هزینه سنگین بر دوش حمل‌ونقل ریلی

محسن سعید بخش، مدیر عامل شرکت توکا ریل، در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» ضمن اعلام این مطلب گفت: در حالی که واگن‌های ما داخل شبکه راه‌آهن کشور بوده و به هیچ وجه امکان خارج کردن آنها را نداریم و در حقیقت در مدیریت شرکت راه‌آهن است؛ چه ضرورتی دارد که سالانه بالغ بر چند میلیارد تومان هزینه‌های بانکی توسط شرکت‌های حمل ریلی بابت ضمانت‌نامه پرداخت شود؟وی درباره مشکلات پیش روی شرکت‌های حمل‌و‌نقل ریلی گفت: یکی از مشکلات کمبود قطعات و افزایش قیمت آنها بوده به نحوی که بعضی از قطعات مانند چرخ و محور تا ۳۰۰ درصد افزایش قیمت داشته است و شرکت‌ها نیازمند تخصیص ارز نیمایی جهت تامین قطعات خارجی هستند. سعیدبخش در ادامه گفت: به علت تحریم‌ها و اینکه بعضی از قطعات امکان تولید در داخل را ندارند درمواردی که قصد خرید قطعات از خارج کشور را داشتیم، طرف خارجی اقلام را به ما تحویل نداده و قرارداد را متوقف کرده‌اند. همچنین برای خرید لکوموتیو از خارج کشور نیز مشکل نقل و انتقال ارز داریم. البته در مواردی که صنایع داخلی قادر به تولید قطعات هستند در راستای اقتصاد مقاومتی و برای کمک به اشتغال داخلی، اولویت اول تامین قطعات خود را به شرکت‌های داخلی که مورد تایید شرکت راه‌آهن هستند، می‌دهیم.

وی درباره سایر مشکلات اظهار کرد: کندی بارگیری در معادن یکی دیگر از مشکلات شرکت‌های حمل بار ریلی است. در حال حاضر بعضی معادن، کارخانه تولید فولاد راه‌اندازی و اولویت آنها برای تحویل بار کارخانه وابسته خودشان است. قبلا تمام تلاش یک معدن این بود که بار را برای کارخانه‌های تولید فولاد تامین کند اما درحال‌حاضر متاسفانه اولویت، کارخانه تولیدی خودشان است که این موضوع باعث شده تا بار تحویلی در بعضی مواقع به حداقل میزان خود برسد. مدیر عامل شرکت توکا ریل در ادامه گفت: مشکل دیگر تامین نیروی کشش است که به همین علت به دنبال خرید لکوموتیو هستیم که با هماهنگی شرکت راه‌آهن مجوز تشکیل قطار را برای بهره‌وری حداکثری از ناوگان دریافت کنیم، زیرا در بعضی فصول سال به ویژه در زمان‌های پر ترافیک شبکه، تامین نیروی کشش دچار مشکل می‌شود. به‌عنوان مثال در سال گذشته مواقعی را داشتیم که در طول مسیر بالغ بر ۷۰۰ دستگاه از واگن‌های ما متوقف شده بود و امکان سیر نداشت و باز طی روزهای اخیر شاهد تکرار توقف بالغ بر ۹۰۰ واگن حامل بار از شرکت بودیم.

وی افزود: در مناطقی مانند بندرعباس ترافیک تخلیه بار سنگین بوده و آزاد شدن واگن‌ها بسیار کند است. به گونه‌ای که در بعضی موارد شاهد توقف واگن‌های پر از بار به مدت ۳ تا ۴ روز هستیم. این موضوع مستلزم این است که سرمایه‌گذاری لازم برای مکانیزه کردن تخلیه بار و همچنین زیرساخت‌های راه‌آهن صورت گیرد. سعید بخش با اشاره به راهبردهای شرکت توکاریل اظهار کرد: هفت راهبرد را در قالب یک دوره دو ساله پیش‌بینی کرده‌ایم. بخشی از آن شامل جذب نیروی‌های جوان و تحصیلکرده در بخش ترافیک، سوزن‌بان و لکوموتیو ران است که زیرنظر شرکت راه‌آهن کلاس‌های آموزشی آنها برگزار و اخیرا مشغول به کار شده‌اند. وی افزود: در بخش بعدی برای حفظ جایگاه بزرگ‌ترین شرکت ریلی در حوزه بار، طرح‌های توسعه‌ای از طریق خرید واگن از منابع داخلی را دنبال می‌کنیم؛ طی سال‌های ۹۶ و ۹۷ و تاپایان مرداد ماه امسال حدود ۲۰۹ واگن لبه بلند ۶ محوره و ۹۵ واگن لبه کوتاه به ناوگان ما اضافه می‌شود.

مدیر‌عامل توکاریل با اشاره به سایر راهبردها افزود: بخش بعدی تامین نیروی کشش مورد نیاز است که خوشبختانه سال گذشته توانستیم شرکت «راهوار نیرو آریا» را با مالکیت ۷۵ درصد سهام در اختیار بگیریم و امیدواریم طی مذاکراتی که داشتیم بتوانیم تعدادی لکوموتیو خریداری کنیم تا بتوانیم قطار کامل را داشته باشیم. وی افزود: یکی دیگر از راهبردها ورود به بار ترانزیتی است که با اقدام به خرید ۹۵ واگن لبه کوتاه آن را آغاز کرده‌ایم. امیدواریم با هماهنگی‌هایی که با بخش سیر و حرکت شرکت راه‌آهن داریم بتوانیم به حمل بار ترانزیتی هم ورود پیدا کنیم. سعیدبخش در ادامه گفت: راهبردهای دیگر شامل تامین قطعات از شرکت‌های تامین‌کننده داخلی و خارجی است که با وجود تحریم‌ها این کار نتیجه بخش بوده است. همچنین بحث تجهیز و توسعه کارگاه‌های تعمیراتی را در قالب خرید وسایل و تجهیزات برای یکی از شرکت‌های زیرمجموعه هلدینگ توکاریل، دنبال می‌کنیم. وی درباره اقدامات انجام شده برای توسعه ناوگان شرکت گفت: اخیرا قراردادی برای خرید ۹۵ دستگاه واگن لبه کوتاه ۱۹ متری و چهار محوره با شرکت واگن پارس بستیم که ۵۰ دستگاه واگن تامین شده و ۴۵ عدد آن تا پایان مرداد ماه انشاءالله تحویل داده خواهد شد. امیدواریم تا پایان مرداد تعداد واگن‌های ۶ محوره و لبه بلند ما به ۱۸۵۰ عدد برسد.

سعید بخش با اشاره به توان حمل بار شرکت گفت: هلدینگ توکا‌ریل به‌عنوان بزرگ‌ترین شرکت حمل‌و‌نقل ریلی در حوزه باری حدود ۲۷ درصد حمل بار و ۳۲ درصد بار معدنی کشور را به عهده دارد. واگن‌های شرکت توکاریل استثنائا در سطح کشور ۶ محوره بوده و ظرفیت حمل بار آن ۱۰۵ تن است. شرکت توکا‌ریل و مجموعه آن توان حمل ۱۳ میلیون تن بار در سال را دارد. وی افزود: برای حمل بار ۴ عامل شامل بارگیری در معدن، آماده به کاری واگن‌های حمل‌کننده، تخلیه بار در مقصد و خدمات شرکت راه‌آهن شامل اجازه سیر به واگن‌ها و تامین نیروی کشش دخیل هستند. ناهماهنگی در هر کدام از این عوامل موجب ایجاد وقفه و تاخیر در عملیات حمل‌و‌نقل بار خواهد شد.