دو عضو کمیسیون امنیت ملی در گفت وگو با «دنیای اقتصاد»:
احیای برجام برای مجلس یک اصل است
جلیل رحیمی جهان‌آبادی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس معتقد است که مهم‌ترین تصمیم سرنوشت‌ساز در این حوزه تداوم روند مذاکرات و به نتیجه رساندن مذاکرات می‌تواند باشد. به گفته رحیمی، حتی اگر الان هم با غربی‌ها مذاکره و مشکلات خود را حل کنیم باز هم نیاز داریم که در سیاست خارجی به سمت تنش‌زدایی و استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی حرکت کنیم. عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس افزود: رابطه با غرب اگر چه می‌تواند بخشی از چالش‌ها را کاهش دهد، اما درمان همه دردهای‌مان نیست و کشور نیاز دارد ضعف مدیریتی را رفع کند و به بخش خصوصی نگاه مثبت داشته باشد و امنیت سرمایه‌گذاران خارجی در ایران را تضمین کند.
رحیمی: ضرورت تقویت بخش اقتصادی دستگاه دیپلماسی
رحیمی همچنین درباره اشتراک نظر بین دولت و مجلس در موضوعات سیاست خارجی گفت: در موضوع سیاست خارجی بین همه ارکان نظام اشتراک داریم، اما ممکن است در برخی از تاکتیک‌ها، رفتارها و سیاست‌های اجرایی اختلاف‌نظر باشد که طبیعی است. به گفته وی، در موضوع توجه به اقتصاد در سیاست خارجی تقریبا اجماع نظر وجود دارد که ما بخش اقتصادی وزارت خارجه را تقویت کنیم. همچنین توجه به ظرفیت اقتصادی کشورهای همسایه و رایزنی اقتصادی جزو اشتراک نظر ما است یا در خصوص مذاکرات هسته‌ای این اشتراک نظر وجود داشته که مذاکرات تا الان ادامه پیدا کرده است. رحیمی افزود: در حال حاضر هم پیرامون اینکه چه مطالباتی داشته باشیم و به چه مطالبات غربی‌ها پاسخ دهیم و چه مطالباتی را پاسخ ندهیم، نیز این اشتراک نظر وجود دارد، اما ممکن است در برخی از مصادیق اختلافنظرهایی وجود داشته باشد که در همه کشورها هم هست. آمریکا را نگاه کنید بین شورای عالی امنیت ملی و وزارت خارجه‌شان با سازمان سیا و بین سازمان یا با رئیس‌جمهور و بین رئیس‌جمهور با کنگره ممکن است اختلافنظرهایی وجود داشته باشد.
وی در پاسخ به اینکه در تاکتیک‌ها کجا اختلاف‌نظر وجود دارد؟ به آخرین موضوعی که بین مجلس و دولت اجماع نظر رخ داد، اشاره کرد و گفت: پس از آنکه مذاکرات به بن‌بست رسید تقریبا این اجماع وجود داشت که از طرف ما هیچ اقدامی انجام نشود که مذاکرات به صورت کلی لغو شود چون ما واقعا به دنبال حل مشکل هستیم، اما نه از طریق موضع ضعف در مقابل غربی‌ها. چون غربی‌ها هر بلایی خواستند سر ما آوردند و هیچ بلای دیگری وجود ندارد که غربی‌ها بخواهند سر ما بیاورند، باید شیوه جدیدی اختراع کنند.
افزایش امیدواری به احیای برجام
رحیمی در بخشی از سخنان خود به سفر اخیر بورل به ایران اشاره کرد و گفت: سفر اخیر آقای بورل، یک امیدواری‌هایی را دارد زنده می‌کند که ان‌شاء‌الله مذاکرات به نتیجه برسد. اما مذاکرات صرفا گفت‌وگو‌های رسمی پای میز نیست. به هر حال پیام‌های زیادی با واسطه و بی‌واسطه بین کشورها رد و بدل می‌شود و در این پیام‌ها طرف‌های مذاکره نظر خودشان را بیان می‌کنند که چه خواسته‌ها و توقعاتی دارند. رحیمی با بیان اینکه اجماع نظر در مذاکرات به کاهش فشار غربی‌ها بر تیم مذاکره‌کننده کمک می‌کند، گفت: در مذاکرات اجماع خیلی مهم است. در دولت قبل شاهد بودید که فشار از داخل چقدر دیپلمات‌های ما را فرسوده کرد و تا چه میزان آنها را به حاشیه برد. اگر حرف واحدی نزنیم، طرف مقابل از عدم اجماع افزایش فشار‌ها را آغاز می‌کند. به گفته این عضو کمیسیون امنیت ملی، برجام محصول توافق نظام جمهوری اسلامی است. احیای برجام و ندادن تعهداتی فراتر از برجام برای ما یک اصل است و آنچه احیا می‌شود باید احیای مطالبات‌مان در برجام باشد. ما این چارچوب را داریم، اما طرف غربی خیلی علاقه‌مند است که بخشی از تحریم‌ها را نگه دارد و به واسطه آن به مسائل دفاعی و منطقهای ما ورود کند.
