فرصت استثنایی اصلاحات
شرکتهایی که به تنهایی میتوانند در یک روز شاخص بورس را با نوسان دورقمی و حتی سهرقمی روبهرو کنند.این اقدام «سازمان» باعث شد، شاخص کل بورس به واسطه تقسیم سود از طرف شرکتهای مزبور، با افت ۴۸۰واحدی طی دو روز روبهرو شود.اما فارغ از افت شاخص کل که به دلیل خارج شدن بخشی از سود شرکتها در مجامع سالیانه امری طبیعی است، اقدام بورس در بازگشایی یکباره نمادها نشان از شکستن تابوی سقوط شاخل کل داشت.اقدامی که پیش از این در هیچ یک از ادوار گذشته رخ نداده بود.حال که بورس اوراق بهادار با بازگشایی یکباره نمادها، بدون اصرار در بالا نگهداشتن غیرواقعی قیمت سهام، عزم مدیران بورس را در واقعی کردن قیمت سهام نشان داد و افت شاخص کل را فرایندی طبیعی قلمداد کرد، میتوان به رفع محدودیتهایی که مانع از تعدیل سریع قیمت سهام میشود، امیدوار بود. محدودیت دو درصدی نوسان روزانه قیمت و حجم مبنا که از یک طرف مانع از به تعادل رسیدن قیمتها میشود، از طرف دیگر رانت عظیمی برای دارندگان اطلاعات نهانی و سوءاستفادهکنندگان از نبود تحلیل در بورس ایجاد کرده است.یکی از روشهایی که بورس میتواند روند تصحیح قیمتها را تسریع کند، این است که اگر درصد معینی از سهام شرکت (به عنوان مثال ۵/۰درصد) در دو درصد مثبت قیمت روزانه متقاضی خرید داشت یا فروشندگان در دو درصد منفی قیمت روزانه فروشنده سهام شرکت بودند (این نسبت لازم نیست برای همه شرکتها یکسان باشد)، بورس محدودیت روزانه نوسان قیمت را برای شرکت مزبور در همان روز حذف کند.
به بیان دیگر وضعیت سهام شرکت به گونهای شود که نماد شرکت در آن روز بازگشایی شده است. در این حالت خریداران و فروشندگان میتوانند بدون وجود محدودیت، اقدام به خرید و فروش سهام کنند و در نهایت قیمت سهام در میانگین قیمتهای معاملهشده بسته خواهد شد.پس از به تعادل رسیدن قیمت سهام در روز بعد بورس دوباره محدودیت دو درصد را برای کاهش ریسک سرمایهگذاری اعمال میکند و در صورت بروز صف خرید یا فروش مجددا محدودیت روزانه از نماد مزبور حذف میشود. این فرایند پس از چند نوبت میتواند قیمت سهام را تا زمان انتشار اخبار جدید مرتبط با شرکت مزبور به تعادل برساند و سهامداران نیز میتوانند به راحتی اقدام به خرید یا فروش سهام متبوع خود کنند. در نتیجه از یک سو قیمت سهام به سرعت به تعادل میرسد و از سوی دیگر درجه نقد شوندگی سهام در بورس به شدت افزایش مییابد. همچنین امکان سوءاستفاده برای دارندگان اطلاعات نهانی و شایعهسازان نیز از بین میرود و بورس میتواند راحتتر نسبت به شناسایی خریدها و فروشهای مبتنی بر اطلاعات نهانی اقدام کند.مسالهای که ممکن است مانع اعمال این سیاست یا سیاستهای مشابه دیگری که منجر به حذف محدودیتها میشود، امکان افت قیمت سهام شرکتهایی است که میتواند تاثیر زیادی در افت شاخص کل بورس داشته باشند.
اما نکتهای که در نهایت باید مدنظر «سازمان» قرار گیرد، این است که اصلاحات در هر زمینهای هزینههایی در بر دارد، اما باید تاثیر این هزینه بر ذینفعان مورد بررسی قرار گیرد. اصلاحات ذکرشده گرچه ممکن است در کوتاهمدت باعث زیان سهامداران خرد شود، اما میتواند فرایند تحلیلگری را در بورس افزایش دهد و افرادی که امکان تحلیل وضعیت شرکتها را دارند در بورس باقی میمانند و مابقی میتوانند با استفاده از تحلیل دیگران از جمله بهرهگیری از صندوقهای سرمایهگذاری مشاع (Mutual Funds) و یا اخذ مشاوره از متخصصان نسبت به سرمایهگذاری در بورس اقدام کنند.در نهایت اینکه آزادسازی نوسان قیمت دارای هزینههایی است که به طور یقین سهم افرادی که از این رانت استفاده میکنند، بیشتر است.