«دنیای‌اقتصاد» به بررسی گزارش آژانس بین‌المللی انرژی از دورنمای سوخت‌های فسیلی در جهان پرداخت
پارادوکس رشد اقتصادی و تقاضای نفت
بنا به گزارش رویترز، این آژانس انتظارات بالای سال۲۰۲۴ را به پیش‌بینی کاهش نرخ بهره و کاهش اخیر قیمت نفت‌خام مرتبط می‌داند. آژانس بین‌المللی انرژی تاکید می‌کند که با نزدیک‌شدن به فصل زمستان در نیمکره‌شمالی و با توجه به اینکه تقاضا همچنان از عرضه موجود فراتر می‌رود، موازنه‌‌‌‌‌های بازار مستعد افزایش ریسک‌های اقتصادی و ژئوپلیتیکی هستند که نشان‌دهنده پتانسیل نوسانات بیشتر در آینده است. در پی نگرانی‌ها در مورد اختلالات احتمالی در عرضه سوخت با تشدید تلاش‌های ایالات‌متحده برای محدود‌کردن صادرات نفت روسیه، بهای نفت در روز سه‌‌‌‌‌شنبه ۱۴ نوامبر افزایش جزئی داشت. تا لحظه تنظیم این گزارش، بهای معاملات آتی نفت‌برنت ۰.۲۸درصد افزایش یافت و به ۸۲دلار و ۷۵سنت در هر بشکه رسید.
در همین حال، قیمت نفت‌خام آمریکا موسوم به WTIبا ۲۱سنت افزایش، ۷۸ دلار و ۵۰سنت در هر بشکه فروخته شد. به‌رغم فروش قابل‌توجه اخیر در بازار نفت، تحلیلگران ING اشاره کردند که اگرچه ممکن است قیمت شاخص‌های اصلی آنطور که در ابتدا تصور می‌شد افزایش نیابند، اما همچنان روند صعودی دارند. تحلیلگران اضافه‌کردند که انتظار می‌رود بازار تا پایان سال با کسری مواجه باشد و اگر عربستان کاهش عرضه داوطلبانه خود را تمدید کند، هرگونه مازاد در ماه‌های ابتدایی سال‌بعد می‌تواند به‌طور بالقوه کاهش یابد. گزارش ماهانه اوپک، کاهش اخیر قیمت‌ها را به دلالان نسبت داد و ضمن افزایش پیش‌بینی تقاضای جهانی نفت در سال۲۰۲۳ برآورد نسبتا بالایی را برای تقاضای جهانی نفت در سال۲۰۲۴ ارائه‌داد.
هفته گذشته، به دلیل واهمه از کاهش تقاضای مصرف‌کنندگان اصلی نفت، ایالات‌متحده و چین، قیمت نفت به پایین‌ترین حد خود از ماه ژوئیه رسید، ولی کارشناسان معتقدند که برنامه وزارت انرژی ایالات‌متحده برای خرید یک‌میلیون و ۲۰۰هزار بشکه نفت برای تکمیل ذخایر استراتژیک نفت، پس از رکورد فروش سال‌گذشته از ذخایر، ممکن است به افزایش تقاضا کمک کند.
تشدید سرکوب صادرات نفت روسیه
تشدید سرکوب صادرات نفت روسیه توسط وزارت خزانهداری ایالات‌متحده که به‌دنبال اطلاعات در مورد مظنونان نقض تحریم‌های غرب است، می‌تواند عرضه را مختل کند و قیمت‌ها را تقویت کند. وزارت خزانهداری ایالات‌متحده اخطاریه‌‌‌‌‌هایی را برای شرکت‌های مدیریت کشتی ارسال کرده که در آن اطلاعاتی درباره حداقل ۱۰۰ کشتی که مظنون به نقض تحریم‌های غرب علیه نفت روسیه هستند، درخواست شده‌است.
اعلامیه‌‌‌‌‌هایی که روز جمعه توسط دفتر کنترل دارایی‌های خارجی به شرکت‌های مدیریت کشتی در حدود ۳۰کشور ارسال شد، نشان‌دهنده بزرگ‌ترین گام از سوی ایالات‌متحده از زمانی است که واشنگتن و متحدانش سقف قیمتی را با هدف محدود‌کردن درآمدهای نفتی به مسکو اعمال کردند. یک سخنگوی وزارت خزانهداری گفت: «درحالی‌که ما تحقیقات یا اقدامات اجرایی را تایید نمی‌کنیم، خزانهداری متعهد به اعمال سقف قیمت و کاهش منابع روسیه برای جنگ علیه اوکراین است.»
گروه هفت، اتحادیه اروپا و استرالیا در دسامبر گذشته سقف ۶۰ دلاری در هر بشکه را بر صادرات نفت‌خام روسیه از طریق دریا اعمال کردند. این قانون شرکت‌های غربی را از ارائه خدماتی مانند حمل‌ونقل، بیمه و تامین مالی برای نفت فروخته‌شده بالاتر از سقف ممنوع کرده‌است. افزایش قیمت جهانی نفت در سال‌جاری به این معنی است که بیشتر نفت روسیه بالاتر از سقف معامله شده‌است، اما مقامات آمریکایی گفته‌‌‌‌‌اند که این سقف همچنان هزینه‌های اضافی را بر روسیه تحمیل کرده و این کشور را مجبور می‌کند به «ناوگان ارواح» متشکل از نفتکش‌های فرسوده، سفرهای طولانی‌‌‌‌‌تر و خدمات دریایی غیرغربی تکیه کند که باعث کاهش درآمدهای روسیه در جنگ شده‌است. ایالات‌متحده ماه گذشته همچنین تحریم‌هایی را علیه مالکان دو نفتکش که نفت روسیه را با قیمت بالاتر از سقف حمل می‌کردند، اعمال کرد که اولین اجرای مهم این اقدام بود.
