نگاهی به مزایای یک مسیر ریلی طولانی
ترانزیت ۳۰۰میلیارد تومانی روی ریل‌‌‌های ابرپروژه چابهار- زاهدان
پروژه ریلی چابهار- زاهدان به عنوان بخشی از کریدور بزرگ شمال به جنوب در شرق کشور حد فاصل زاهدان تا چابهار با هدف اتصال چابهار به شبکه ریلی کشور و توسعه منطقه شرق کشور در حال اجراست و با طول ۶۳۰ کیلومتر به عنوان طولانیترین مسیر ریلی کشور محسوب می‌شود. این طرح که با توجه به اهمیت و بزرگی آن به عنوان یک ابرپروژه شناخته می‌شود، با هدف ایجاد کریدور شمال- جنوب در شرق کشور و اتصال بندر شهید بهشتی چابهار به شبکه ریلی طراحی شد که به این ترتیب، آسیای میانه و افغانستان به آب‌‌‌های آزاد اقیانوسی متصل می‌‌‌شوند. این اتصال مزایای فراوان ترانزیتی برای کشور به همراه دارد و از آنجا که چابهار در آینده قطب تجارت و ترانزیت منطقه خواهد شد، بهره‌‌‌برداری از این ابرپروژه ریلی می‌تواند تحولی در ترانزیت ریلی ایجاد کند. احداث این خط ریلی در دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم‌‌‌بندی شده که از چابهار آغاز و پس از عبور از شهرهای نیکشهر، ایرانشهر و خاش به زاهدان منتهی می‌شود.
بخشی از این پروژه یعنی محدوده زاهدان - خاش به طول ۱۵۴ کیلومتر روز پنج‌شنبه با حضور محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور، سید میعاد صالحی مدیرعامل شرکت راه‌‌‌آهن جمهوری اسلامی ایران و حسین مدرس خیابانی استاندار سیستان و بلوچستان افتتاح شد. به همین بهانه به مرور ابعاد پروژه عظیم زاهدان- چابهار به عنوان طولانیترین پروژه ریلی و امتیازاتی که برای استان‌‌‌های همجوار و کشور پرداختیم.
ترانزیت ۳۰۰میلیارد تومانی روی ریل‌‌‌های ابرپروژه چابهار- زاهدان
عملیات اجرایی پروژه ریلی چابهار- زاهدان به طول ۶۲۸ کیلومتر و اعتبار ۶۰میلیون یورو از محل صندوق توسعه ملی از سال ۱۳۸۹ آغاز شد. این پروژه ریلی از لحاظ موقعیت توپوگرافی دارای ۲۰درصد تپه ماهور، ۴۸درصد کوهستان و ۳۳درصد دشت بوده و با حجم بتن‌‌‌ریزی ۹۵/ ۱میلیون مترمکعب، احداث ۴۰ دستگاه تونل، ۱۳۷ دستگاه پل بزرگ و هزار و ۸۷۴ دستگاه پل کوچک و با حضور ۳هزار نفر و ۱۶۰۰ دستگاه ماشین‌آلات یکی از سنگین‌‌‌ترین طرح‌‌‌های ریلی به شمار می‌‌‌آید. از دیگر مشخصات ابنیه فنی این خط ریلی می‌توان به ۱۳۲ دستگاه ایستگاه و ۵۶ تقاطع اشاره کرد. همچنین در این پروژه از ۴۰۰دستگاه سوزن و ۹۱هزار تن ریل استفاده می‌شود.
