‌کند.» شاه اردن ادامه داد: «علاوه بر همکاری‌‌‌‌های امنیتی و نظامی احتمالی، کشورهای خاورمیانه همکاری با یکدیگر را برای مقابله با چالش‌های ناشی از جنگ اوکراین آغاز کرده‌‌‌‌اند.»

این اظهارنظرها در حالی از سوی عبدالله دوم مطرح می‌شود که سال‌هاست طرح «ناتوی عربی» توسط سران کشورهای عربی از جمله عربستان سعودی و امارات عربی متحده تبلیغ می‌شود؛ طرحی که اجرای آن در زمان «دونالد ترامپ» رئیس‌‌‌‌جمهور سابق آمریکا نیز از سوی کاخ‌‌‌‌سفید حمایت می‌‌‌‌شد. با این حال ایمن الصفدی وزیر امور خارجه اردن جمعه ۲۴ تیر پس از انتشار گزارش‌هایی مبنی بر تلاش‌‌‌‌های آمریکا برای تشکیل ائتلاف نظامی عربی با حضور اسرائیل برای مقابله با چالش‌های مشترک، درباره برنامه‌‌‌‌ها و نقشه‌‌‌‌های ایجاد یک اتحاد نظامی مشابه ناتو در مصاحبه با شبکه «الشرق» اعلام کرد: ‌‌‌‌ هیچ کسی تا به این لحظه درباره شکل‌‌‌‌گیری اتحادی همچون ناتو با ما صحبت نکرده است منتها همه ما در منطقه نیاز به تقویت زمینه‌‌‌‌های همکاری عربی را احساس می‌‌‌‌کنیم. همکاری‌‌‌‌هایی که ثمره آنها شکل‌‌‌‌گیری نهادها و موسساتی است که در خدمت منافع ما هستند و آینده‌‌‌‌ای هر چه بهتر را برای مردمانمان و دولت‌‌‌‌هایمان رقم می‌‌‌‌زنند.

وی افزود: از عبدالله دوم، پادشاه اردن در مورد احتمال تعامل با چیزی مشابه ناتو در منطقه پرسیده شد و وی نیز نظر خود را در این‌باره اعلام کرد. توجه داشته باشید که اردن از نظر تاریخی همیشه خواستار ایجاد سیستم‌های اقدام مشترک عربی است که به ما در مواجهه با چالش‌های مشترک کمک می‌کند. الصفدی گفت: در همین زمینه باید خاطرنشان کرد که موافقت‌نامه‌‌‌‌های دفاعی عربی از دهه ۵۰ وجود داشته‌‌‌‌اند اما هنوز فعال نشده‌‌‌‌اند. الصفدی خاطرنشان کرد: آیا ما به عنوان یک منطقه عربی به سازوکارهای همکاری جدیدی نیاز داریم که به ما در مواجهه با چالش‌های مشترکمان کمک کند؟ هر پیشنهاد و هر تلاشی که به تقویت اقدامات مشترک اعراب برای تامین منافع مشترک عربی کمک کند، اردن از آن حمایت می‌کند. پیش‌تر وزیر خارجه اردن در مصاحبه با شبکه الجزیره درخصوص روابط با ایران گفته بود: ما خواهان برقراری روابط خوب با ایران هستیم و باید مذاکراتی برای پایان دادن به تنش‌‌‌‌ها داشته باشیم. هیچ صحبتی درباره تشکیل ائتلاف نظامی با مشارکت اسرائیل طی سفر جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا به منطقه وجود ندارد.

 پیام همدردی اردن

همزمان با این تحولات، وزارت خارجه اردن جان باختن تعدادی از شهروندان ایرانی در اثر سیل را تسلیت گفت. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری رسمی اردن (پترا)، وزارت خارجه اردن روز یکشنبه در این پیام با خانواده‌های جان‌باختگان نیز ابراز همدردی کرد.