علی‌اکبر صالحی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران در رابطه با اهمیت راهبردی فردو نسبت به نطنز گفت: کشور به‌خاطر تهدیدهای مداوم غربی‌ها و آمریکا به حمله، سراغ فردو رفت. باتوجه به اینکه هنوز ابتدای راه بودیم برای صیانت از صنعت هسته‌ای و غنی‌سازی تصمیم گرفتیم تا جایی را انتخاب کنیم که به راحتی نتوانند آن را از کار بیندازند، بالاخره به این نتیجه رسیدیم که باید درون کوه سایتی را ایجاد کنیم تا بدنه کوه از این تاسیسات هسته‌ای محافظت کند. وجه تسمیه فردو هم به نام روستایی در اطراف قم بازمی‌گردد که حدود صد شهید داده و به افتخار همین شهدا این نام برای سایت جدید انتخاب شد.

صالحی افزود: «در سایت فردو امکان نگه داشتن ۳ هزار سکوی ماشین با ابعاد خاص داریم که البته اگر بزرگ‌تر باشد دیگر جای ۳‌هزار ماشین را نخواهیم داشت. زمانی که من در سازمان انرژی اتمی بودم و زیرساخت‌های فردو را تکمیل می‌کردیم، نظر این بود که فردو را به ماشین‌های نسل جدیدمان اختصاص دهیم که به‌صورت مرکز تحقیقاتی باشد مانند S۸ در اصفهان. وقتی که ما سانتریفیوژ‌های جدید را رونمایی می‌کردیم در بالای زمین قرار داشت.»

او ادامه داد: «در همین زمان به‌جای آنکه زنجیره‌‌های شاهد ماشین‌های جدیدمان را داشته باشیم، آنها را در فردو قرار دهیم که اگر اتفاقی افتاد ماشین‌های جدیدمان در فردو آسیب نبیند و این زنجیر‌ه‌های شاهد حدود ۱۶۴ تا ۱۷۴ ماشین است. اگر ۱۰ زنجیره شاهد داشته باشید می‌شود ۱۷۰۰ ماشین و اگر ۲۰ زنجیره شاهد داشته باشم نزدیک به ۳۰۰۰ ماشین می‌شود. درحال‌حاضر هم در فردو نزدیک به ۱۵ ماشین داریم و از این میزان تنها اگر بخواهیم ۱۰ زنجیره شاهد درست کنیم ۱۷۰۰ تا۱۸۰۰ماشین می‌شود. قصد ما این بود که فردو را برای این اقدامات نگه داریم. اما بعد از اینکه من به وزارت‌خارجه رفتم، فردو را مانند نطنز تبدیل به محل نگهداری ماشین‌های قدیمی یعنی ۱IR کردند که این ماشین‌ها اهمیت زیادی نداشت؛ حتی در صورت از بین رفتن ما می‌توانستیم آن را مجدد بسازیم؛ ولی ماشین‌های نسل جدید را که با هزینه‌های سنگین درست می‌کنیم نمی‌خواهیم از بین بروند؛ ولی ما ۱IR را بار‌ها ساخته بودیم.»

بازرس متخلف آژانس

رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به سوالی درباره ماجرای بازرس متخلف آژانس و فضاسازی‌ها علیه ایران افزود: «بازرس‌ها به‌طور کلی از مصونیت دیپلماتیک برخوردار هستند، مصونیتی مانند آنچه سفرا در زمان ماموریت خود دارند و چنین موضوعاتی در قوانین بین‌المللی در نظر گرفته شده است. برای مثال اگر یک بازرس ایرانی که در آژانس انرژی اتمی مشغول به‌کار است در کشور دیگری با مساله‌ای روبه‌رو شود، از مصونیت دیپلماتیک برخوردار خواهد بود. البته بازرسان آژانس باید هنگام ورود به سایت‌های ایران چک شوند و چنین موضوعی در زمان بازدید از تاسیسات هسته‌ای در سراسر دنیا طبیعی است و این قانون تنها مربوط به ایران نمی‌شود. در این چک و کنترلی که انجام شد دستگاه‌ها تشخیص دادند که یکی از بازرس‌ها مواد مشکوکی را حمل می‌کند.» علی‌اکبر صالحی ادامه داد: «وقتی که از بازرس دراین باره سوال کردند، پاسخ‌های او قانع‌کننده و قابل قبول نبود. علاوه براین مسائل دیگری نیز پیش آمده که جزئیات آن را نمی‌توانم بگویم، در نهایت همه این وقایع مستندسازی، فیلمبرداری و صدابرداری شد؛ ولی به‌دلیل اینکه مصونیت دیپلماتیک داشت نمی‌توانستیم بازرس را نگه داریم. در نتیجه با کمال احترام و رعایت تعهداتی که نسبت به امور بین‌المللی به آنها متعهد شدیم، پروتکل‌های دیپلماتیک به‌طور کامل رعایت شد و بازرس نیز برگشت؛ اما ما به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعتراضی نوشته و اعلام کردیم که این موضوع را پیگیری می‌کنیم.»

