مشکل در چرخه اقتصادی شرکت‌های مالک لکوموتیو

چرخه اقتصادی شرکت‌های مالک لکوموتیو با مشکل مواجه است. متاسفانه با وجود کنترل نرخ دلار در ماه‌های اخیر ولی قیمت قطعات کاهش نیافته و در بعضی موارد افزایش هم یافته است که متاثر از نگرانی فضای بازار از آینده و افزایش نرخ دستمزدها در کشور است.

مجتبی لطفی، رئیس کارگروه لکوموتیو انجمن شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی با اعلام این مطلب در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» گفت: برای خرید قطعات هزینه‌های پنهان داریم. ممکن است نرخ دلار ثابت باشد ولی تولید‌کننده برای انتقال پول و تامین مواد اولیه، ناچار به پرداخت هزینه‌های پنهان بیشتری است و متاسفانه تحریم‌ها همه چیز را گران‌تر می‌کند. وی افزود: یکی دیگر از مشکلات افزایش قیمت لکوموتیو است. دوسال قبل یک لکوموتیو باری با تکنولوژی چینی حدود ۶ تا ۷ میلیارد تومان بود ولی درحال‌حاضر همان لکوموتیو حدود ۲۰ میلیارد تومان قیمت دارد ولی نرخ درآمدزایی لکوموتیو سه برابر نشده است. ریسک‌ها و خواب پول افزایش یافته است. در بخش تعمیر و نگهداری برای تامین قطعات یدکی، بعضا قیمت‌ها ۵ برابر شده است. مثلا زغال تراکشن موتور در سال ۹۶ حدود ۹۰ تا ۹۵ هزار تومان بود ولی درحال‌حاضر ۲۲۰ تا ۲۸۰ هزارتومان قیمت دارد. این قطعات مصرفی است و قیمت آنها از ۴ برابر هم بیشتر شده است.

لطفی در ادامه گفت: این مشکلات معادله اقتصادی لکوموتیو را به هم زده است. معادله اقتصادی لکوموتیو عبارت است از فرمول شورای رقابت که شامل هزینه‌های لکوموتیو به اضافه سودی است که به آن افزوده می‌شود. درحال‌حاضر این هزینه‌ها افزایش یافته و نرخ لکوموتیو هزینه‌های موجود را پوشش نمی دهد. این موضوع باعث می‌شود جذابیت این سرمایه‌گذاری کم شود. وی درباره توسعه ناوگان لکوموتیو گفت: شرایط حال‌حاضر زمان چندان مناسبی برای توسعه ناوگان نیست ولی حفظ ناوگان یک وظیفه ملی است و هر شرکتی باید به تعمیر و نگهداری ناوگان خود اهمیت بدهد. این رویه با توجه به اینکه اشتغال ایجاد می‌کند به مراتب بیشتر از تولید است و حدود ۲ تا ۳ برابر تولید یک لکوموتیو اشتغال ایجاد می‌کند. وی در ادامه گفت: در شرایط فعلی شرکت‌های خصوصی برای بقا ناچارند از هزینه‌های خود مانند هزینه‌های تعمیر نگهداری بکاهند. این باعث می‌شود که در چرخه تعمیر و نگهداری لکوموتیو، عمر بهره‌برداری کاهش یافته و لکوموتیوها متوقف شوند.

رئیس کارگروه لکوموتیو انجمن شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی گفت: شرکت‌های بخش‌خصوصی همگی مالک لکوموتیوهای تامین‌کننده نیروی کشش بخش باری هستند و هیچ شرکت خصوصی برای تامین نیروی کشش مسافری اقدام نکرده است. زیرا از نظر اقتصادی و مالی بخش مسافری وابسته به یارانه است و هنوز هزینه‌های خودش را کامل نمی‌تواند تامین کند. در بخش بار هم نرخ لکوموتیو آزاد نیست و تابعی از یک فرمول شورای رقابت بوده که با شرکت راه‌آهن هرسال توافق می‌شود. این نرخ عموما ۲۰ تا ۲۵ درصد زیر نرخی است که بخش‌خصوصی طلب می‌کند. تمامی هزینه‌های بخش‌خصوصی در این نرخ دیده نمی‌شود. بهره‌وری از لکوموتیو در بخش باری بیشتر است و با یک لکوموتیو بار بیشتری می‌توان حمل کرد و این برای صاحب بار، لکوموتیو و واگن بهتر است.