سومین مقاومت بورس شکست

عكس: صبا طاهریان

شاخص‌کل بورس تهران، با رشد ۲۴هزار‌واحدی و تثبیت در محدوده ۲میلیون و ۱۳۶هزار واحد به‌کار خود پایان داد. رشد ۱۶/ ۱درصدی بازار در حالی رقم خورد که شاخص‌کل هموزن با رشد ۰۲/ ۱درصدی به ۷۲۰هزار واحد رسید. نماگر اصلی بازار پس از شایعات نرخ خوراک و افزایش قیمت تسعیر ارز روند صعودی خوبی را آغاز کرده و پس از به واقعیت پیوستن اخبار، بازدهی ۱۰درصدی را از ابتدای شهریور به‌ثبت رسانده است.

همچنین شاخص هم‌‌‌‌‌‌‌وزن نیز طی مدت مذکور حدود ۸درصد ارتفاع خود را از کف پایان مرداد حفظ کرده‌است. با عبور از ارز ترجیحی و حرکت به سمت تک‌‌‌‌‌‌‌نرخی‌شدن، بازار سهام واکنش مثبت قابل‌توجهی را به شفاف‌شدن سیاست دولت درخصوص نرخ ارز نشان ‌داده‌است. نگاهی به تابلوی معاملات نیز نشان می‌دهد که ارزش معاملات نسبت به هفته گذشته بهبود یافته و به ۵هزار و ۶۰۰میلیارد‌تومان رسیده است. همچنین ارزش معاملات در بازار اختیار معامله نیز بهبود قابل‌توجهی یافته و سود‌‌‌‌‌‌‌های خوبی طی روز گذشته، نصیب خریداران اختیار معامله، شده‌است. به‌نظر می‌رسد در صورتی‌که سیاست ارزی جدید اجرا شود، صنعت پتروپالایشی و سایر صنایعی که از حذف ارز ترجیحی منتفع می‌شوند رشد خوبی را در قیمت سهام خود تجربه خواهند کرد، با این حال اگر طی روزهای آتی همچنان تابلوی معاملات و متغیرهای آن سیگنال رونق را مخابره کنند، احتمالا بازار با اطمینان بیش‌‌‌‌‌‌‌تری به رشد ادامه خواهد داد.

خبرهای خوب یکی پس از دیگری

پس از روی کار آمدن فرزین به‌عنوان سکاندار سیاست پولی کشور، سیاست بانک‌مرکزی مبنی‌بر تثبیت نرخ ارز بر روی نرخ ۲۸هزار و ۵۰۰تومان، انتقاد بسیاری از فعالان بورسی و اقتصادی را به‌همراه داشت. برخی از اقتصاددانان معتقد بودند که پس از حذف ارز ترجیحی و عبور از دلار ۴هزار و ۲۰۰تومانی، رویکرد دولت در قبال تثبیت نرخ دلار، کاملا مشابه با دولت دوازدهم و اقدامات وی پس از شوک ارزی است. هرچند سیاستگذار به نتایج رویکرد دلار ترجیحی آگاه بود و تبعات آن را به‌خوبی می‌دانست، اما پافشاری ریاست جدید بانک‌مرکزی بر دلار ۲۸هزار و ۵۰۰تومانی گریبان بازار سرمایه را نیز گرفته بود و بازار در دی ماه سال‌گذشته با اصلاح شدیدی همراه شد.

