استقبال سرد بروکسل از نشست ورشو

هدف آمریکا از برگزاری این نشست، ایجاد شکاف در اروپا درخصوص ایران است. به گزارش «ایسنا» «فدریکا موگرینی» روز دوشنبه تایید کرد که در نشست موسوم به «آینده خاورمیانه» که قرار است در لهستان برگزار شود، شرکت نمی‌کند. مایک پمپئو، وزیرخارجه آمریکا دو هفته پیش اعلام کرد قرار است روزهای ۲۳ و ۲۴ بهمن شهر «ورشو» لهستان میزبان نشستی باشد که تمرکز اصلی آن مقابله با فعالیت‌های موشکی و منطقه‌ای ایران است.  مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که در عمل وزیرخارجه اتحادیه اروپا به شمار می‌آید، دیروز پیش از آغاز نشست وزرای‌خارجه این اتحادیه در بروکسل، در مورد اینکه آیا در این نشست شرکت می‌کند یا نه، گفت: «فکر می‌کنم که آن روزها در نشست اتحادیه آفریقا که قرار است در آدیس‌آبابا برگزار شود و از مدت‌ها پیش برنامه‌ریزی شده، حضور داشته باشم.» او افزود: «همچنین باید سفرهایی در شاخ آفریقا داشته باشم، بنابراین فکر نمی‌کنم که آن روزها در بروکسل یا اروپا حضور داشته باشم.»

دو راهی اروپا

دیپلمات‌های اروپایی نیز به «فایننشال‌تایمز» گفته‌اند که برخی کشورهای اروپایی به شدت از برگزاری نشست ورشو ناراحت هستند. کشورهای بزرگ اروپایی هنوز درباره نحوه حضورشان در نشست آتی ورشو تصمیم نگرفته‌اند. به گزارش عصرایران درحالی‌که ۳ هفته دیگر شهر ورشو لهستان میزبان یک نشست ضد ایرانی خواهد بود، اما هنوز نحوه حضور کشورهای بزرگ اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) در این نشست معلوم نشده است. حضور سطح بالای مقامات این ۳ کشور در نشست ورشو می‌تواند به تضعیف بیش از پیش برجام بینجامد. «فایننشال‌تایمز» گزارش داده بود که فرانسه هم احتمالا در سطحی پایین‌تر از وزیرخارجه در نشست ورشو شرکت می‌کند. آلمان و انگلیس هم برای حضور در این نشست تصمیم نگرفته‌اند. قرار است وزرای‌خارجه اتحادیه اروپا سیاست واحد خود در قبال ایران و همچنین جزئیات سازوکار موسوم به کانال ویژه پرداخت مالی برای تسهیل تجارت با ایران را نهایی کنند که رسیدن به جمع‌بندی نهایی در این زمینه دشوار است.

برخی منابع گزارش داده‌اند که بروکسل قصد دارد همزمان با ثبت این کانال، تحریم‌های تازه‌ای را به بهانه برنامه موشکی و منطقه‌ای علیه ایران اعمال کند.

«وال‌استریت‌ژورنال» نیز روز پنج‌شنبه ۲۷ دی ماه به نقل از یک مقام ارشد اتحادیه اروپا نوشت که در مورد مشارکت وزرای‌خارجه کشورهای اتحادیه اروپا هم «ابهام زیادی» وجود دارد و مشخص نیست قرار است این نشست چه چشم‌اندازی را برای آینده خاورمیانه ترسیم کند. از سوی دیگر «سرگئی لاوروف» وزیر امورخارجه روسیه نیز در اظهاراتی گفت که مسکو دعوتنامه حضور در این کنفرانس را دریافت کرده اما معتقد است که این نشست نخواهد توانست مشکلات منطقه‌ای را حل کند. همزمان اما وزیرخارجه لهستان گفت که مسکو دعوت این کشور را برای شرکت در کنفرانس ضدایرانی ورشو رد کرده است و نمی‌توان به موفقیت‌آمیز بودن این نشست امیدوار بود. گفتنی است جمعی از فعالان ضدجنگ در آمریکا و دیگر کشورها نیز با امضای طوماری از کشورهای اروپایی خواستند در این نشست شرکت نکنند.

