از سوی سخنگوی وزارت خارجه ایران صورت گرفت
تایید ارسال نامه روحانی به سران خلیج فارس
در یک ماه اخیر و پس از انفجار تاسیسات شرکت نفتی آرامکو عربستان، پالس‌های مثبتی از تمایل ریاض برای کاهش سطح تنش با ایران بروز کرده است.به گزارش «ایرنا» سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز شنبه ۱۱ آبان با اشاره به ابتکار صلح هرمز گفت: «پس از ارائه «پویش صلح هرمز» ازسوی رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در نشست امسال مجمع عمومی سازمان ملل متحد، ایشان متن کامل آن را برای سران کشورهای یاد شده ارسال کرد و در آن خواستار تشریک مساعی همه آنها در پردازش و اجرای آن شدند.»اشاره عباس موسوی به سخنرانی حسن روحانی در سوم مهرماه در مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک است. در چارچوب این طرح، ایران از کشورهای عراق، عربستان سعودی، قطر، کویت، عمان، امارات و بحرین خواسته است در قالب این پیشنهاد، «پیمان عدم مداخله و عدم تجاوز» امضا کنند. حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران در سخنرانی خود در هفتاد و چهارمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل به تشریح طرح ایران درباره امنیت خلیج‌فارس پرداخت و گفت: «بنا به مسوولیت تاریخی کشورم در حفظ امنیت، صلح، ثبات و پیشرفت در منطقه خلیج‌فارس و تنگه هرمز، همه کشورهایی را که از تحولات خلیج‌فارس و تنگه هرمز متاثر می‌شوند به «ائتلاف امید» یعنی «ابتکار صلح هرمز» (Hormoz Peace Endeavor) دعوت می‌کنم.» روحانی افزود: «هدف «ائتلاف امید» ارتقای صلح، ثبات، پیشرفت و رفاه کلیه ساکنان حوزه تنگه هرمز و تفاهم متقابل و روابط صلح‌آمیز و دوستانه میان ایشان است.» سخنگوی وزارت امور خارجه ایران همچنین اضافه کرد: «این امر نشان‌دهنده جدیت جمهوری اسلامی ایران و اهمیت دادن به کشورهای منطقه در تامین ثبات و امنیت در منطقه خلیج فارس است.» به گفته عباس موسوی، به زودی محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نیز نامه‌ای در این زمینه خطاب به دبیرکل سازمان ملل متحد ارسال خواهد کرد. محمدجواد ظریف هم اواسط مهرماه جاری در دو مقاله که در روزنامه الرای کویت و نشریه فایننشال تایمز منتشر شد، از کشورهای منطقه خاورمیانه خواست به طرح «صلح هرمز» بپیوندند.
خبر روزنامه الجریده
اظهارات سید عباس موسوی درخصوص تایید ارسال نامه روحانی یک روز پس از خبر روزنامه کویتی الجریده صورت می‌گیرد. روزنامه الجریده در گزارشی اختصاصی ادعا کرده بود ایران در اقدامی بی‌سابقه و برای نخستین بار از طریق کویت یک پیام رسمی مکتوب به عربستان و بحرین ارسال و در آن ابتکارش در زمینه برقراری صلح در خلیج‌فارس را تشریح کرده است. به گفته الجریده، پیام ایران که توسط حسن روحانی امضا شده، به معاون وزیرخارجه کویت تحویل داده شده، چون میان ایران و این دو کشور روابط رسمی وجود ندارد. ایران از طریق مجاری دیپلماتیک این امر را دنبال و از کشورهای منطقه در این خصوص واکنش مثبتی دریافت کرده است. براساس پیشنهاد ایران، اختلافات موجود میان ایران و کشورهای عربی، از طریق برگزاری نشست سران، احتمالا در کویت، حل‌وفصل می‌شود.پیش‌تر خالد الجارالله معاون وزیرخارجه کویت درباره طرح ابتکاری «حسن روحانی» رئیس‌جمهور ایران ناظر بر امنیت خلیج‌فارس گفت: «کویت این طرح ابتکاری را تحویل گرفته و اکنون درحال بررسی آن هستیم و هر زمان درباره آن تصمیم‌گیری کنیم به تهران ابلاغ خواهیم کرد.»پیش از انتشار این خبر در روزنامه الجریده، حمد بن‌جاسم، نخست‌وزیر سابق قطر، در توییتی، ارسال پیام‌ها از جانب ایران به کشورهای عربی را تایید کرده و گفته عرب‌ها باید این فرصت را غنیمت بشمارند. بن‌جاسم در توییتی نوشت: «آن‌طور که می‌شنویم، پیام‌هایی از جانب ایران به کشورهای شورا (همکاری خلیج‌فارس) درخصوص آغاز گفت‌وگوی جدی زیر چتر سازمان ملل متحد ارسال شده است. به نظرم این فرصت مهمی است که باید کشورهای شورا مسوولانه آن را بررسی کنند.»
