تحلیل الخلیجآنلاین از گام بلند عمان برای آشتی دادن ایران و عربستان
در همین خصوص الخلیج آنلاین در مطلبی به قلم کامل جمیل نوشت: بهنظر میرسد پیشبینیها در مورد انتقال میانجیگری پرونده عربستان-ایران، از بغداد به مسقط، با سفر پادشاه عمان به عربستان محقق شد. قدرت روابطی که مسقط با ریاض و تهران دارد، در کنار تجارب آن در میانجیگری، میتواند برای پایان دادن به اختلافات میان این دو که باعث تنشهای امنیتی در منطقه میشود، کافی باشد.
به گزارش «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: سیاست خارجی عمان متاثر از شرایط تاریخی، جغرافیایی و امنیتی است. یاسر عبدالعزیز، تحلیلگر مسائل سیاسی ضمن بیان این مطلب در گفتوگو با الخلیج آنلاین گفت: عمان به نزدیکی به ایران و خواستههای آن معروف است، اما سیاست خارجی عمان با وجود آرامشی که دارد، تاثیر زیادی در سطح روابط عربی و منطقهای گذاشته است.
این سیاست که توسط سلطان قابوس بنیانگذاری شد، با روی کار آمدن سلطان هیثم نیز به قوت خود باقی مانده و بر سه اصل متمرکز شده است: ۱- روابط با دولتهای همسایه از جمله ایران باید خوب باشد، ۲- عدمدخالت در مسائل داخلی دولتها و ۳- راهحلهای صلحآمیز برای اختلافات و درگیریها. در واقع عبدالعزیز، پادشاهی عمان را دارای قدرت کافی برای حل اختلافات بین ایران و عربستان میداند.
دروازه بغداد
با وجود سکوت ابتدایی عربستان در مورد چگونگی مذاکرات با ایران در بغداد، این گفتوگوها شروع خوبی برای حل مسائل مورد اختلاف بین ایران و عربستان بود. همانطور که در جریان آن، حملات حوثیها به داخل عربستان نیز مورد بررسی قرار گرفت و دو طرف تلاش کردند روابط خود را پس از چهار سال اصلاح کنند. در ادامه، تهران و ریاض هر دو تاکید کردند که مذاکرات ادامه خواهد یافت.
شروع از یمن
پادشاهی عمان ورود به عنوان مذاکرهکننده برای حل اختلافات را از دروازه یمن آغاز کرد، جایی که از سال ۲۰۱۵ آسیاب جنگ در آن در حال چرخیدن است و در حالی که سعودیها از نیروهای دولتی وابسته به حکومت هادی حمایت میکنند، حوثیها مورد حمایت ایران هستند. مسقط میزبان دیدارهای متعددی بین حوثیها و نمایندگان آمریکا و سازمان ملل بود، همانطور که دیپلماتهایی از عربستان، کویت و یمن نیز در چارچوب تلاش برای حل بحران به مسقط سفر کردند.
تنشها بین دو کشور زمانی به اوج خود رسید که در سال ۲۰۱۹ تاسیسات نفتی عربستان مورد حمله قرار گرفت و ریاض در اینباره ایران را متهم کرد، اما تهران این اتهام را نپذیرفت. سعودیها مدعیاند که به دنبال ملزم کردن ایران به توقف فعالیتهای منطقهایاش هستند و میخواهند توافق هستهای شامل تعهدات واضحی از سوی ایران باشد. اما این تمایل ریاض، با استقبال کافی از سوی ایالاتمتحده مواجه نشده است، چراکه دولت بایدن بهدنبال تسریع در احیای توافق هستهای و مراقبت بینالمللی از برنامههای هستهای ایران است.
منافع متقابل
علاوه بر اینکه در صورت پایان اختلاف سعودی و ایران منطقه آرامش خود را باز مییابد، میانجیگری عمان به نفع هر دو طرف، یعنی ریاض و مسقط است. یاسر عبدالعزیز بر این عقیده است که عربستان در دو پرونده بزرگ به عمان نیاز دارد، پرونده اول، بحران یمن و حل آن، چراکه حملات حوثیها مستمر و آزاردهنده شده و پرونده دوم، اختلاف با ایران، که سعودیها امیدوارند عمان بتواند روزنهای برای آتشبس آنها با ایران ایجاد کند.
از سوی دیگر، عبدالعزیز معتقد است که رئیسجمهور آمریکا در حل بحران ایران جدی نیست، همانطور که شاهدیم شبهنظامیان عراقی حملات مداومی را به منافع آمریکا در این کشور عربی وارد میکنند. این تحلیلگر در ادامه تصریح میکند: عمان میتواند از سیاست خارجی خود بهره برده و به حمایت عربستان دست یابد، در مقابل، عربستان هم میتواند از سیاست عمان برای حل بحرانهای مرزی خود چه در مورد ایران و چه در مورد حوثیهای یمن استفاده کند. با تمام اینها، بهنظر میرسد مادامی که چراغ سبز آمریکا برای تحولاتی از این دست نشان داده نشود، حل اختلافات از آنچه در بیانیه پایانی نشست بین پادشاه عربستان و پادشاه عمان صادر شد، فراتر نمیرود.