آینده بورس بعد از بازگشایی چیست؟
حمایت‌‌‌‌‌لازم
شاخص‌کل بورس در ماهی که گذشت ۴.۳۳درصد منفی بود و شاخص‌کل هموزن نیز مشابه نماگر اصلی و حدودا ۴درصد ریزش داشت. بازار سرمایه مجموعا در دومین ماه از بهار هزار و ۶۲۶میلیارد‌تومان نقدینگی از دست داد و میانگین ارزش معاملات نیز با افت ۸.۴درصدی نسبت به فروردین سه‌هزار و ۴۳۳میلیارد‌تومان بود. تحلیلگران درخصوص آینده بازار سرمایه بعد از بازگشایی گمانه‌زنی کردند.
وخامت اوضاع
محمد خبری‌زاد، تحلیلگر بازار سرمایه با بیان اینکه جدا از حادثه‌‌‌‌‌ای که برای رئیس‌جمهور و همران او اتفاق افتاد، بازار اگر باز بود نیازمند حمایت سنگینی بود، گفت: با توجه به وضعیتی که بازار در دو روز ابتدایی هفته داشت بازار در صورت ادامه فعالیت در روز گذشته نیازمند حمایت سنگینی بود. در روزهای گذشته منفی‌های بسیار سنگینی داشتیم که ناشی از گزارشات 12ماهه و عمومی منتشرشده روی کدال بود، گزارش‌هایی که نشان می‌داد سود اکثر شرکت‌ها آب‌رفته و شاهد زیانده‌شدن خیلی از نمادهای مهم برای بازار بودیم و این موضوع کار را به سمتی می‌برد که بازار را برای معاملات روز گذشته و روزهای آینده حمایت لازم می‌کرد. وی ادامه داد: بعد از حادثه اخیر این حمایت لازم چندبرابر شده‌است. اول باید دید معاملات چه زمانی آغاز خواهد شد اما در کل هر زمان بازار باز شود حتما نیازمند اقدامات حمایتی مخصوصا در روز اول بازگشایی است؛ چراکه بازار پیش از این هم شرایط خوبی نداشت، اما با این اتفاق اوضاع برای بورس وخیم‌تر شد. از این لحاظ در روزهای ابتدایی باید حمایتی رخ دهد؛ مانند اتفاقی که در زمان شهادت سردار سلیمانی رخ‌داد. این حمایت‌ها می‌تواند شامل محدود‌کردن دامنه‌نوسان، حمایت صندوق‌های حمایتی و تزریق پول به بازار سرمایه باشد. البته مسوولان سازمان بورس قطعا دید حمایتی نسبت به بازار خواهند داشت اما با توقفی که در روند معاملات ایجادشده، امیدوارم در روزهای آینده بازار حمایت شود تا حداقل شرایط به ثبات برسد.
تشدید ابهامات
ابراهیم سماوی، دیگر تحلیلگر بازار سرمایه نیز گفت: ایران در چند ماه اخیر آبستن حوادث مختلف و عجیبی بود اعم از ریسک‌های سیستماتیک خارجی مانند حملات نظامی و احتمالاتی که مطرح بود و حوادث و رویدادهای ناگواری مانند اتفاق روز گذشته، اما اگر از این اتفاق ناگوار به‌عنوان یک فاکتور اثرگذار چشم‌پوشی کنیم، تیم اقتصادی فعلی رویکرد انقباضی داشته و این رویکرد هم در زمینه سیاست‌های مالی انقباضی بوده مانند افزایش نرخ مالیات و کاهش سوبسیدهایی که به صنایع داده می‌شد و هم سیاست‌های پولی مانند افزایش نرخ بهره. در روزهای اخیر عرضه آبشاری اسناد خزانه پیمانکاران منجر به افزایش نرخ بازده تا سررسید این اوراق تا محدوده بالای 35درصد شد که واقعا همه اینها نشان می‌دهد هزینه فرصت سرمایه‌گذاری را بالا می‌برد و در شرایط فعلی از هر جهت برای آن حجم نقدینگی بازار سرمایه با این شرایط توجیه ندارد. وی ادامه داد: در کنار عواملی که وجود داشت این حادثه ناگوار هم اتفاق افتاد و بار ریسک را بیش از پیش بر سر بازار سرمایه سنگین کرد و اگر بخواهیم جمع‌بندی کوتاه‌مدت داشته باشیم، طبیعی است که به‌دلیل شرایط فعلی با توجه به اینکه بخش عظیمی از سرمایه عموما در بازارهای مالی سرمایه‌های فرار یا ترسو هستند، اگر بازار سرمایه روزگذشته تعطیل نمی‌شد قطعا در بسیاری از سهم‌ها شاهد فروش هیجانی بودیم. از طرفی انتخابات زودهنگام پیش‌رو که براساس قانون باید طی 50روز آتی برگزار شود، قطعا فضای ابهامات را بیشتر می‌کند، علاوه‌بر این در سال‌جاری ما انتخابات آمریکا را نیز پیش‌رو داریم که این موضوع نیز می‌تواند روی فروش‌های بین‌المللی و مخصوصا صادرات نفت اثرگذار باشد. سماوی گفت: اگر بخواهیم یک جمع‌بندی داشته باشیم، باید گفت اگر بازار در شرایط فعلی بخواهد بازگشایی شود ما انتظار رشد چندانی نخواهیم داشت، ممکن است رشدهای مقطعی و شاخص‌سازی‌هایی به نیت عادی‌سازی شرایط انجام شود اما وضعیت پیش از این حادثه ناگوار هم جالب نبود و طبیعتا بعد از این هم به دلیل افزایش ابهامات بدتر خواهد شد.
