بازار سهام در محاصره ریسک‌های غیر اقتصادی است
بیماری مزمن بورس
علی محمدی/ دنیای اقتصاد
افت ۱۹هزار و ۹۵۹ واحدی شاخص کل در حالی محقق شد که نماگر هم‌وزن با نزول ۰.۸۱ درصدی روبه‌رو شد و در سطح ۶۶۹هزار و ۷۸۱ واحدی قرار گرفت. در این بین شاخص کل فرابورس نیز که معیار مناسبی برای بررسی وضعیت سهام مختلف فرابورسی است، حدود ۰.۶۲درصد سرخ‌پوش شد و در نهایت در سطح ۲۱هزار و ۳۳۴ واحدی کار خود را به اتمام رساند. ارزش معاملات خرد بازار سرمایه روز یکشنبه که شامل سهام و حق‌تقدم بازار می‌شود مقدار یک‌هزار و ۲۰۵ میلیارد تومانی را ثبت کرد. به علاوه ۲۴۹ میلیارد تومــان پول حقیقی نیــز از گردونه معاملات بازار خارج شد.
در این میان سه نماد «فملی»، «فولاد» و «وبملت» بیشترین تاثیر را بر شاخص کل بورس تهران و نمادهای «آریا»، «فزر» و «انتخاب» بیشترین تاثیر را در شاخص کل فرابورس داشتند. همچنین«فولاد»، «ذوب» و «فملی» سه نماد پرتراکنش روز گذشته بازار بودند. در هفته‌های اخیر برخی از کامودیتی‌ها نوسانات متفاوت قیمتی را رقم زدند. در این بین ثبت رکورد تاریخی طلای جهانی به محدوده‌های ۲هزار و ۷۲۲ دلاری از نکات حائز اهمیت بوده که به صندوق‌های طلای بورسی طراوت متفاوتی بخشیده است. دلار نیما که از هفته‌های گذشته با رشدی شتابان مواجه بوده همچنان به اهرم مناسبی برای رشد مطلوب بازار مبدل نشده است. به نظر می‌رسد تا زمانی که تنش‌ها و ریسک‌های سیستماتیک در سطح فعلی دنبال می‌شوند، بورس نمی‌تواند رنگ و بوی متفاوتی از سرخ‌پوشی فعلی را تجربه کند.
بازار از نگاه کارشناسان
حسین مرید‌سادات کارشناس بازار سرمایه وضعیت منفی روز گذشته بازار را این گونه مورد تحلیل و ارزیابی قرار داد: هفته گذشته پس از بازگشایی دامنه نوسان از محدوده مثبت و منفی یک‌درصد به مثبت و منفی سه درصد، تصور می‌شد که بورس بتواند در روند منطقی و خوشایندی خود را با شرایط نا‌بسامان خارجی هماهنگ سازد. با وجود این شاخص کل بورس تهران با افت‌های پی‌در‌پی در روزهای پایانی هفته اخیر محدوده حمایتی ۲ میلیون و ۱۰۰هزار واحدی را از دست داد و دو روز ابتدایی هفته جاری را نیز چندان مساعد آغاز نکرده و همچنان تاثیر مثبتی از بازگشایی دامنه نوسان مشاهده نشده است. بورس در شرایطی به حیات خود ادامه می‌دهد که در ساعات ابتدایی روز گذشته بیش از ۹۰درصد نمادها سرخ‌پوش بودند.
این کارشناس بازار در خصوص عدم‌تاثیرگذاری شایسته و بایسته دلار نیما در بورس گفت: افزایش دلار نیما که از هفته‌های گذشته قوت گرفته، نمی‌تواند تنها عامل رشد بازار پرریسک بورس باشد. بازار سرمایه در وهله نخست برای رشد به نقدینگی پرفشار نیازمند است. تا زمانی که پول هوشمند به بازار وارد نشود، بهبود محرک‌های بازار نمی‌تواند تاثیر خود را بگذارد. باید عنوان کرد زمانی جریان نقدینگی به بورس روانه می‌شود که بتوان اعتماد از دست‌رفته سرمایه‌گذاران را بازگرداند. تا زمانی که سرمایه‌گذار بیم سرمایه‌گذاری در بورس را به دلیل نبود ثبات پایدار سیاسی و اقتصادی دارد، قامت راست بورس نمایان نخواهد بود.