هرچند پس از حدود یک ماه، سیاستگذار خیلی سریع از این تصمیم عقب‌نشینی کرده و مرکز مبادله ارزی را تحت‌عنوان نیمای ثانویه راه‌اندازی کرد و بازار سرمایه نیز از اسفند سال‌گذشته تا اردیبهشت با رشد بسیار خوبی همراه شد، اما همچنان برخی از صنایع از دلار ۲۸هزار و ۵۰۰تومانی بهره‌‌‌‌‌‌‌مند شده و موفق شدند سودهای خوبی را در بهار سال‌جاری نصیب سهامداران خود کنند. این سیاست هرچند در کوتاه‌مدت به نفع برخی از صنایع ‌ریالی است، اما در بلندمدت تثبیت نرخ دلار، می‌تواند منجر به فساد و توزیع رانت شود. خبرها نشان می‌دهد، ظاهرا سیاستگذار نرخ پایه برخی از محصولات در بورس‌کالا و نرخ تسعیر ارز برخی از صنایع را به ۳۸هزار و ۵۰۰تومان افزایش داده‌است. به‌نظر می‌رسد سیاستگذار این‌بار خیلی سریع‌تر از گذشته به این نتیجه رسیده است که با حذف ارز ترجیحی و جایگزینی آن با دلار مرکز مبادله به سمت تک‌نرخی‌شدن پیش برود. بازار سرمایه نیز به واسطه این خبر، دوشنبه سبزی را تجربه کرد.

در پی انتقال دلار نیمایی به مرکز مبادله، برخی از صنایع بورسی منتفع خواهند شد. اولین صنعتی که تاکنون نیز به این موضوع واکنش نشان‌داده و می‌تواند در آینده نیز شرایط معاملاتی بهتری را تجربه کند، صنعت پالایشی است. شاخص فرآورده‌های نفتی از ابتدای شهریور و همگام با آغاز رشد بازار، بازدهی ۲۰درصدی را به‌همراه داشته‌است. یکی دیگر از صنایعی که می‌تواند روزهای خوبی را تجربه کند صنایع پایین‌دست پتروشیمی هستند؛ نمادهای نوری و بوعلی می‌توانند در مسیر شفاف‌شدن نرخ ارز، خوش درخشیده و بازدهی خوبی را به‌همراه داشته باشند.

بعد از پتروپالایشی‌‌‌‌‌‌‌ها احتمالا به‌تدریج سیاست دولت به سمت حذف نرخ ارز ترجیحی از غذایی‌‌‌‌‌‌‌ها و دارویی‌‌‌‌‌‌‌ها نیز خواهد رفت. هرچند به‌نظر می‌رسد این سیاست با تاخیر اجرا شده و دولت اجازه افزایش فشار تورم خوراکی‌‌‌‌‌‌‌ها را نمی‌دهد، اما در نهایت شفاف‌شدن قیمت‌ها در بازار ارز و حرکت به‌سوی تک‌‌‌‌‌‌‌نرخی‌شدن گام مثبت و رو به جلویی است که بازار سرمایه نیز به آن واکنش بسیار خوبی نشان‌داده‌است.

تابلوی معاملات نوید روزهای سبز را می‌دهد

بازار سرمایه آنقدر شلاق دولت را خورده است که تنها با عملی‌شدن شعارها، خودنمایی می‌کند. شایعات این اخبار مثبت چندی پیش نیز در بازار به گوش می‌رسید، اما بازار سهام که اکنون شاهد عملی‌شدن شعارها درخصوص نرخ خوراک و نرخ تسعیر است، تحرکات بسیار خوبی را در پی داشته‌است. این تحولات در تابلوی معاملات نیز به‌خوبی نشان‌داده شده‌است، به‌طوری‌که ارزش معاملات خرد که از ۵شهریور روندی کاهشی به خود گرفته بود، روز گذشته به ۵هزار و ۶۰۰میلیارد‌تومان رسید. همچنین ورود پول حقیقی نیز به ۱۷۵میلیارد‌تومان رسید. این میزان از ورود پول حقیقی نیز پس از ۵شهریور قابل‌توجه بوده‌است.

واکنش بازار مشتقه چطور بود؟

بازار اختیار معامله با نوسان مثبت بازار سرمایه بازدهی روزانه خوبی را نصیب خریداران قراردادهای اختیار خرید کرد، به‌طوری‌که با وجود اخبار مثبت در بازار خودرو، «ضخود۸۰۱۸» با رشد ۱۳درصدی پرمیوم و نماد «ضسپا۶۰۰۶» با رشد ۱۹درصدی همراه شد. همچنین با توجه به استقبال سهامداران از نماد شستا در نیمه دوم بازار دوشنبه، قرارداد «ضستا۱۲۱۶» بازدهی ۲۶درصدی را نصیب خریداران کرد. اختیار خرید نمادهای بانکی نیز مورد استقبال قرارگرفتند به‌طوری که پرمیوم قرارداد «ضدی۸۰۰»، با رشد ۱۸درصدی بازدهی خوبی را به‌ثبت رساند.

