صندوق پالایشی‌یکم هر چند عنوان صندوق را دارد اما در واقع دارای سهام شرکت‌هاست، به‌عبارتی پالایشی‌یکم صندوقی سهامی محسوب می‌شود. به‌طور معمول درصورتی‌که سرمایه‌گذاری قصدی مبنی‌بر خرید داشته باشد در محدوده ۵۰‌درصد NAV اقدام به خرید می‌کند و در محدوده‌‌‌‌‌‌‌های ۷۰‌درصد یا ۸۰‌درصد NAV خروج از سهم در دستور کار معاملاتی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذار قرار می‌گیرد، بنابراین بدین صورت نخواهد بود که اگر NAV سهمی ۱۳‌هزار ‌تومان است، در نتیجه فعالیت بازارگردان منجر به رسیدن به رقم ۱۳‌هزار ‌تومان خواهد شد. به‌طور کلی روند معامله‌گری در بازار سهام این‌گونه نیست. اصولا رسیدن به سطح ۷۰‌درصد یا ۸۰‌درصد و نگه‌‌‌‌‌‌‌داری در چنین محدوده‌‌‌‌‌‌‌‌هایی موضوعی است که غالبا در جریان معاملاتی بازار به‌چشم می‌خورد. به‌نظر می‌رسد طی چند روز آینده قیمت صندوق بهینه‌‌‌‌‌‌‌‌تر از گذشته شود و به سمت افزایش میل کند؛ در عین‌حال این رویداد به این معنی نیست که لزوما صندوق به رقم ۱۳‌هزار‌تومان خواهد رسید. در هر صورت وجود یک بازارگردان و حضور مدیر صندوق در جریان معاملات قاعدتا می‌تواند وضعیت قیمتی را به‌نحوی مطلوب نسبت به گذشته رقم بزند. در چنین شرایطی اگر سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری قصدی مبنی‌بر فروش داشته باشد، حضور بازارگردان باعث می‌شود که مقدار فروش در جریان دادوستد‌‌‌‌‌‌‌ها به‌نوعی بی‌اثر شود. به‌عبارتی بازارگردان اقدام به جمع‌آوری سهام می‌کند که این رویکرد حمایتی می‌تواند در ادامه به قیمت سهم کمک کند. نگاهی به گذشته نشان می‌دهد؛ پس از اینکه پذیره‌نویسی صندوق پالایش انجام شد، اغلب اهالی بازار سرمایه درخصوص موضوعاتی پیرامون بازارگردانی و مدیریت صندوق پیشنهادهایی را ارائه کردند؛ مبنی‌بر اینکه این صندوق باید همانند صندوق‌های سهامی مدیریت شود، چراکه صندوق‌های سهامی دارای ارکان مشخصی هستند و مدیر صندوق نیز جزئی از ارکان محسوب می‌شود. نکته حائزاهمیت در چنین صندوق‌‌‌‌‌‌‌‌هایی حضور بازارگردان است. شفافیت این قبیل از صندوق‌ها نسبت به سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری در این است که؛ افرادی اقدام به خرید صندوق پالایشی‌یکم کردند که عمدتا شناخت کافی از بازار سرمایه نداشتند. این مهم در جای خود منجر به سخت‌شدن فعالیت بازارگردان‌ها در صندوق می‌شود، چراکه افراد ناآشنا باعث می‌شوند که در مواردی از جمله؛ بروز نوسان مقطعی و ساده به ‌یک‌باره موجی از فعالان از سهم خارج شوند، این نوع رفتار از سوی معامله‌گران در حقیقت نکته‌ای منفی برای صندوق محسوب می‌شود. در چنین شرایطی بازارگردان هم تاحدودی نمی‌تواند در پی رفتار هیجانی سرمایه‌گذاران اقدام به جمع‌آوری سهام کند. در این میان نباید فراموش کرد که صندوق دارایکم نیز بازارگردان ندارد. قیمت دارایکم در معاملات روز گذشته در محدوده ۹‌هزار و ۶۰۰‌تومان و NAV آن نیز ۱۳‌هزار و ۷۰۰‌تومان بوده‌است. تفاوت این دو صندوق در این است؛ زمانی‌که پالایشی‌یکم آغاز به‌کار کرد مردم هر واحد سرمایه‌گذاری را در رقمی بالغ بر ۱۰‌هزار‌تومان خریداری کردند. تقریبا از همان ابتدا پس از بازگشایی نیز معامله‌گران وارد زیان شدند. هر