به گفته وی، طرف غربی بخشی از لیست بلند بالایی را برای خود تعریف کرده است که یک بخشی را از تحریم خارج نکند و اعلام کند که اگر می‌خواهید این بخش را از تحریم‌ها خارج کنید پس بیایید و درباره فلان موضوع هم با هم صحبت کنیم. آمریکا خیلی علاقه دارد که مذاکرات را ادامه دهد مخصوصا در خصوص مسائل منطقهای و مسائل نظامی و ما این موضوع را به صلاح خود نمی‌دانیم، کما اینکه هیچ کشوری نمی‌آید درباره مسائل دفاعی‌اش با دیگران مذاکره کند. متاسفانه آمریکایی‌ها هنوز درک درستی از وضعیت خودشان و ایران و وضعیت خاورمیانه ندارند. آمریکا همین رفتارها را با چین و برخی دیگر از کشورها انجام داد. در حال حاضر این عدم درک منطبق بر زمان آمریکایی‌ها مشکل‌ساز شده است. هر زمان ایران گام برداشته برای تنش‌زدایی غربی‌ها این را نشانه ضعف تلقی و پروسه فشار علیه ایران را شروع کردند.
وی درباره جایگزینی قرار‌گاه خاتم با سپاه درلیست تحریم‌ها نیز گفت: صلاح نیست جزئیات مذاکرات رسانه‌ای و اعلام شود. اما به عنوان عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در جریان امور و پیشنهادهای مختلف در بسته پیشنهادی غربی‌ها هستیم، اما کلیات را عرض می‌کنم که ایران با نگاه مثبت به دنبال حل مشکلات است. تاکید روی این نکته به دلیل این است که جزئیات را می‌دانیم اما رسانه‌ها این جزئیات را نمی‌دانند و به همین دلیل تحلیل افکار عمومی و رسانه‌های غربی این است که ایران نمی‌خواهد موضوع را حل کند. همچنین عباس گلرو، دیگر عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز مهم‌ترین تصمیم در این حوزه را ادامه روند مذاکرات با سرعت و کیفیت بالاتر اعلام کرد و افزود: در چارچوب کلی سیاست‌های نظام ما همسو هستیم، ولی در اجرای برنامه‌ها ممکن است دیدگاه‌ها متفاوت باشد که طبیعتا در کمیسیون درباره آنها بحث می‌شود. به گفته گلرو اختلاف چندانی با دولت نداریم و تاکید ما این است که قانون اجرا و از آن‌سو منافع ملی ما در مذاکرات دیده شود. از منظر کمیسیون امنیت ملی موضع جمهوری اسلامی ایران آنچه به مذاکره‌کنندگان و دولت اعلام شده این است که مطالباتی به شکل کلان به طرف مقابل در قالب یک لیست اعلام شده است، اما آمریکایی‌ها دنبال شورت لیست هستند(لیست کوتاه) که بگویند این تعداد را از شما می‌گیریم و شما را از تحریم خارج می‌کنیم. موضع ما این است که رفع تحریم کامل صورت بگیرد.
به گفته گلرو، قانون اقدام راهبردی لغو تحریم‌ها که در مجلس تصویب شد، دستمایه و سرمایه‌ای برای دیپلمات‌ها و مذاکره‌کنندگان ما بود که موثر هم واقع شد. وی گفت: قطعنامه‌ای که آژانس صادر کرد و اقدام متقابلی که ایران در برچیدن دوربین‌های فراپادمانی داشت نشان می‌دهد که دولت همگام با مصوبه مجلس پیش می‌رود. ما جلسات متعددی با رئیس و معاونین سازمان انرژی اتمی در رابطه با نحوه اجرایی کردن آن قانون داشتیم، سازمان انرژی اتمی در بعضی جاها جلوتر از قانون ما دارد پیش می‌رود که نشان می‌دهد دانشمندان ما در مجموعه سازمان انرژی اتمی این نیاز مبرم را حس می‌کردند که باید از این فضای فشار و محدودیت‌زا خارج شوند و بتوانند به سمت ارتقای سطح توانمندی بروند. در موضوعات دیگر هم دولت و مجلس همگام هستند و اشتراک نظر وجود دارد.
