چه زمانی عرضه‌های اولیه را بفروشیم؟
در مقام یک معامله‌‌‌‌‌‌گر، می‌توان عرضه‌های اولیه را با توجه به استراتژی‌های معاملاتی شخصی مختلف که از سوی فعالان بازار اتخاذ می‌شود مورد کالبدشکافی اجمالی قرار داد و سپس با درکی جامع‌‌‌‌‌‌تر از نتایج حاصله، مطلوبیت بیشتر و بالاتری در معاملات آتی خود به‌دست آورد. اولین استراتژی که از سوی اکثر معامله‌گران اتخاذ می‌شود این است که برخی با عرضهشدن صف خرید سهم پس از اولین روند صعودی سهام خود را میفروشند؛ در واقع دیدگاه این گروه از افراد این است که بازدهی سهم حداقل در بازه زمانی کوتاه‌‌‌‌‌‌مدت از مقدار فعلی بیشتر نخواهد شد و طبیعتا همسو با دیدگاه یادشده اقدام به‌فروش سهام خود می‌کنند. برخی بعد از عرضه اولین صف خرید سهم، سهم را فروخته و منتظر می‌‌‌‌‌‌مانند تا بعدا در شرایطی دیگر و در نقطه تکنیکالی مناسب‌‌‌‌‌‌تری اقدام به خرید سهم موردنظر خود کنند.
نکاتی درباره صف خرید اولیه سهم
مهم‌ترین عامل در تداوم صف خرید اولیه سهم تازه عرضه شده، فاصله قیمت کنونی سهم با ارزش ذاتی برآوردی موردقبول کلیت بازار است که طبیعتا هرچه این گپ قیمتی زیاد باشد صف خرید سهم نیز طولانی‌‌‌‌‌‌تر خواهد بود. به‌رغم انواع توصیه‌‌‌‌‌‌ها مبنی‌بر عدم‌ربط‌دادن معاملات نمادها به یکدیگر و عدم‌لیدرمحوری، همچنان نگاه غالب در بورس تهران رفتار گله‌‌‌‌‌‌ای و بذل توجه دائمی و مستمر به وضعیت کلی بازار در معامله نماد موردنظر افراد است. با توجه به آنچه گفته شد به‌طور سنتی روند فعلی بازار بر استمرار صف خرید اولیه سهم تاثیر بسزایی دارد. اگر روند کنونی بازار در مجموع مثبت و روبه‌رشد باشد، با توجه به نقدینگی بزرگی که در متن بازار در جریان است، موجبات ایجاد صف خرید سنگین برای نماد تازه عرضه‌شده فراهم می‌شود که تا چندین روز خواهان ورود به آن سهم هستند.
بزرگ یا کوچک‌بودن اندازه شرکت نیز در استمرار صف خرید سهم تاثیرگذار است، معمولا صف خرید سهمهای بزرگ تا محدوده ارزش ذاتی سهم ادامهدار است و رفتار هیجانی در معاملات این‌گونه شرکت‌ها کمتر از شرکت‌های کوچک است، اما در صف خرید سهمهای کوچک بعضا شاهد بازدهی‌‌‌‌‌‌های عجیب و غریب در همان روندهای صعودی اولیه هستیم. رفتار معاملاتی سهامداران عمده نیز از پارامترهای موثر دیگری است که تضمین‌‌‌‌‌‌کننده استمرار یا عدم‌استمرار صف خرید سهم در روزهای معاملاتی بعد از روز عرضه اولیه است. اگر سهامداران عمده در فرآیند صف خرید عرضه اولیه سهم اقدام به‌فروش سهام مخصوصا در ابعاد گسترده کنند، با توجه به هیجانی که در معامله‌گران حقیقی بازار ایجاد می‌کنند، موجبات ریزش صف خرید اولیه سهم را فراهم می‌کنند.
برخی دیگر از معامله‌گران در بازار و همچنین در مواجهه با عرضه‌های اولیه دیدگاه بلندمدتی دارند و با توجه به اینکه ارزش‌ریالی مقادیر تخصیص‌یافته به هر کد معاملاتی معمولا در اکثر موارد از ۵میلیون‌ریال نیز کمتر است، عرضه‌های اولیه خریداری‌شده را در کوتاه‌‌‌‌‌‌مدت نمی‌‌‌‌‌‌فروشند و گاهی حتی تا سال‌ها در گوشه پورتفوی خود حفظ می‌کنند. معمولا با توجه به تورم موجود در ساختار اقتصادی کشور ما و رشد دلار و همسو با آن رشد ارزش جایگزینی شرکت‌ها، قریب به اتفاق عرضه اولیه‌‌‌‌‌‌های نگهداری‌‌‌‌‌‌شده در بازه زمانی بلندمدت، سودهای چندین‌برابری را نسبت به زمانی‌که برای اولین‌بار صف خرید آنها عرضه شد، نصیب صاحبان خود می‌کنند، البته مقدار این سودها با توجه به وضعیت عملیاتی شرکت و سایر عوامل وابسته، متغیر است.
