۴ دلیل برای کناره‌گیری پیش از موعد «جیم یونگ‌کیم»
استعفای ناگهانی در بانک جهانی
«جیم یونگ‌کیم»، رئیس بانک جهانی در اقدامی ناگهانی، سه سال مانده به پایان دوره ریاست خود، روز دوشنبه از این سمت استعفا کرد. ردپای ترامپ در برخی سناریوهای استعفای کیم به چشم می‌خورد. بر اساس اولین سناریو رئیس بعدی باید از فیلتر دونالد ترامپ عبور کند تا به این سمت دست یابد؛ بنابراین اختلاف شدید کاخ‌سفید با بازارهای نوظهور درخصوص انتخاب کاندیدای جدید از سر گرفته خواهد شد. سناریوی دوم با اقدام آوانگاردی که اوباما با انتخاب کیم به‌عنوان یک دو رگه متولد سئول برای ختم سلطه آمریکا بر سایر کشورها در بانک جهانی انجام داده بود، شکل گرفت. اختلاف مشهود میان ترامپ با نوظهورها و اوباما، زمینه‌ساز کارشکنی‌های کاخ سفید در برنامه‌های بانک جهانی با ریاست کیم شد. سناریوی سوم از نارضایتی کیم در اجرای برخی از برنامه‌های جهانی حکایت دارد؛ او برای پیوستن به یک شرکت خصوصی که در زمینه زیرساخت‌ها فعال است، استعفای خود را نوشته است. سناریوی چهارم، احتمال به هم‌ریختگی اقتصاد بین‌‌الملل با وضعیت نابسامان تجاری و سیاسی است که بانک جهانی را از کارکرد مناسب برای اجرای برنامه‌های ریشه‌کن کردن فقر، برخورد با چالش‌های محیط‌زیستی و سایر معضلات پیش‌رو باز‌می‌دارد. ترامپ در این مدت همواره موسسات چند‌ملیتی را تحقیر کرده است و انتقادات تند و تیزی را نسبت به تعهدات آمریکا برای اعطای کمک‌های خارجی مطرح می‌کند. این موضوع ممکن است انتخاب رئیس جدید بانک جهانی از سوی وی را مورد انتقاد قرار دهد، اقتصاد‌هایی که طی سال‌های اخیر به‌طور فزاینده رشد کرده‌اند. این کشورها در سال‌های گذشته همواره با سلطه بی‌چون‌و‌چرای آمریکا در بانک‌جهانی مخالف بوده‌اند.
استعفای شریک ترامپ در بانک‌جهانی
کاخ‌سفید روز دوشنبه و پس از استعفای جیم یونگ کیم در مورد برنامه ترامپ برای تعیین رئیس جدید این بانک یا فهرستی از نامزد‌های احتمالی اظهارنظر نکرد. دولت ترامپ طی دو سال گذشته همکاری نزدیکی با کیم داشته است. ایوانکا ترامپ، دختر ترامپ و مشاور ارشد وی در سال ۲۰۱۷ بخشی را تحت عنوان «کارآفرینی زنان» با همکاری بانک جهانی راه‌اندازی کرده است که هدف آن تهیه بیش از یک میلیارد دلار بودجه برای کسب‌و‌کارهای کوچک است. ایوانکا ترامپ در آوریل ۲۰۱۷ این طرح را به کیم ارائه و او نیز با راه‌اندازی آن در کمترین زمان ممکن موافقت کرد. همکاری او با این صندوق بین‌المللی موجب شد تا دختر ترامپ زیر ذره‌بین نهادها و سازمان‌های ناظر بین‌المللی برود که بر اساس اعلام این نهادها همکاری یاد شده می‌تواند موجب تضاد منافع شود. ایوانکا ترامپ یکبار دیگر نیز زمانی که به‌جای پدرش در نشست گروه ۲۰ بر جایگاه آمریکا تکیه زد تا در مورد تهیه برنامه وام گفت‌و‌گو کند نیز به کانون توجه این مراجع بدل شد. با این حال کیم در دفاع از عملکرد و تلاش‌های ترامپ جوان گفت: «این یک پروژه کوچک و تزیینی نیست. این امر می‌تواند یکی از محرک‌های عمده در رشد اقتصادی آینده باشد و در عین حال منجر به افزایش تساوی جنسیتی نیز خواهد شد.»