او افزود: «به‌دلیل اینکه در ایران مکانی را برای نگهداری دستگاه‌های معیوب داریم، خیلی از وسایل را از خارج خریداری می‌کنیم؛ ولی آنها در این وسایل خرابکاری می‌کنند تا در زمان استفاده از این دستگاه‌ها با مشکل مواجه شویم. ما در همین راستا یک نمایشگاهی از خرابکاری‌های صنعتی در سازمان انرژی اتمی داریم. حتما ماجرای نرم‌افزاری به نام استاکس نت را شنیده‌اید که از طریق آن درصدد ضربه زدن به تاسیسات هسته‌ای ما برآمدند و حتی به چند کارخانه پتروشیمی هم آسیب رساندند؛ اما به صنعت هسته‌ای آسیبی وارد نشد؛ چراکه به موقع به ما هشدار داده شده بود. هرچند به‌دنبال متوقف کردن این صنعت در ایران بودند اما این خواسته آنها هیچ‌گاه محقق نشد و تنها توانستند آسیب بسیار مختصری به ما وارد کنند؛ زیرا قبل از اینکه به مشکلی تبدیل شود آن را خنثی کردیم و مشکلی پیش نیامد. در نتیجه نسبت به آسیب‌رسانی دشمن درخصوص صنعت هسته‌ای همیشه هوشیاریم.» صالحی در بخش دیگری از این گفت‌وگو اظهار کرد: «آنها بدافزار استاکس نت را علیه ما به‌کار گرفتند خرابکاری‌های صنعتی را علیه ما انجام دادند، تجهیزات معیوب را به ما فروختند که در این رابطه هوشیار بودیم و اقدام اخیر بازرس آژانس را در این راستا می‌بینیم و از آژانس خواسته‌ایم تا تکلیف را در این باره مشخص و مساله را پیگیری کند که این مساله درحال پیگیری است. آپارو، نماینده آژانس به ایران می‌آید و با کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی و همکاران دیگر در مورد مباحث مختلف از جمله مساله بازرس متخلف گفت‌وگو می‌کنند.»

او در پاسخ به این سوال که چه تدابیری در گام پنجم در حوزه صنایع هسته‌ای در نظر گرفته شده است، گفت: «اگر بخواهم درباره گام‌های کاهش تعهدات برجامی مطلبی را به شما بگویم، هدف ما همان‌طور که آقای رئیس‌جمهور گفت حفظ برجام است، نمی‌خواستیم برجام به هم بخورد، آنها هستند که برجام را به هم می‌زنند، ما برای اینکه برجام از توازن برخوردار باشد در ظاهر محدودیت‌هایی را در این توافق پذیرفتیم که در ازای آن تحریم‌ها برداشته شود، آنها تحریم‌ها را لغو نکردند ما هم درحال کاهش محدودیت‌ها هستیم. ما در دو، سه گام که برداشته شد جلوتر از موقعیت قبلی قرار گرفته‌ایم، درحال‌حاضر ۱۵ ماشین سانتریفیوژ داریم و با قوت و قدرت به جلو حرکت می‌کنیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این سوال که آیا سطح غنی‌سازی اورانیوم به قبل از توافق برجام برمی‌گردد، ابراز کرد: «بله درحال‌حاضر ۵۵۰۰ گرم در روز تولید می‌شود؛ درحالی‌که قبل از برجام این میزان ۶۰۰۰ گرم بوده است.» رئیس سازمان انرژی اتمی درباره پیشران‌های هسته‌ای نیز گفت: «این مساله نیز به‌خوبی جلو می‌رود، ولی الان نمی‌توانم چیزی را اعلام کنم من عادت دارم که اول کاری را انجام می‌دهیم و وقتی که به‌طور کامل انجام شد آن را اعلام می‌کنیم؛ ولی مطمئن باشید که در پیشران‌های هسته‌ای کار به‌خوبی به جلو می‌رود.»