۳ میدان مینگذاری شده میان تهران و واشنگتن
حلیلگران میگویند در میان عوامل مختلفی که چشمانداز احیای برجام را تیره کردهاند، احتمالا هیچ چیز به اندازه میراث شوم دونالدترامپ، تلاشهای دولت بایدن برای رفع بحران را مختل نکرده است. به گفته چند نفر از افراد آشنا با روند مذاکرات که بایدن اوایل سال گذشته آن را آغاز کرد، میراث ترامپ حداقل از سه طریق قابل توجه مذاکرات را تحت تاثیر قرار میدهد. اول، آنچه ایرانیها آن را نقض گسترده اعتماد مینامند، وجود داشت: خروج یکجانبه ترامپ از توافق، با وجود پایبندی ایران به مفاد آن، نگرانی تهران را درباره اینکه ایالات متحده چقدر سریع میتواند بعد از انتخابات تغییر مسیر دهد، تایید کرد. بر سر میز مذاکره در وین، ایرانیها خواستار تضمینهایی شدهاند که اختیارات هر جانشینی برای بایدن نسبت به لغو مجدد توافق محدود شود. در اواخر فوریه، ۲۵۰ نماینده از ۲۹۰ نماینده مجلس ایران نامهای به رئیسجمهور ایران امضا کردند که در آن از او خواستند «از تجربیات گذشته درس بگیرد» و«به هیچ توافقی بدون کسب تضمینهای لازم متعهد نشوند». ایرانیها یک نگرانی مرتبط دارند: «شرکتهای خارجی، اگر معتقد باشند که چکش تحریمهای آمریکا ممکن است پس از انتخابات ریاستجمهوری بعدی دوباره فرود آید، ممکن است تمایلی به سرمایهگذاری در ایران نداشته باشند.» ترامپ با اعمال حدود ۱۵۰۰ تحریم جدید علیه ایران، دومین مانع بزرگ برای بازگرداندن توافق را ایجاد کرد. ایران اصرار کرده است که این تحریمها لغو شوند. مذاکرهکنندگان ایرانی نیز گفتهاند برای دستیابی به یک توافق هستهای جدید، بایدن باید برچسب تروریستی سپاه پاسداران را کنار بگذارد. اما بایدن بدون دادن امتیازات دیگر از سوی ایران از این کار امتناع کرده است و بلینکن در ماه آوریل این گروه را یک سازمان تروریستی توصیف کرد. افرادی که با این مذاکرات آشنا هستند به راه سوم و لجستیکی اشاره میکنند که میراث ترامپ در آن آشکار میشود: «مقامات ایرانی از زمان خروج ترامپ از توافق، از صحبت مستقیم با مقامات آمریکایی خودداری کردهاند. (ترامپ با دستور ترور یک فرمانده ارشد نظامی ایرانی، قاسم سلیمانی، در سال ۲۰۲۰) خشم ایران را بیشتر کرد.» در جریان مذاکرات در وین، مالی با ارسال پیامهایی از طریق واسطههای اروپایی از هتلی در آن سوی خیابان، با مذاکرهکنندگان ایرانی ارتباط برقرار کرد که این روند مذاکره را مختل کرد و گهگاه باعث سوءتفاهمهای وقتگیر شد.