ایمان پنهان به نفت

گزارش اخیر روزنامه نیویورک‌تایمز نیز با اشاره به همین موضوع تاکید می‌کند کشوری همچون بریتانیا با آن سطح از بهره‌‌‌وری و توسعه‌‌‌یافتگی از رسیدن سریع به استانداردهای کربن‌‌‌ صفر عاجز شده و در زمینه انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر درجا می‌‌‌زند. مهم‌ترین نکات گزارش استنلی رید در نیویورک‌‌‌تایمز به این شرح است:

۱- دولت استارمر در بلاتکلیفی کامل از منظر تحولات انرژی به سر می‌‌‌برد. استارمر با وعده رهبری بریتانیا به سمت رونق اقتصادی از مسیر انرژی پاک و احیای اقتصاد سر کار آمد و اعلام کرد از مصرف‌کنندگان در برابر افزایش قیمت انرژی که زمینه‌‌‌ساز تورم است، محافظت می‌کند اما فعلا در این موارد کاری از پیش نبرده است.

۲- استارمر دچار رکود تصمیم است و در قبال صنعت نفت این کشور در دریای شمال که ۱۲۰‌هزار فرصت شغلی در خود دارد نیز عملکرد قاطعی ندارد. جالب اینکه مایکل شانکس، وزیر انرژی‌ بریتانیا، اخیرا گفته است: ما در عین تعهد به گذار انرژی، به صنعت نفت و گاز با توجه به نقش مهمی که در اقتصاد برای دهه‌‌‌های آینده ایفا خواهد کرد، چشم دوخته‌‌‌ایم.

۳- اقتصاد انرژی نفوذ عمیقی در بسیاری از جوامع محلی بریتانیا دارد. گشتی در آبردین در اسکاتلند به خوبی اهمیت نفت و گاز در این بخش از اروپا را نشان می‌دهد. این بخش نه تنها با جذب سرمایه‌‌‌های جدید، توسعه بنادر و زیرساخت‌‌‌های انگلستان را به پیش می‌‌‌برد که در جذب نیروهای متخصص و کارآفرینان ماهر پیشتاز است. حتی اخیرا یک استارت‌آپ به نام Fennex ، که در حوزه فناوری فعال است با استخدام فارغ‌التحصیلان دانشگاهی برای استفاده از هوش مصنوعی به منظور مدیریت بهتر ریسک در عملیات خطرناک نفت و گاز فراساحلی، گام جدیدی در حوزه کاربردی‌‌‌کردن هوش مصنوعی برداشته است. بنابراین عبور از این صنعت به راحتی از سوی جامعه پذیرفته نمی‌شود.

۴- به رغم کاهش صادرات نفت توسط بریتانیا، اثر نفت روی دسترسی فراگیر به انرژی در شبه‌‌‌جزیره غیرقابل انکار است. شواهد نشان می‌دهد تولید نفت بریتانیا برای حدود یک ربع قرن کاهش یافته است. البته از زمانی که این کشور یک تولیدکننده قابل‌توجه در بازار نفت بود و روزانه نزدیک به ۳میلیون بشکه نفت به بازارهای داخلی و خارجی پمپاژ می‌‌‌کرد گذشته است. آن زمان تولید بریتانیا بیشتر از برخی کشورهای مستقر در خاورمیانه مانند عراق و امارات متحده عربی بود اما حالا بر اساس بررسی آماری انرژی جهانی تا سال ۲۰۲۳، تولید نفت این کشور به ۷۱۵۰۰۰ بشکه در روز کاهش یافته که همچنان عددی بزرگ است و یکی از پایه‌‌‌های اصلی تولید برق در این کشور است. ظاهرا نفت مسوولیت تولید بیش از نیمی از برق بریتانیا را دارد و در زمان تشدید بحران انرژی در اروپا پس از حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، جایگاه مهم‌تری نیز پیدا کرده است.