یک دیدگاه سنتی پیرامون عرضه‌های اولیه وجود دارد مبنی‌بر اینکه پس از فروکشکردن فشار فروش سهم پس از عرضهشدن اولین صف خرید سهم، سهم یک رالی دیگر را تجربه می‌کند، البته شایان‌ذکر است که مورد یادشده معمولا در مواقعی که بازار در حالت رونق قرار دارد اتفاق می‌افتد. برای مثال در اکثر عرضه‌های اولیه سال۹۸ و نیمه اول سال۹۹ که بازار وضعیت روبه‌رشدی داشت اکثر عرضه اولیهها شاهد این رالی ثانویه بودند. همچنین چگونگی وضعیت بنیادی شرکت نیز در شکل‌‌‌‌‌‌دادن این روند صعودی ثانویه موثر است، به زبان ساده با توجه به محدودبودن مقدار سهم تخصیص‌یافته به هر کد معاملاتی به دلیل مشارکت بالا در عرضه اولیهها، برخی معامله‌گران که نظر مثبتی بر روی آینده سهم دارند، بعد از عرضه صف خرید اولیه سهم، اقدام به خرید سهم در مقادیر بیشتر می‌کنند و سهم نیز بعد از فروکشکردن فشار فروش و خارج‌شدن خریداران روز عرضه یک روند صعودی دیگر را تجربه می‌کند. بنابراین با توجه به نکات گفته‌‌‌‌‌‌شده چنین توصیه می‌شود که اگر سرمایه‌‌‌‌‌‌گذار گزینه سرمایه‌گذاری بهتری سراغ ندارد، بهتر است پول مازادی که صرف خرید عرضه اولیه کرده را در آن سهم حفظ کند، بعد از یک سیکل تورمی، مطمئنا ارزش سهم چندین‌برابر خواهد شد.
خرید عرضه اولیهها در روزهای معاملاتی بعد از عرضه اولیه
محدودیت خرید عرضه اولیهها فقط در روز عرضه وجود دارد و شما در اولین روز معاملاتی بعد از روز عرضه اولیه می‌توانید همانند بقیه سهمهای موجود در بازار سرمایه با گذاشتن سفارش در ساعت۸:۴۵ درخواست خود را برای خرید عرضه اولیه به سامانه معاملات ارسال کنید، بنابراین از لحاظ رگولاتوری هیچ ممنوعیتی برای خرید در روزهای بعدی وجود ندارد، اما عاملی که موجب می‌شود معامله‌گران در روزهای بعدی نیز نتوانند سهم تازه عرضه‌شده را دوباره و در حجم بیشتر خریداری کنند، اولا تقاضای سنگین برای خرید سهم و ثانیا عدم‌عرضه سهم از سوی مالکان است، دلیل تقاضای سنگین خریداران و همچنین عدم‌عرضه مالکان اعتقاد به رشد قیمت سهام در روزهای آتی است. معمولا با توجه به آمار مشارکت بالای فعالان بازار در عرضه اولیهها، سرمایه‌گذاران نمی‌توانند به میزان دلخواه از سهام شرکت تازه عرضه‌شده خریداری کنند.
در اولین روز معاملاتی بعد از روز عرضه اولیه صف خرید سنگینی برای سهم ایجاد می‌شود که بیانگر این است که سرمایه‌گذاران خواهان خرید سهام شرکت تازه عرضه‌شده هستند. افراد از حضور در صف خرید عرضه اولیه اهداف متفاوتی دارند، برخی بدون هیچ‌گونه تحلیل و ارزیابی و فقط با توجه به این نکته که صف خرید سهم و رشد قیمت آن در روزهای بعد نیز ادامهدار خواهد بود، به امید کسب بازدهی از همین صف خرید اولیه سهم، خواهان خرید سهم هستند و عمدتا با پول درشت و هنگفت در سمت تقاضا حاضر می‌شوند که همین موضوع موجب سنگینی صف خرید سهمهای تازه عرضه اولیه شده می‌شود و اگر موفق به ورود به سهم شوند، معمولا هنگامی که حجم صف خرید اولیه سهم کم و در آستانه عرضه کامل قرار می‌گیرد سهم خریداری‌شده در روزهای بعد از عرضه اولیه را میفروشند تا گرفتار صف‌فروش و کاهش بازدهی نشوند. برخی دیگر نیز با آگاهی کامل از وضعیت بنیادی و عملیاتی شرکت و اعتقاد بر این نکته که قیمت فعلی سهم بسیار پایین‌تر از ارزش ذاتی است، اقدام به قرارگرفتن در صف خرید سهم برای خرید آن می‌کنند.
