بررسی تحریم‌ها و برجام در گفت‌وگو با کمال خرازی
تفاوت‌های ترامپ و بایدن
کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در گفت‌وگو با سایت KHAMENEI.IR ذیل پرونده «حرف قطعی» به بررسی موضوع تحریم‌ها و برجام پرداخت. خرازی در بخشی از این مصاحبه با اشاره به روی کار آمدن جو بایدن تاکید کرد که بین سیاست‌های دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان تفاوت‌هایی وجود دارد. رئیس شورای راهبردی روابط خارجی درخصوص تجربه مذاکره با آمریکا گفت: «نفس این مذاکرات نشان می‌دهد که ما اهل مذاکره هستیم و از آن فرار نمی‌کنیم.» وی همچنین افزود اگر آمریکا بخواهد بدون رفع تحریم‌ها به برجام برگردد، موجب «باج‌خواهی» است. کمال خرازی در گفت‌وگو با این سایت در رابطه با تاکید مقام معظم رهبری بر رفع تحریم‌ها و این مساله که بدون رفع تحریم‌ها بازگشت آمریکا به برجام نه تنها برای کشورمان سودی ندارد بلکه ممکن است ضرر هم داشته باشد، گفت: «برجام سندی بین‌المللی است که میان چند کشور امضا شد و طبیعتا همه طرف‌ها باید به آن متعهد باشند. باید دید چرا برجام به این روز افتاد و به پیکر نیمه‌جانی تبدیل شد. علتش این بود که تحریم‌ها برداشته نشد.» وی ادامه داد: «دلیل اینکه ما با این گروه مذاکره کردیم، برای برداشته شدن تحریم‌ها بود و برای اینکه طبق متن برجام عمل شود، باید عامل ناکامی آن رفع شود. بنابراین لازم است آمریکا ابتدا تحریم‌ها را رفع کند تا بتواند دوباره به برجام برگردد. اگر کشورهای اروپایی هم بخواهند بدون آمریکا برجام را به وضع اولش برگردانند، اول باید به تعهداتی که تا به حال عمل نکرده‌اند، عمل کنند و تحریم‌ها را بردارند.»
خرازی با تاکید بر اینکه اگر آمریکا بخواهد بدون رفع تحریم‌ها به برجام برگردد موجب «باج‌خواهی» است، ادامه داد: «چراکه در برابر هر تحریمی که بخواهد رفع کند خواسته‌ای را مطرح خواهد کرد و این اقدام عاقلانه نیست! بنابراین راه صحیح این است که قبل اینکه بخواهد به برجام برگردد تمام تحریم‌هایی که بعد از امضای برجام در قالب دستورات اجرایی رئیس‌جمهور وضع شده است اعم از اینکه مربوط به هسته‌ای باشد یا برچسب‌های تروریسم و حقوق‌بشر داشته باشد، بردارد. البته اگر آمریکا اصلا به برجام برنگردد، این اقدامی عملی است که اروپایی‌ها باید دنبال کنند و به تعهداتشان عمل کنند تا ما هم به اجرای تعهداتمان برگردیم.»
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در واکاوی این مساله که با تغییراتی که در داخل آمریکا رخ داد، گاهی بعضی موثرین اطرافیان بایدن صحبت از این می‌کنند که اگر او بخواهد به برجام برگردد مساله فعالیت‌های موشکی و منطقه‌ای ایران هم باید مورد بحث قرار گیرد تا زمینه‌ساز بازگشت آمریکا به برجام شود، توضیح داد: «اینها نوعی باج‌خواهی است؛ چرا که برجام سندی مشخص و قطعی است و در آن راجع به این مباحث صحبتی نشده است. ما توافق کردیم درباره مسائل هسته‌ای صحبت کنیم، به توافق هم رسیدیم و بر تعهداتمان هم باقی بودیم تا اینکه آنها نقض تعهد کردند و ما هم در قبال آن تعهداتمان را کاهش دادیم. بنابراین جایی برای سخن از این موارد نیست. برجام و چارچوب آن مشخص است و ارتباطی با مسائل منطقه‌ای و موشکی ایران ندارد.»