اما شخص ترامپ به‌طرز قابل‌ملاحظه‌ای بانک جهانی را نادیده گرفته است که همین موضوع موجب حیرت بسیاری از کارشناسان که انتظار داشتند دولت وی انتقادات سختی را خطاب به این بانک مطرح کند شده است. ترامپ حتی کیم را پیش‌تر ستوده است. او کیم را با کلماتی مانند دوست و فرد خوب مورد خطاب قرار داده است. ترامپ در حاشیه نشست گروه ۲۰ در سال ۲۰۱۷ گفت: «حتی شاید شخص من او را برای این مسوولیت انتخاب کرده‌ام با این تفاوت که من چنین کاری انجام نداده‌ام.» کیم که از سال ۲۰۱۲ به این سمت گمارده شد مسیر بانک جهانی را به سمت جذب سرمایه‌گذاری بخش‌خصوصی برای پروژه‌های در حال ساخت تغییر داده است. او روز دوشنبه در حالی خبر کنار رفتن از سمت خود را اعلام کرد که دوره او در سال ۲۰۲۱ به پایان می‌رسید.
از این رو اگر کیم تا پایان دوره تصدی خود در این پست باقی می‌ماند در آن صورت ترامپ تنها در صورتی که در انتخابات ریاست‌جمهوری به پیروزی می‌رسید قادر بود تا تجربه انتخاب رئیس بانک‌جهانی را داشته باشد. بر اساس بیانیه بانک‌جهانی، کیم قصد دارد تا به یک شرکت متمرکز بر سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های کشورهای در حال توسعه بپیوندد. کیم در بیانیه خود می‌نویسد: «افتخار بزرگی بود تا در این مدت به‌عنوان رئیس سازمان مهمی خدمت کنم که دارای افراد مشتاق و متعهد به ماموریت این بانک یعنی پایان دادن به فقر مطلق در جهان است.» وی می‌افزاید: «اکنون با توجه به گسترش رنج فقرا در جهان و نیز مسائلی نظیر تغییرات آب‌و‌هوایی، بیماری‌های مسری، قحطی و بحران پناهندگی در سطح جهان، نقش بانک جهانی بیش از هر زمانی اهمیت می‌یابد.»
چالش برای سلطه مالی آمریکا
از زمان پایان جنگ‌جهانی دوم و تاسیس بانک‌جهانی، این موسسه مالی تحت سلطه آمریکایی‌ها بوده و روسای آن از سوی رئیس‌جمهوری آمریکا انتخاب شده‌اند. آمریکا بزرگ‌ترین سهامدار این بانک است.اما این روال موجب انتقاد برخی از کشورها شده است با تاکید بر این اصل که تمرکز بانک برای فراهم ساختن وام‌های مورد نیاز کشورهای درحال توسعه نیازمند مشارکت رهبران کشورهای دیگر است. اما سمت ریاست سازمان دوقلوی بانک جهانی (صندوق بین‌المللی پول) همواره تحت سلطه اروپایی‌ها بوده است.
باراک اوباما در سال ۲۰۱۲ با انتخاب کیم به‌عنوان رئیس بانک‌جهانی که در آن زمان ریاست کالج دارت‌موث را عهده‌دار بود نوعی سنت‌شکنی را بنا نهاد. روسای پیشین بانک‌جهانی همگی دارای شخصیت‌های مالی و اقتصادی فعال بودند اما کیم که در سئول متولد شده بود یک جامعه‌شناس و فیزیکدان بود. اوباما در آن زمان و در دفاع از این انتصاب تاکید کرد که زمان آن فرا رسیده است تا یک فرد کارکشته در زمینه توسعه، ریاست بزرگ‌ترین آژانس توسعه جهانی را عهده‌دار شود.»
اوباما در آن زمان نامزد‌های دیگری نظیر سناتور جان کری که به‌عنوان وزیر خارجه دوره دوم او انتخاب شد و همچنین سوزان رایس که مشاور امنیت‌ملی او شد را نیز برای این سمت در نظر گرفته بود. با این حال در سال ۲۰۱۲ با به‌میان آمدن نام کیم برای ریاست بر این موسسه مالی، وزیر اقتصاد نیجریه با انتخاب وی مخالفت کرد که در نوع خود بی‌سابقه بود. در نهایت کیم توانست حمایت کافی از مدیران اجرایی بانک را کسب و عنوان رئیس جدید را دریافت کند. با این حال بر اساس اعلام منابع آگاه نزدیک به بانک جهانی، روند کسب آرا برای کیم با اعمال روش‌های مختلف روز از سوی آمریکا انجام گرفت که همین امر نیز زمینه چالش‌های آتی نسبت به سلطه آمریکا بر موضوع انتخاب رئیس این بانک را فراهم کرد.
ارسال نظر