علاوه‌بر این، قراردادهای اختیار معامله نماد «شتران» نیز مورد استقبال قرارگرفت، به‌طوری‌که «ضترا۷۰۰۴» بازدهی ۳۸درصدی را طی روز معاملاتی دوشنبه به‌همراه داشت. نگاهی به ارزش و حجم معاملات نیز نشان می‌دهد که به‌رغم افت ارزش معاملات به ۹۷میلیارد‌تومان در روز یکشنبه، بازار اختیار معامله در روز دوشنبه با جهش قابل‌توجهی در ارزش معاملات مواجه شده‌است. ارزش معاملات این بازار طی روز گذشته به ۱۹۳میلیارد‌تومان افزایش یافت. همچنین حجم معاملات نیز به ۸/ ۷میلیون قرارداد رسیده است.

با رونق گرفتن بازار سرمایه، قراردادهای جدیدی نیز آماده بازگشایی هستند. مطابق با اطلاعیه بورس تهران، قراردادهای اختیار معامله ایران‌خودرو با سررسید ‌بهمن‌‌‌‌‌‌‌ ۱۴۰۲، قراردادهای اختیار معامله سایپا با سررسید ‌اسفند ۱۴۰۲، قراردادهای اختیار معامله «شستا» با سررسید ‌آذر ۱۴۰۲ بازگشایی خواهند شد. همچنین قراردادهای «خگستر» با سررسید ‌آبان و دی ماه ۱۴۰۲و قرارداد «شپنا» با سررسید‌ آبان و دی سال‌جاری نیز آماده بازگشایی هستند.

بورس را چه می‌شود؟

بورس تهران پس از انتشار شایعات و شنیده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها درخصوص نرخ خوراک و افزایش نرخ تسعیر و نرخ پایه محصولات در بورس‌کالا از کانال یک‌میلیون و ۹۰۰هزار واحد روند افزایشی خود را آغاز کرد. شاخص بورس در کانال مذکور نسبتا ارزان به‌نظر می‌رسید ‌و با کوچک‌ترین شایعه واکنش مثبت قابل‌توجهی را از خود نشان‌داد. هرچند بازار سهام هفته گذشته را پرشتاب آغاز کرد، اما در پایان هفته انگیزه بازار برای تداوم رشد، کاهش یافت، اما با شروع هفته معاملاتی اخیر تقریبا بسیاری از اخبار و شعارها به مرحله عمل رسید و بازار اندکی امیدوارتر به حرکت روبه‌رشد ادامه می‌دهد.

اگر حجم و ارزش معاملات طی روزهای آتی نیز بهبود یابد، احتمالا سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران با اطمینان بیشتری نسبت به سرمایه‌گذاری اقدام خواهند کرد، اما در صورتی‌که شایعات در بازار خودرو نیز ادامه‌‌‌‌‌‌‌دار باشد، بورس تهران دست‌به‌عصا حرکت کرده و محتاطانه عمل خواهد کرد. از سویی دیگر شهریورماه، از نظر بورسی‌‌‌‌‌‌‌ها اهمیت بالاتری داشته و به‌نظر می‌رسد تا پایان شهریور تکلیف بسیاری از مسائل روشن شود. تصویب برنامه هفتم توسعه و مسائل اقتصادی گنجانده شده در آن و همچنین نشست شورای‌حکام و تعیین‌تکلیف پرونده هسته‌‌‌‌‌‌‌ای ایران، می‌تواند مسیر بازار سرمایه را شفاف‌‌‌‌‌‌‌تر کند.