خرازی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا با رفتن ترامپ و آمدن دموکرات‌ها مسائل کاملا حل می‌شود، گفت: «ما با یک نظام روبه‌رو هستیم و رئیس‌جمهور بخشی از آن نظام است. کنگره، افکار عمومی و لابیست‌ها و کشورهای خارج از آمریکا هم هستند که تلاش می‌کنند سیاست آمریکا را در جهت منافع خودشان شکل دهند. همه اینها عواملی است که شکل‌دهنده سیاست یک دولت هستند و رئیس‌جمهور بخشی از آن است. البته بین سیاست‌های دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان و همچنین میان شخصیت آقای ترامپ و شخصیت آقای بایدن هم تفاوت‌هایی وجود دارد. ما باید تمام این عوامل را در نظر بگیریم و آن زمان بتوانیم پیش‌بینی کنیم که چه خواهد گذشت. بنابراین نباید عجله کرد. باید دید در مجموع سیاست آمریکا نسبت به برجام چه خواهد شد تا متناسب با آن تصمیم بگیریم.»
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی درباره غنی‌سازی ۲۰درصد نیز تاکید کرد: «نه‌تنها غنی‌سازی ۲۰درصد، بلکه اقدامات دیگری که در مصوبه مجلس مطرح شده است، مقدماتش را فراهم کرده‌اند. رهبری هم دستور صریح دادند و تولید ۲۰درصد شروع شد و نشان داد ما در تصمیماتمان جدی هستیم. آقای دکتر صالحی هم مقدماتش را فراهم کرد و در عین حال نگرانی‌هایی داشتند تا اینکه رهبری دستور دادند که بدون دغدغه این اقدام را شروع کنید و ایشان هم شروع کرد.»
وی در ادامه در توضیح این مساله که جمهوری اسلامی چه تجربیاتی از مذاکره مستقیم با آمریکایی‌ها به‌دست آورده است و ما باید چگونه آن را در حکمرانی‌مان نهادینه کنیم، گفت: «نفس این مذاکرات نشان می‌دهد که ما اهل مذاکره هستیم و از آن فرار نمی‌کنیم. ما در قبال مساله مهمی مانند انرژی هسته‌ای مذاکره کردیم و این خود یک نتیجه‌گیری بسیار مهمی است. دوم اینکه در مذاکره باید همواره مراقب بود کلاه سر کشور نرود. هم از جهت انتخاب مذاکره‌کنندگان و هم از جهت تمهیداتی که از قبل باید داشت و استفاده از مجموعه کارشناسانی که بتوانند پیش‌بینی کنند و روش کار را ارائه دهند. بنابراین در مذاکرات باید با دقت و توان کامل وارد شد تا موجب خسران نشود.»
خرازی همچنین تاکید کرد: «سوم اینکه در هر مذاکره‌ای باید مکانیزم‌هایی را در نظر گرفت و طراحی کرد که در برابر نقض تعهدات دیگران از حقوق خود دفاع کنیم. همه اینها تجربه است. ارتباط و مذاکره با دیگران و رسیدن به توافق جزو طبیعت روابط بین‌الملل است؛ چراکه ما نمی‌خواهیم در انزوا زندگی کنیم. می‌خواهیم با همه ارتباط داشته باشیم؛ اما زیر بار زور نرویم و از حقوق خود دفاع کنیم. بایستیم و فشارها و مشکلات را تحمل‌کنیم تا دیگران به این نتیجه برسند که زورگویی در مورد این کشور فایده ندارد. بپذیرند که از طریق مذاکره، احترام متقابل و اصل برابری با ما وارد گفت‌وگو شوند تا دو طرف بتوانند سود ببرند و نتیجه برد-برد باشد.»
در نهایت رئیس شورای راهبردی روابط خارجی درباره بازگشت آمریکا به برجام و نکات حائز اهمیت در این رابطه نیز گفت: «باید از ملت ایران بسیار قدردانی کرد که در برابر تمام فشارهای تحریم ایستاده‌اند و شرایط دشوار را تحمل کرده‌اند. این به‌دلیل آگاهی و شناخت مردم نسبت به مصالح کشور و اهمیتی است که استقلال کشور برایشان دارد. ان‌شاءالله با ایستادگی مردم، دیگران به این نتیجه خواهند رسید که ایران کشور قدرتمندی است و توانسته موقعیت خود را در منطقه حفظ کند و نفوذ بسیار زیادی در منطقه دارد و با قدرت دفاعی بسیار بالای خود از امنیت و منافع خود دفاع می‌کند. این موجودیت را نمی‌شود نادیده گرفت و باید با آن در تعامل بود. وقتی ما به چنین موقعیتی برسیم پیروزی بزرگی خواهد بود.»