بورس در محدوده مرداد۹۹
مریم محبی، تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به اینکه در روزهای اخیر و قبل از اتفاقی که برای ریاست‌جمهوری و هیات همراه بیفتد، شاهد بودیم که نرخ اوراق اخزا در بازارهای مالی 38درصد را رد کرد؛ یعنی نرخ اوراق با بازدهی بدون‌ریسک تقریبا در محدوده 40درصد مبادله می‌شد و همان موقع که ما اوراق اخزا را بالاتر از نرخ 38 درصدمشاهده کردیم. این گمانه‌زنی در بازار شدت گرفت و بسیاری از فعالان انتظار داشتند که این اوراق به‌زودی نرخ 40درصد را می‌بیند که با اتفاقی که افتاد بورس تعطیل و این روند متوقف شد. وی ادامه داد: انتظار می‌رود با توجه به اینکه در روزهای قبل از شهادت رئیس‌جمهور شاهد منفی‌هایی به دلیل افزایش نرخ بهره بودیم و بازار سرمایه در پاسخ به اتفاقی که برای اوراق افتاد، واکنش منفی نشان‌داد که خیلی منطقی است و در تمامی کشورها نیز اتفاق می‌افتاد، بازار پتانسیل منفی‌شدن را دارد. از طرفی بازار در پایان اردیبهشت ماه سال1403 در محدوده مردادماه 1399 معامله می‌شود که اگر بخواهیم بحث عرضه‌اولیه‌ها، سودهای تقسیمی و ارزش دلاری بازار، P/E گذشته‌نگر و آینده‌نگر را حساب کنیم در حال‌حاضر شرایط بازار به‌مراتب بدتر از سال‌های 97 و 98 است. این تحلیلگر گفت به‌نظر می‌رسد این شرایط پایدار باشد؛ یعنی آسیب‌پذیری بازار سرمایه ادامه خواهد یافت و به‌نظر می‌رسد در کوتاه‌مدت ما شاهد بازگشت بازار نباشیم اما از طرفی با توجه به اینکه بسیاری از شرکت‌ها در محدوده‌های مطلوبی ارزیابی می‌شوند و آقای عشقی نیز نامه‌ای در دفاع از بازار نوشته و تلاش‌هایی کرده - هرچند دیر است- اما مسوولان به‌رغم اینکه بازار سرمایه را در اولویت قرار ندادند اما وضعیتی بدتر از شرایط فعلی هم بعید است برای بازار اتفاق بیفتد. محبی افزود: با توجه به نرخ دلار، افزایش نرخ بهره و معرفی رئیس‌جمهور جدید در آینده‌ای نزدیک و در صورتی‌که رئیس‌جمهور جدید با رویکرد تعاملی بیشتر با جامعه جهانی کار خود را پیش ببرد و ما دوباره بحث مذاکرات و احیای برجام را داشته باشیم، می‌توانیم به بازار خوشبین باشیم. با جمع‌بندی همه این مطالب به‌نظر می‌رسد بازار بعد از بازگشایی در محدوده رِنج باشد و انتظار منفی بسیار شدید در این بازار ندارم.
