سناریوهای پیش روی بودجه99

آنچه در یادداشت پیشین هم به آن اشاره شد، کمیته ویژه کمیسیون تلفیق، برای واقع‌بینانه‌تر کردن درآمدهای سال آتی، کاهش سقف بودجه را بررسی و به کمیسیون پیشنهاد کرده است. در این زمینه نکاتی قابل بررسی است که چند سناریو را پیش روی لایحه بودجه ۹۹ قرار می‌دهد.

سناریوی نخست همان تصویب بودجه در دو سقف است. سقف اول با احتساب درآمدهایی است که دولت در لایحه فعلی پیش‌بینی کرده و سقف دوم نیز با درنظر گرفتن احتمال عدم تحقق بخشی از درآمدهای دولت بسته می‌شود. در این سناریو و در سقف دوم، باید در ازای کاهش درآمدهای دولت، از هزینه‌ها و مصارف متناظر آن نیز کم شود.

این موضوعی است که احتمالا در کمیسیون تلفیق با اما و اگرهای جدی روبه‌رو می‌شود. یک دلیل آن است که اگرچه کمیته ویژه پیشنهاد‌های انقباضی در باب درآمدهای دولت در سال ۹۹ ازجمله کاهش انتشار اوراق مالی از ۸۰ هزار میلیارد تومان به ۵۰ هزار میلیارد تومان و همچنین کاهش فروش نفت از یک میلیون بشکه به ۷۰۰ هزار بشکه مطرح کرده اما در کمیسیون، پیشنهاد‌های انبساطی نیز وجود دارد. برخی نمایندگان پیشنهاد‌هایی را برای افزایش درآمدهای دولت همچون درآمدهای مالیاتی و حتی افزایش فروش اوراق مطرح می‌کنند. البته با توجه به ارجاع تبصره ۵ مربوط به برنامه دولت برای انتشار اوراق در سال آینده به کمیته ویژه، هنوز نمی‌توان در این زمینه اظهار نظر قطعی کرد.

دلیل دیگر درباره اما و اگرهای جدی تلفیق برای کاهش سقف بودجه یا دوسقفی شدن آن است که به نظر نمی‌رسد با توجه به فضای کمیسیون تلفیق، اعضا با کاهش هیچ یک از بخش‌های هزینه‌ای موافقت کنند.

در این باره نیز می‌توان به پیشنهاد کمیته ویژه برای کاهش انتشار اوراق مالی دولت اشاره کرد. این کمیته گرچه بر کاهش انتشار اوراق نسبت به آنچه دولت در لایحه پیش‌بینی کرده تاکید دارد اما در مقابل، از کاهش هیچ یک از بخش‌های هزینه‌ای سخن نگفته است. اینجا سناریوی دیگری در زمینه بودجه ۹۹ سر برمی‌آورد؛ آنکه احتمال تصویب نشدن بودجه در دو سقف در کمیسیون تلفیق نیز وجود دارد.

به‌طور کلی می‌توان گفت که اگر تلفیق به کاهش برخی درآمدهای پیش‌بینی شده دولت در سال آینده رای موافق دهد، باید به همان میزان از مصارف نیز بکاهد. در این زمینه مجلس می‌تواند در اقدامی تکمیلی، به اولویت‌بندی مصارف حذف شده بپردازد تا در صورت تحقق درآمدها بیش از سقف پیش‌بینی شده، دولت به رعایت اولویت‌بندی و همچنین تخصیص منابع برای این مصارف اهتمام ورزد.

از سوی دیگر، اگر کمیسیون تلفیق کاهش بخشی از درآمدهای دولت را واقع‌بینانه‌تر بداند، اما در مقابل نتواند از هزینه‌ها و مصارف بکاهد، لازم است به میزان کاهش بخشی از درآمدها، منابع جدید درآمدی تعریف کند.

با این همه ازجمله موارد مهم جلسه دیروز کمیسیون، اظهارات و توصیه‌های بودجه‌ای رئیس مجلس بود. دکتر لاریجانی با اشاره به پیشنهاد‌هایی برای واقع بینانه کردن درآمدهای نفتی، بر این نکته تاکید کرد که بهتر است در راستای شفافیت بودجه، درآمد دولت از فروش بنزین در سال آینده، در سقف بودجه نیز لحاظ شود.