این کارشناس بازار در ادامه افزود: بازارهای جهانی، در صدر آنها طلای جهانی، در آخرین روز معاملاتی پیش از تعطیلات به قله تاریخی ۲هزار و ۷۲۲دلاری رسید. نشانه‌هایی از روند اصلاحی چندان در روند طلای جهانی مشاهده نمی‌شود. این کارشناس بازار در پایان اظهار کرد: بازارهای مالی از جمله بازار سرمایه چشم انتظار نقطه پایانی ریسک‌های سیستماتیک و غیرسیستماتیک هستند و باید دید تنش‌های منطقه‌ای چه سمت و سویی خواهند گرفت. به نظر می‌رسد روند فعلی بورس تا پایان هفته تداوم پیدا کند.
بهراد موسوی کارشناس بازار سرمایه سرخ‌پوشی تابلو معاملاتی را این گونه توصیف کرد: یکی از مهم‌ترین مولفه‌های تاثیرگذار بر بازار این روزها، تشدید موج ریسک‌های سیستماتیک از یک ماه اخیر است. همزمان با افزایش تنش‌های منطقه‌ای بازار سرمایه از ماه‌های گذشته دستخوش تغییراتی بوده و روند مطلوبی نداشته است. محدودیت دامنه نوسان بازار واژه‌ای بود که در هفت ماه نخست سال مکررا بر سر زبان‌ها افتاد و سازمان بورس در زمان افزایش تنش‌ها برای حفظ حقوق سهامداران اتخاذ کرد. این اقدام سازمان موجب می‌شد بار روانی ریسک‌ها در کوتاه‌مدت کاهش پیدا کند و هیجان معاملاتی بازار با افت‌های سنگین روبه‌رو نشود. با وجود این در مقطع فعلی که اغلب سرمایه‌گذاران در بلاتکلیفی عجیبی به سر می‌برند و همچنان سایه سنگین ریسک‌های سیستماتیک احساس می‌شود، دامنه نوسان مثبت و منفی یک درصدی یا سه درصدی نمی‌تواند روند کلی بازار را بهبود ببخشد.
البته محدوده و بازه دامنه نوسان در تعیین میزان زیان یا سود سهامداران تاثیرگذار است، اما به طور کلی تغییر دامنه نوسان نمی‌تواند سمت و سویی به روند بازار بدهد. این کارشناس بازار ادامه داد: در شرایط بروز ریسک‌های سیستماتیک دارایی‌های کم‌ریسک و با نقدشوندگی مناسب اهمیت ویژه‌تری پیدا می‌کنند و سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند در سبد سرمایه‌گذاری خود وزن بیشتری به دارایی‌های کم‌ریسکی مانند طلا بدهند.
در روزهای گذشته استقبال از یونیت‌های صندوق‌های طلا به مراتب بیشتر از سایر دارایی‌ها و سهام بوده که خود صحه‌ای بر این موضوع است. از طرفی مشخص شدن نتیجه انتخابات ایالات متحده آمریکا می‌تواند بازارها را از کلاف سردرگم خارج سازد. از این رو به نظر می‌رسد بازار تا آن زمان همچنان دست و پا شکسته روند کج دار و مریز خود را ادامه دهد. همچنین حمایت‌های متولیان نسبت به افزایش نرخ نیما برهمگان مشخص است اما تا زمانی که وضعیت ریسک‌ها مشخص نشود نمی‌توان آن را در اتمسفر بازار احساس کرد. در واقع تا زمانی که ریسک‌های سیستماتیک و غیرسیستماتیک پابرجا هستند، تغییر روند بازارها انتظار بجایی نخواهد بود.