یک منبع آگاه از اطلاعیه‌های جدید گفت که برخی از کشتی‌هایی که اکنون تحت‌بررسی هستند، در انتقال نفت روسیه از بندر کوزمینو در اقیانوس آرام نقش داشتند، درحالی‌که برخی دیگر در بندر پریمورسک در خلیج فنلاند بارگیری شده‌بودند. وزارت خزانهداری آمریکا در ماه آوریل هشداری به شرکت‌های آمریکایی درباره فرار احتمالی از سقف قیمت نفت روسیه برای نفت‌خام صادرشده از طریق خط لوله سیبری شرقی اقیانوس آرام و بنادر در شرق روسیه منتشر کرده‌بود. منبع آگاه از اطلاعیه‌ها گفت؛ یکی از شرکت‌هایی که درخواست اطلاعات دریافت کرده‌بود، Beks Shipping، در ترکیه مستقر است. این منبع گفت که درخواست اطلاعات یک گام معمولی در تحقیقات تحریم است و برای جمع‌آوری اطلاعات از شرکت‌هایی طراحی شده که کشتی‌های خاصی را اجاره کرده یا نفتی را که حمل می‌کنند، خریداری کرده‌اند.
سقف قیمت باعث تغییر در بازارهای جهانی شده زیرا چین و هند نفت روسیه را اغلب با تخفیف خریداری می‌کنند. بیشتر آن نفت به‌طور سنتی به اروپا و سایر بازارها می‌رفت. عوامل کلیدی بازار شامل گزارش ماهانه آتی بازار نفت آژانس بین‌المللی انرژی، داده‌های تورم ایالات‌متحده و گزارش شاخص قیمت تولیدکننده ایالات‌متحده است. به گفته لئون لی، تحلیلگر شانگهای در CMC Markets، ملاحظات دیگری مانند تاثیر بالقوه نشست APEC بر روابط چین و ایالات‌متحده و احتمال کاهش نرخ بهره چین برای حمایت از اقتصاد خود نیز ممکن است بر قیمت نفت تاثیر بگذارد.
تکمیل ذخایر استراتژیک نفت آمریکا
وزارت انرژی آمریکا روز دوشنبه ۱۳ نوامبر اعلام کرد که ایالات‌متحده قصد دارد یک‌میلیون و ۲۰۰هزار بشکه نفت برای تکمیل ذخایر استراتژیک نفت، پس از بزرگ‌ترین فروش در سال‌گذشته، خریداری کند. این خرید برنامه‌ریزی شده، با قیمت متوسط ۷۷ دلار و ۵۰سنت در هر بشکه انجام خواهد شد. دولت جو بایدن، فروش گسترده ۱۸۰میلیون بشکه نفت از ذخایر استراتژیک SPR را در سال‌گذشته با هدف تثبیت بازارهای بی‌ثبات نفت و مقابله با قیمت‌های بالای آن پس از تهاجم روسیه به اوکراین انجام داد. در صورت نهایی‌شدن این خرید، عملا حدود ۶میلیون بشکه بازخرید خواهد شد. به دلیل افزایش قیمت نفت ناشی از کاهش تولید توسط عربستان و روسیه، دولت آمریکا با چالش‌هایی در زمینه تکمیل ذخایر مواجه شده‌است.
این کشور ماه گذشته، قیمت خرید هدف را در مقایسه با محدوده اولیه ۶۸ تا ۷۲ دلار به ۷۹ دلار یا کمتر در هر بشکه افزایش داد. برای تحویل در دسامبر و ژانویه، وزارت انرژی قصد دارد هر ماه ۳میلیون بشکه نفت را با قیمت بالا خریداری کند. علاوه‌بر این، وزارت انرژی پیش‌بینی می‌کند که درخواست‌های ماهانه برای خرید نفت برای ذخایر حداقل تا ماه مه ۲۰۲۴ صادر شود. سخنگوی وزارتخانه بر تعهد بایدن به پر‌کردن مجدد SPR با قیمت‌های منصفانه، محافظت از این دارایی حیاتی امنیت انرژی و در عین‌حال تضمین معاملات مطلوب برای مالیات‌‌‌‌‌دهندگان آمریکایی تاکید کرد. این وزارتخانه قبلا خاطرنشان کرد که نفت فروخته‌شده در فروش اضطراری سال‌گذشته به‌طور متوسط ۹۵ دلار در هر بشکه بوده‌است.
برخی تحلیلگران می‌گویند که بحث در عراق برای از سرگیری جریان نفت از طریق خط لوله عراق-ترکیه نیز می‌تواند بر روی مسائل اساسی تاثیر بگذارد. وزیر نفت عراق انتظار دارد با دولت اقلیم کردستان و شرکت‌های نفتی خارجی برای از سرگیری تولید نفت از میادین نفتی اقلیم کردستان و از سرگیری صادرات نفت شمال از طریق خط لوله به توافق برسد. ترکیه از ۲۵مارس پس از حکم داوری اتاق بازرگانی بین‌المللی، صادرات ۴۵۰هزار بشکه در روز از شمال؛ از طریق خط لوله را متوقف کرده‌است.