۵-بخش بزرگی از تزلزل دولت در شبه‌‌‌جزیره در حوزه نفت و گاز با رفتار دوگانه در قبال شرکت‌های نفتی عیان شده است. دولت از یکسو با مالیاتی که بر فروش نفت و گاز شرکت‌های این حوزه ناشی از افزایش قیمت‌ها بسته، سیگنال تداوم تولید را ارسال کرده و از سوی دیگر در نتیجه فشار گروه‌‌‌های زیست‌‌‌محیطی مانع توسعه سریع تولید در مخازن جدیدی که توسط شرکت‌هایی مثل توتال و... در پروژه‌‌‌های دریای شمال توسعه‌یافته، شده است. تا این لحظه همه از جمله پاتریک پویان مدیرعامل توتال منتظر است تصمیم دولت برای فردای ۲۰۳۰ را ببیند.

۶-حجم سرمایه‌‌‌گذاری در اقتصاد نفت و گاز بریتانیا از ۲۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۴ به ۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ رسیده که کاهش جدی است. بریتیش پترولیوم، باکان هورست، شورون، اکسون موبیل و... همه از این وضعیت گلایه دارند و معتقدند دیگر فعالیت در دریای شمال به‌رغم فضای کسب و کار مساعد، در رادار آنها نیست. اما همین ۵ میلیارد دلار نیز عدد کمی نیست و خبر از تداوم فعالیت و توسعه اکتشاف و استخراج نفت در این بخش از جهان می‌دهد.

۷-در نتیجه این فضا، ظاهرا می‌توان یک نتیجه کلی از رویکرد بریتانیا در حوزه نفت و گاز گرفت و آن چیزی است که پل دو لیو، مدیر موسسه انتقال انرژی در دانشگاه رابرت گوردون در آبردین گفته است: «کاهش مداوم تولید، راه بهتری برای دستیابی به «اهداف گذار یکپارچه بریتانیا» بوده و کار تغییر از یک صنعت به صنعت دیگر را ساده‌‌‌تر می‌کند.» به عقیده این استاد دانشگاه، شواهدی جدی وجود دارد که نشان می‌دهد خطر تغییرات آب و هوایی «فشار زیادی بر دولت‌‌‌ها و جامعه وارد می‌کند تا در مقوله گذار انرژی سریع پیش بروند.» اما این حرکت به آرامی در حال وقوع است.

۸-بخش نفت و گاز همچنان جزء جدانشدنی اقتصاد انگلستان است و تغییر از این نوع سوخت به انرژی دریایی و هیدروژنی هنوز با موانعی جدی روبه‌روست. مهم‌ترین مانع، نحوه حل و فصل رفاه ناشی از اشتغال در بخش نفت در بریتانیاست. در این باره سندی بونر، رئیس شرکت مهندسی بیل‌‌‌فینگر انگلستان که بر کار حدود ۱۲۰۰ نفر در سکوهای نفتی دریای شمال نظارت می‌کند، می‌‌‌گوید: «مقیاس انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر به اندازه‌‌‌ای نیست که به بریتانیا اجازه یک یک گذار آسان و سریع را به‌ویژه از زاویه نیروهای کار بدهد.» بونر خاطرنشان می‌کند: «برخی از تاسیسات نفتی بریتانیا دارای نیروهایی تا حد ۲۰۰ نفر هستند، در حالی که مزارع بادی نزدیک به ساحل با تنها ۱۲ نفر نگهداری می‌‌‌شوند.» این یک چالش جدی است که بریتانیا باید آن‌را حل کند.

۹-کسب و کارهایی که برای دهه‌‌‌ها توسط صنعت نفت حفظ شده‌‌‌اند، در حال آماده‌‌‌سازی برای وضعیتی هستند که به آن «محو شدن اجتناب‌‌‌ناپذیر» لقب داده‌‌‌اند. در آبردین اخیرا یک بندر جدید با سرمایه ۴۲۰ میلیون پوند برای جذب کشتی‌‌‌هایی که مصرف‌کننده انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر هستند، ساخته و تکمیل شده است. اما همچنان این شهر به استقبال کشتی‌‌‌های نفت و گازی که نصف درآمد آبردین را به ارمغان آوردند، می‌رود. باور این موضوع کمی سخت است که گذار به سادگی محقق شود چرا که کشتی‌‌‌های بادی فراساحلی تنها حدود ۱‌درصد از درآمد این بخش از بریتانیا را به خود اختصاص دادند.

منبع : نیویورک‌تایمز -ترجمه با تلخیص صورت گرفته است.