بورس در تعلل
نگاهی به گذشته
«بورس تهران از تورم عقب‌مانده است.» این صحبت رضا بهرامی، کارشناس بازار سرمایه است. وی می‌گوید: «عقب‌ماندگی بورس از تورم امری کاملا محتمل و قابل‌تخمین بود، چراکه به علت ماهیت تحولات قیمتی در بازار سرمایه کاملا پیش‌بینی‌پذیر است که چه سرنوشتی در انتظار بازار یادشده قرار دارد. حدفاصل پایان سال۱۳۹۴ بود که رالی صعودی بازار سرمایه در بسیاری از صنایع و شرکت‌های بزرگ بورسی شروع شد و تا اواسط سال۹۹ ادامه یافت. رالی صعودی یادشده در بورس تهران را می‌توان بزرگ‌ترین رالی صعودی تاریخ بازار سهام دانست، چراکه بیش از دوبرابر رشدهای اخیر خود را در مدت‌زمان یادشده تجربه کرد. بر این اساس می‌توان گفت انتظار چنین وضعیتی از بورس تهران وجود داشت که بعد از دیدن فرجام کار بورس عدم‌تناسب در تخصیص دارایی‌ها کاملا مشهود بود.»
بهرامی ادامه داد: «در چنین شرایطی تورم خود را به میانگین حرکت شاخص‌کل بورس تهران رساند و می‌توان گفت در سطوح برابری قرارگرفتند، چراکه کاهش شدید قیمت‌ها، رشد شاخص قیمت مصرف‌کننده و کاهش شدید قیمت‌ها در اغلب نمادهای حاضر در بازار سرمایه نهایتا وضعیت را به‌جایی رساند که به‌نظر می‌رسد نقطه تعادل در پایان این فرآیند واگرایی با یک شتاب‌دهنده همراه شود، از این‌رو انتظار می‌رود با رسیدن به شرایط مذکور بیش از پیش بر ارزندگی بازار سهام تاکید شود و سرمایه‌گذاران نیز با اطلاع از ارزندگی سهام موجود در بورس تهران با اطمینان‌خاطر بیشتری در معاملات بازار یادشده حضور داشته باشند.»
دلار؛ عامل جدایی‌ناپذیر از بورس تهران
علی پوررمضان، دیگر کارشناس بازار سرمایه در این‌باره معتقد است: «بازار سرمایه همواره وابستگی شدیدی به نرخ دلار داشته و در مقایسه نمودارها نیز این همبستگی مشهود است که عمدتا به دلیل صادراتی‌محور بودن شرکت‌های بزرگ بازار سرمایه است. از طرفی رشد دلار منجر به ایجاد تورم و رشد دارایی‌های شرکت‌های بورسی اعم از خطوط تولید و املاک شرکت‌ها خواهد شد و همین عوامل باعث‌شده تا رشد دلار تاثیر مستقیمی بر بازار سرمایه داشته باشد. از سال۹۷ که آغاز رشد دلار و شاخص‌کل بود، این وابستگی بیشتر خودنمایی کرد و حتی بازده بازار سرمایه از بازده دلار سبقت گرفت و بسیار فراتر رفت، به‌طوری‌که از فروردین سال۹۷ تا شهریور ۹۹، دلار رشد حدود ۷ برابری را تجربه کرد ولی شاخص بورس تهران حدود ۲۰برابر رشد داشت. گرچه عمده این رشد به‌نظر غیر‌منطقی و حبابی صورت گرفت که منجر به ریزش شدید قیمتی سهام بازار و بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران تازه‌وارد به بازار شد، اما بهتر است در مقایسه بازار سرمایه با دیگر بازارها فقط به این روزهای فعلی بازار نگاه نکنیم و بازه ۳سال‌اخیر را درنظر بگیریم تا متوجه بازده بهتر بازار سرمایه در مقایسه با سایر بازارهای موازی شویم، اما از شهریور۹۹ تا به امروز دلار تقریبا رشد داشته و سطح تورم عمومی هم همواره مثبت بوده، ولی شاخص‌کل افت ۳۵درصدی را تجربه کرده و حتی در برخی نمادها این افت تا بیش از ۷۰درصد نیز ادامه یافته که همین امر نشان‌دهنده این است که شاید شاخص‌کل به‌خوبی نتواند میزان این کاهش را نشان دهد و کاهش دارایی‌های سرمایه‌گذاران در مقایسه با شاخص‌کل بسیار بیشتر است.»
پوررمضان تشریح کرد: «ارزش دلاری بازار سرمایه در حال‌حاضر به کمتر از ۱۸۰میلیارد دلار رسیده است که با کسر ارزش دلاری شرکت‌های پذیرفته‌شده (عرضه‌های اولیه) ارزش دلاری بازار به ۱۵۰میلیارد دلار در سال۹۲ خواهد رسید. روند نسبت p/ e هم به کمترین مقدار طی سه سال‌گذشته رسیده و در محدوده ۶/ ۵واحدی قرار گرفته است. مجموع این عوامل نشان‌دهنده افزایش ارزندگی و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری نسبت به دیگر بازارهای موازی است، ضمن اینکه به‌رغم ارزندگی و عقب‌ماندگی بازار سرمایه شاهد این هستیم که مقصد نقدینگی و پول‌های سرگردان بازارهایی به‌جز بازار سرمایه است.»
وی افزود: «ریسک سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه همواره بیشتر از دیگر بازارهای موازی است و این ریسک سود یا ضرر بیشتری هم به‌همراه خواهد داشت. همان‌طور که در ابتدای سال۹۹ سرمایه‌گذاران دچار بیش واکنشی شده بودند و در هر سهم و هر قیمتی خریدار بودند، این روزها نیز شاهد همین بیش واکنشی هستیم و سهامداران در هر سهم و قیمتی فروشنده هستند. به‌نظر می‌رسد ریسک سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه این روزها نسبت به دیگر بازارها کمتر شده و ورود نقدینگی به بورس می‌تواند شروع موج صعودی جدیدی را رقم بزند. از نظر تکنیکالی نیز پیش‌بینی می‌شود که نماگر اصلی بازار سهام در محدوده یک‌میلیون و ۳۰۰هزار واحد نوسان داشته باشد، ضمن اینکه احتمالا از اوایل آبان موج جدید روند حرکتی نماگر یادشده آغاز شود.»