درخواست ظریف از کشورهای عربی
این تحولات در شرایطی صورت می‌گیرد که محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران در دو مقاله که در روزنامه الرای کویت و نشریه فایننشال تایمز منتشر شد، از کشورهای منطقه خاورمیانه خواسته است به طرح «صلح هرمز» بپیوندند. ایران از کشورهای عراق، عربستان سعودی، قطر، کویت، عمان، امارات و بحرین خواسته است در قالب این طرح، «پیمان عدم مداخله و عدم تجاوز» امضا کنند.ظریف در آن مقالات نوشته بود که علاوه بر موضوع امنیت منطقه‌ای، این طرح می‌تواند در زمینه «مبارزه با تجارت مواد مخدر، تروریسم و قاچاق انسان» هم موثر باشد. تلاش‌های وزیر امورخارجه برای جلب توجه به این طرح در حالی تشدید شده است که جمهوری اسلامی رابطه دیپلماتیک با عربستان سعودی و بحرین ندارد و رابطه آن با امارات هم خوب نیست. جمهوری اسلامی همچنین متهم است که با دخالت متعدد در امور داخلی کشورهای عربی موجب تشدید تنش‌های منطقه‌ای شده است. این کشورها تاکنون واکنش مثبتی به طرح پیشنهادی ایران نشان نداده‌اند.
واکنش مقامات سعودی
تحلیلگران اظهارات ولیعهد سعودی را نقطه عطفی در بن‌بست روابط ایران و عربستان و نشانی از تمایل ریاض برای کاهش تنش با ایران می‌دانند. محمد بن سلمان اوایل مهر ماه در گفت‌وگو با شبکه «پی‌بی‌اس» با هشدار نسبت به خطرات وقوع جنگ برای اقتصاد جهانی، از ترجیح راه‌حل سیاسی بر اقدام نظامی در ارتباط با ایران سخن گفت. بن‌سلمان همچنین گفت دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا باید با حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران دیدار کند تا یک توافق جدید پیرامون برنامه هسته‌ای و فعالیت‌های ایران در سراسر خاورمیانه منعقد شود. او سال ۲۰۱۷ نیز در گفت‌وگو با شبکه ام‌بی‌اس عربستان گفته بود سعودی منتظر نخواهد نشست که ایران جنگ را به عربستان بکشاند، بلکه این ماییم که جنگ را به داخل خاک ایران خواهیم کشاند. از این‌رو کارشناسان این اظهارات بن‌سلمان را چرخشی آشکار از مواضع قبلی او می‌دانند که ناشی از برخی اتفاقات در فضای تنش‌های ایران و عربستان بوده است.در واقع اظهارات بن سلمان چند روز پس از حمله موشکی و پهپادی به تاسیسات آرامکو و همچنین سخنرانی حسن روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل درباره ابتکار صلح هرمز صورت گرفت. در ادامه واکنش مقامات سعودی به طرح ایران، عادل الجبیر وزیر مشاور در امور خارجه عربستان سعودی دوم آبان گفته بود، مقام‌های دولتی در ایران حرف از مذاکره بین تهران و ریاض می‌زنند اما «قدرتی ندارند». پیش‌تر بندر بن سلطان رئیس سابق اطلاعات عربستان هم در گفت وگویی اشاره کرده بود که شرط موفقیت گفت وگو بین ایران و عربستان اختیار کامل از سوی مذاکره‌کنندگان است.در ادامه این واکنش‌ها، نماینده دائم عربستان در سازمان ملل نیز هفته گذشته در جلسه شورای امنیت گفت: ما نه به‌دنبال جنگ هستیم، نه آن را می‌خواهیم و نه آتش آن را شعله‌ور می‌کنیم، عربستان به اصل گفت‌وگو و حل درگیری‌ها از راه‌های مسالمت‌آمیز ایمان دارد اما هرگونه دعوت به گفت‌وگو باید همراه با توقف فوری تهدیدات و فعالیت‌های خصمانه باشد.تنش بین ایران و عربستان در ماه‌های اخیر بالا گرفته است. ابتدا در اردیبهشت‌ماه امسال به چند نفتکش خارجی در آب‌های دریای عمان و سواحل امارات متحده عربی حمله شد. در ادامه این تنش‌ها دو تاسیسات مهم نفتی عربستان سعودی روز ۲۳ شهریور هدف حمله موشکی و پهپادی قرار گرفت و باعث کاهش نیمی از تولید نفت این کشور شد.
ارسال نظر