موج خفیف سفتهبازی ملکی
بهار امسال بیشترین موج سفتهبازی در بازار معاملات مسکن شهر تهران شکل گرفت. هر چند در نیمه اول امسال حجم معاملات خرید خانه در تهران به کمترین میزان در مقایسه با دورههای رکودی سالهای گذشته رسید (کمتر از ۱۰ هزار واحد در ماه) اما در همان میزان اندک معاملات ملک، سفتهبازها بیشترین سهم و خریداران مصرفی کمترین نقش را داشتند.دامنه موج ورود سفتهبازها به بازار مسکن رابطهای مستقیم با شدت رشد قیمت مسکن دارد. هر زمان جهش قیمت مسکن شدت بگیرد، موج معاملات سفتهبازانه نیز تشدید میشود و برعکس.اواخر تابستان و اوایل پاییز امسال بعد از آنکه رشد ماهانه قیمت مسکن در پایتخت متوقف شد و حتی قیمت اسمی به میزان ۳ تا ۵ درصد در کارنامه معاملات آپارتمان در ماههای مرداد و شهریور کاهش پیدا کرد، این بازار شاهد خروج تدریجی سفتهبازها از صحنه معاملات شد. در همان دوران (میانه امسال)، معاملات خرید آپارتمان در پایتخت با سکته کامل مواجه شد؛ بهطوریکه تعداد فوقالعادهاندک معاملات خرید خانه به زیر ۳ هزار واحد در ماه رسید. علت این کاهش شدید، خروج سفتهبازها بود آن هم در شرایطی که خریدار مصرفی نیز تقریبا از اواخر سال ۹۷ کمترین حضور را در بازار داشت.
با این حال در ماههای اخیر بار دیگر موجی از ورود سفتهباز به بازار معاملات مسکن شکل گرفته که اگرچه ابعاد آن کمتر از نیمه اول سال است، اما همین حضور کم سوداگران ملکی یک معمای بزرگ در بازار مسکن است. تقریبا برای اکثر فعالان بازار مسکن روشن است که بازار ملک از عصر جهش عبور کرده و در دوره پساجهش قرار دارد. اما چطور سفتهبازها که در این دوره ریسک خرید آپارتمان برایشان بیشتر از سایر خریداران غیرمصرفی است، همچنان به انجام معامله (خرید مسکن) ادامه میدهند و همین موضوع باعث انجماد نسبی قیمتها (شرایط سخت برای افت قیمت) شده است؟
پاسخ این معما را میتوان در فضای تاریک اقتصاد و نبود چشمانداز روشن جستوجو کرد.بدبینی به آینده و اینکه جامعه عمومی در حوزه اقتصاد و قیمتها خوشبین نیست خود عاملی شده برای آنکه برخی افراد بازار ملک را بازار مطمئن تلقی کنند.با این حال گروهی از اقتصاددانان معتقدند چون بخش واقعی تقاضا در بازار مسکن حضور ندارد، همین جریان ضعیف سفتهبازی نیز به زودی متوقف میشود. تقاضای واقعی همان خریداران مصرفی هستند که اگر در بازار حضور داشته باشند، معاملات خرید رونق اساسی پیدا میکند و عدمحضور آنها رکودی سنگین رقم میزند.