چشم‌انداز پاییزی بورس علی محمدی/ دنیای‌اقتصاد

شاخص کل فرابورس که نشانگر مناسبی برای واکاوی وضعیت سهام مختلف فرابورسی است، هفته گذشته حدود ۱.۲۸درصد سبز‌پوش بود و در نهایت این هفته معاملاتی را در ارتفاع ۲۱هزار و ۵۰۹واحدی به اتمام رساند. هفته‌ای که سپری شد میانگین ارزش معاملات خرد بازار سرمایه که شامل سهام و حق تقدم بازار می‌شود مقدار ۲هزار و ۴۷۲میلیارد تومانی را به ثبت رساند. به‌علاوه در هفته اخیر حدود ۱۳۷میلیارد تومان سرمایه از بازار کوچ کرده است. بازار سرمایه در شرایطی به استقبال هفته پایانی شهریورماه می‌رود که رئیس جدیدی بر مسند قدرت به خود می‌بیند.

در هفته‌های گذشته حواشی اعطای مجوز اختصاص وام به هیات‌مدیره و و رئیس سازمان جنجال‌های زیادی را متوجه این حوزه از اقتصاد کشور کرد. با استعفای رئیس سابق سازمان و انتخاب سکاندار جدید، برای بازار بار دیگر جوانه‌های امیدواری از صعود و رشد بورس در دل سرمایه‌‌گذاران ریشه دوانده است. بهبود وضعیت بازار را می‌توان از مسیر تحقق وعده‌های انتخاباتی، مانند حذف قیمت‌گذاری دستوری و تک‌نرخی شدن نرخ ارز مطلوب‌تر، دنبال کرد. با این وجود باید به رئیس جدید فرصت داد و دید نخستین گام‌ها برای بهبود و تغییر ریل‌گذاری بازار با چه مجموعه اقداماتی به وقوع می‌پیوندد. در آستانه فرارسیدن فصل پاییز، بازگشت اعتماد از‌دست‌رفته سرمایه‌گذاران در طی سال‌های گذشته مهم‌ترین موضوعی است که می‌تواند رنگ‌و‌روی بازار را از سرخی و کم‌رمقی خارج کند.  

دورنمای بازار با رئیس جدید

سهیلا نقی‌پور، کارشناس بازار سرمایه، وضعیت بازار هفته گذشته را این‌گونه تحلیل کرد: بازار سرمایه هفته جاری را مانند چهار هفته گذشته با محدودیت دامنه نوسان و انتشار خبر اعطای وام سازمان بورس به رئیس سابق سازمان و اعضای هیات‌مدیره آن آغاز و جنجال رسانه‌ای زیادی به پا کرد. طبق این خبر، رئیس سابق و اعضای هیا‌ت‌مدیره سازمان بورس وام‌های میلیاردی با نرخ سود پایین و بازپرداخت طولانی‌مدت دریافت کرده بودند. این اقدام با انتقادات شدید از سوی کارشناسان و نمایندگان مجلس و افکار عمومی روبه‌رو شد.

 با این وجود روز شنبه، اولین روز کاری هفته، مجید عشقی با انتشار نامه‌ای از سمت ریاست سازمان بورس و اوراق بهادار استعفا کرد؛ استعفایی که به عنوان یکی از رویدادهای مهم بازار سرمایه در هفته‌های اخیر، تاثیر قابل‌توجهی بر نوسانات و روند بازار طی روزهای شنبه یا یکشنبه هفته گذشته گذاشت؛ به گونه‌ای که بسیاری از نمادها را با کاهش قیمت عجیبی مواجه کرد. شاخص کل بورس و هموزن نیز تحت‌تاثیر این خبر قرار گرفت که در صورتی که محدودیت دامنه نوسان نبود احتمال بروز افت‌های شدیدتری در کلیت بازار دور از ذهن نبود. بسیاری از کارشناسان و فعالان بازار عامل نوسانات ایجادشده را عدم قطعیت در خصوص آینده بازار و عدم مشخص بودن جایگزین مناسب برای ریاست سازمان بورس می‌دانستند.

در نهایت در اواسط هفته حجت‌اله صیدی به ریاست جدید سازمان بورس و اوراق بهادار کشور منصوب شد. این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: رئیس جدید سازمان در نخسیتن گفت‌وگوی خود پس از انتصاب، از جمله اهداف مقدماتی جهت بهبود وضعیت بورس را کاهش ریسک در بازار و به دنبال آن افزایش اعتماد به بازار عنوان کرد. صحبت از کاهش ریسک در بورس، آن هم پس از یک سال پرتلاطم، می‌تواند خبر امیدوار‌کننده‌ای برای سرمایه‌گذاران و فعالان بازار تلقی شود.

 صحبت‌های امیدوار‌کننده از سوی رئیس جدید سازمان بورس از جنبه روانی تاثیر مثبتی بر تصمیمات سرمایه‌گذاران خواهد داشت. اما باید توجه کرد که بخش اعظمی از مشکلات بورس طی سال‌های گذشته از دستورالعمل‌های دولت ناشی می‌شده است. در اینجا نیاز است رئیس سازمان بورس بتواند تعامل خوبی با بخش‌های تاثیرگذار دولت بر بازار سهام داشته باشد تا اتفاقات مخرب سال‌های گذشته که موجب از بین رفتن اعتماد سرمایه‌گذاران شد مجددا اتفاق نیفتد.

 در صورت تحقق چنین وعده‌هایی می‌توان در آینده اثر مثبت آن را در بازار سرمایه جست‌وجو کرد. کاهش قیمت نفت برنت به زیر ۷۰دلار در هر بشکه از جمله اتفاقات مهم دیگر هفته گذشته بود. دلیل آن را می‌توان به گزارش‌های ماهانه اوپک نسبت داد که طی آن اوپک اعلام کرد رشد تقاضای نفت در سال ۲۰۲۴ تنها در حدود ۲میلیون بشکه در روز افزایش پیدا خواهد کرد که ۸۰هزار بشکه کمتر از تخمین قبلی آن است. اوپک همچنین پیش‌بینی رشد خود برای سال ۲۰۲۵ را کمی کاهش داده است.

 این کارشناس بازار سرمایه در پایان افزود: در خصوص پیش‌بینی وضعیت بازار طی هفته‌های آینده و همچنین فصل پاییز باید اظهار کرد که می‌توان شاهد یک بازار متعادل برای هفته آینده بود. با این وجود پیرامون موضوع محدودیت دامنه نوسان باید دید ریاست جدید سازمان بورس چه تدبیری برای این موضوع طی هفته‌های آینده خواهد اندیشید؛ چرا که محدودیت دامنه نوسان کار را برای پیش‌بینی کمی دشوار کرده است.

همچنین همواره طی سال‌های گذشته در فصل پاییز بحث بودجه و پیش‌بینی‌ها از بودجه سال آینده داغ می‌شود که تاثیراتی بر بازار سرمایه طی سال‌های گذشته داشته است. باید دید بودجه در دولت جدید چگونه پیش‌بینی می‌شود و  قیمت فرآورده‌های نفتی در بودجه ۱۴۰۴ چه میزان خواهد بود. اما به طور معمول طی سالیان گذشته بورس پاییز را با عرضه‌هایی آغاز کرده اما در آبان‌ماه و آذر‌ماه اوضاع بازار بهبود پیدا خواهد کرد.