سهم راه‌‌‌آهن چابهار- زاهدان در اقتصاد کشور
با توجه به جایگاه و نقش کلیدی بندر چابهار در توسعه ترانزیت کشور، پروژه راه‌‌‌آهن چابهار- زاهدان می‌تواند سهم این بندر را در ترانزیت کشور افزایش دهد، آن طور که برآورد شده، این طرح حداقل ۳۰۰میلیارد تومان درآمد سالانه حاصل از ترانزیت خواهد داشت. از مزایای این طرح برای توسعه اقتصادی استان‌‌‌های همجوار نیز می‌توان به اشتغال ۶هزار و ۳۰۰ نفری در دوره ساخت و اشتغال ۶۰۰ نفری در دوره بهره‌‌‌برداری اشاره کرد. از آنجا که حملونقل ریلی یک مد ایمن، سبز و دوستدار محیط‌زیست به شمار می‌‌‌آید، بهره‌‌‌برداری از هر کدام از پروژه‌‌‌های ریلی با جذب بار ترافیکی از جاده‌‌‌ها علاوه بر کاهش سوانح جاده‌‌‌ای در مصرف سوخت کمتر نیز تاثیرگذار خواهد بود.
ترانزیت ۳۰۰میلیارد تومانی روی ریل‌‌‌های ابرپروژه چابهار- زاهدان
سرعت جابه‌جایی مسافر در پروژه ریلی چابهار- زاهدان ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت و سرعت جابه‌جایی بار نیز ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت است، بنابراین با توجه به ایمنی بیشتر امکان جذب سهم زیادی از ترافیک جاده را دارد. این طرح ریلی با کاهش ۶۲۸هزار تردد خودرو در سال، صرفه‌‌‌جویی سالانه ۸هزار‌میلیارد ریالی حاصل از کمتر شدن تصادفات جاده‌‌‌ای را نیز به همراه خواهد داشت. همچنین اگر پروژه ریلی چابهار- زاهدان زیر بار ترافیک برود، با کاهش ۱۲۶میلیون لیتر مصرف سوخت به صورت سالانه و کاهش آلاینده‌‌‌های زیست محیطی، صرفه‌‌‌جویی ۶۲۹میلیارد ریالی در سال را برای کشور فراهم می‌کند. این پروژه از لحاظ میزان ترافیک، ظرفیت جابه‌جایی ۸/ ۲میلیون تن بار و ۹۲۷هزار نفر مسافر در سال اول بهره‌‌‌برداری دارد. همچنین برآورد شده که در سال بیستم بهره‌‌‌برداری این ظرفیت به ۷/ ۷میلیون تن بار و ۲میلیون نفر مسافر برسد. گفتنی است تاکنون ۷هزار و ۵۰۰میلیارد تومان از منابع دولتی برای این طرح هزینه شده که ارزش روز آن معادل ۲۵هزار‌میلیارد تومان است.
۱۵۴ کیلومتر از پروژه ریلی چابهار- زاهدان به راه‌‌‌آهن خاش- زاهدان اختصاص دارد که از هفته گذشته مورد بهره‌‌‌برداری قرار گرفته است. خیرالله خادمی، معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل کشور در گفت‌‌‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی درباره این راه‌‌‌آهن ۱۵۵ کیلومتری توضیح داد: کارفرمای این پروژه شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل بوده و پیمانکار آن قرارگاه خاتم‌‌‌الانبیاست. وی مشاور پروژه را مهندسین مشاور هگزا اعلام کرد و گفت که آزمایشگاه فنی مکانیک خاک کنترل امور کیفی این پروژه را بر عهده دارد. به گفته خادمی، حدود ۲هزار و ۳۰۰میلیارد تومان برای این محدوده ۱۵۵ کیلومتری هزینه شده که ارزش روز آن معادل ۶ تا ۷هزار‌میلیارد تومان است. معاون وزیر راه و شهرسازی می‌‌‌گوید با بهره‌‌‌برداری از خط ریلی خاش- زاهدان، تردد ریلی خاش به سمت زاهدان به صورت روزانه تسهیل می‌شود و علاوه بر جابه‌جایی مسافر، حمل بار به‌ویژه از معادن منطقه نیز تسریع خواهد شد. به گفته مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل کشور، این مسیر ریلی شمال به جنوب در شرق کشور نزدیک‌‌‌ترین مسیر ریلی است که آسیای میانه را از طریق شرق روسیه به دریای عمان متصل می‌کند و نقش مهم ترانزیتی در منطقه خواهد داشت.