دیدار عراقچی با لانگ

همزمان با این تحولات، «پرزمیسلاو لانگ» معاون وزیرخارجه لهستان با هدف گفت‌وگو با عراقچی همتای ایرانی خود و در پی اعتراض ایران به برگزاری نشست ضدایرانی در ورشو صبح دیروز (دوشنبه) وارد تهران شد. سفر این مقام لهستانی به‌دنبال اعتراض شدید تهران به میزبانی مشترک لهستان و آمریکا از کنفرانس صلح و امنیت خاورمیانه انجام می‌شود که قرار است در ۲۴ و ۲۵ بهمن سال‌جاری در ورشو برگزار شود. جمعه ۲۱ دی ماه مایک پمپئو، وزیر امورخارجه آمریکا از برگزاری نشستی ضدایرانی در ورشو در ماه فوریه (۱۳ و ۱۴ فوریه) با عنوان «ایجاد صلح و ثبات در خاورمیانه» خبر داد. او که با شبکه «فاکس‌نیوز» گفت‌وگو می‌کرد، از تلاش واشنگتن برای گردهم آوردن ده‌ها کشور از نقاط مختلف جهان به منظور گفت‌وگو درخصوص ارتقای ثبات، امنیت و آزادی در منطقه غرب آسیا و با هدف کاهش نفوذ منطقه‌ای ایران سخن گفت. اظهارات پمپئو و اعلام خبر برگزاری این نشست در ورشو واکنش محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه ایران و دیگر مقامات ایرانی و پس از آن احضار کاردار لهستان به وزارت‌خارجه ایران را در پی داشت. در همین راستا و یک روز بعد از اظهارات پمپئو «ویچخ اونلت» کاردار لهستان در تهران به وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران فراخوانده شد.

در این دیدار که روز شنبه ۲۲ دی ماه انجام شد، رئیس اداره اول شرق اروپای وزارت امورخارجه مراتب اعتراض رسمی جمهوری اسلامی ایران نسبت به اقدام طرف لهستانی در همراهی با آمریکا برای برگزاری این کنفرانس را اعلام داشت و گفت: این یک حرکت خصمانه از سوی آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران است و انتظار می‌رود لهستان از همراهی با آمریکا در برگزاری این کنفرانس خودداری کند. کاردار لهستان در این دیدار با ارائه توضیحاتی درباره کنفرانس مذکور، بر ضدایرانی نبودن آن و بیان اینکه مواضع لهستان با اظهارات اخیر مقامات آمریکایی متفاوت است، تاکید کرد؛ ولی رئیس اداره اول شرق اروپای وزارت امورخارجه ایران با ناکافی دانستن این توضیحات و تاکید بر ضرورت اقدام جبرانی فوری دولت لهستان اعلام کرد که در غیر این صورت تهران ناچار به اتخاذ اقدامات متقابل است.

فراخواندن کاردار لهستان به وزارت خارجه ایران، واکنش لهستان را در پی داشت و وزارت خارجه لهستان یک روز بعد (یکشنبه ۲۳ دی ماه) با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد: «به عقیده ما، جامعه بین‌الملل این حق را دارد که موضوعات مختلف منطقه‌ای و جهانی را به بحث بگذارد و لهستان هم [این حق را دارد] که کنفرانسی را برگزار کند که هدف آن ایجاد بستری برای اقداماتی برای ترویج ثبات و شکوفایی در منطقه خاورمیانه است.» این واکنش لهستان از جمله سوالاتی بود که در نشست ۲۴ دی ماه بهرام قاسمی سخنگوی وزارت‌خارجه ایران مطرح شد و قاسمی در این باره گفت: «قطعا لهستان حق دارد که در کشور خودش کنفرانسی را برگزار کند؛ ولی این حق را ندارد که در این کنفرانس در مسیر و جهتی حرکت کند که بر خلاف منافع یک کشور مستقل باشد و این برخورد از جانب دولتی با مشخصات ویژه و خاص قابل پذیرش نخواهد بود.»

پس از آن، وزارت امورخارجه لهستان روز دوشنبه ۲۴ دی ماه از دیدار سفیر ایران در ورشو با «ماچی پرز میسلاولانگ» معاون وزیرخارجه لهستان خبر داد و اعلام کرد: در این دیدار که به درخواست طرف لهستانی برگزار شده، طرفین در مورد «نگرانی‌های ایران در ارتباط با این نشست بحث کرده‌اند». از دیگر تحولات این دوران، انتشار خبری در رسانه‌های لهستان در تاریخ ۲۶ دی ماه ۹۷ بود مبنی بر اینکه ایران صدور روادید گردشگری برای اتباع لهستانی به منظور سفر به ایران را متوقف کرده است؛ البته بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس این خبر را تایید نکرد. لغو «هفته فیلم لهستان در تهران» از دیگر اقدامات صورت‌گرفته از سوی ایران بود.