چند در برهه‌‌‌‌‌‌‌‌هایی قیمت پالایشی‌یکم به ۱۰‌هزار‌تومان رسید‌ (دقیقا همان مقداری که مردم پول بابت خرید صندوق پرداخت کرده بودند) اما هیچ‌وقت این قیمت ثبات نداشت و سود چندانی هم عاید سرمایه‌گذاران نکرد. اکنون معامله‌گران دارایکم نیز در زیان هستند، زیرا قیمت ابتدایی ۱۰‌هزار‌تومان بود اما اکنون در رقمی بالغ بر ۹‌هزار و ۶۰۰‌تومان برآورد می‌شود. نکته حائزاهمیت دارایکم این است که در طول عمر خود سود برای سرمایه‌گذاران به ارمغان آورد؛ به این‌معنی که در سطوحی بیش از ۱۰‌هزار‌تومان نیز مورد‌معامله قرار می‌گرفت. در چنین شرایطی سرمایه‌گذارانی که قصد خروج از صندوق را داشتند به‌راحتی می‌توانستند با شناسایی سود این مهم را عملیاتی کنند. دولت قبل ۲‌صندوق را وارد بازار سرمایه کرد. در حقیقت صندوق‌‌‌‌‌‌‌‌های دولتی که به واسطه تبلیغات گسترده از طریق تلویزیون، سایر رسانه‌‌‌‌‌‌‌های‌مجازی و غیره صورت گرفت، به مردم واگذار شد. در شرایطی که قیمت صندوق روزبه‌روز با کاهش ارزش مواجه شد و مردم به سود انتظاری دست‌نیافتند، قاعدتا این امر به بی‌اعتمادی نسبت به بازار سرمایه کشور ختم شد؛ رویدادی کاملا واضح و قابل‌انتظار. در ادامه اتفاق‌هایی از جمله سقوط بازار توام با کاهش چشمگیر شاخص‌های سهامی به تشدید بی‌اعتمادی‌ها دامن زد. بررسی عرضه‌های اولیه و حتی مواردی که در سال‌جاری صورت گرفت نشان می‌دهد عرضه‌ها عمدتا با زیان روبه‌رو هستند. به‌عبارتی مقایسه قیمت اولیه که عرضه در بازار سهام انجام شد با قیمتی که در حال‌حاضر سهام شرکت مورد‌معامله قرار می‌گیرد، از زیان سرمایه‌گذاران حکایت دارد. آن‌طور که به‌نظر می‌رسد تمامی این موضوعات دست به‌دست یکدیگر داد که بی‌اعتمادی نسبت به بازار سرمایه تعمیق شود. در حال‌حاضر هستند افرادی که معتقدند سرمایه خود را در بازار سرمایه از دست داده‌اند، بنابراین دلیلی برای بازگشت به این بخش از اقتصاد و تزریق مجدد منابع مالی از نگاه این قشر وجود ندارد.  به‌طور کلی وجود بازارگردان به نقدشوندگی کمک خواهد کرد. از دیگر مزایا نیز می‌توان به نزدیک‌شدن قیمت تابلوی معاملات به NAV اشاره کرد. در این شرایط فاصله قیمتی چندانی وجود ندارد و معاملات به سهولت می‌تواند انجام شود. ورود بازارگردان به صندوق دارایکم نیز در جای خود می‌تواند رویداد‌‌‌‌‌‌‌‌های مطلوبی را برای جامعه سرمایه‌گذاران به‌ارمغان آورد. یک نکته مهم در بازار وجود بازارگردان است اما نکته مهم‌تر حضور مدیر و اساسنامه فعال خواهد بود. به این معنی که اجازه کافی در موارد متعدد به مدیر صندوق داده شود. هر چند ممکن است برخی از اجازه‌هایی که به مدیر صندوق داده‌شده فقط محدود به اساسنامه شود و به‌صورت کاغذی باشد، حتی در ادامه نیز عملیاتی نشود. در اینجاست که مدیر فعال می‌تواند از اهمیت بیشتری حتی نسبت به حضور بازارگردان برخوردار باشد. در حقیقت مدیر فعال می‌تواند NAV صندوق را افزایش دهد؛ در واقع پولی که در صندوق وجود دارد را به سمت خرید سهام مطلوب و سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف سوق دهد تا در نهایت سودی مطلوب برای دارندگان واحد‌‌‌‌‌‌‌های سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها بسازد.

اخبار مرتبط