انتقاد فعالان بازار سرمایه نسبت به افزایش تبعیض‌آمیز بازه قیمت‌ها
ماموریت غیرممکن دامنه‌نوسان
این روند در حالی است که در روزهای اخیر نیز به‌دنبال اظهارات مقامات بورسی مبنی‌بر افزایش دامنه‌نوسان به مثبت و منفی ۷درصد برخی سرمایهگذاران به بازگشت رونق به بازار امیدوار شدند تا این مهم همراه با انتظارت تورمی بتواند از التهابات کنونی بکاهد؛ این در حالی است که از سوی دیگر اهالی بازار سهام و کارشناسان نسبت به سازو‌‌‌‌‌‌‌کار معیوب دامنه‌نوسان گلایه می‌کنند و بر این باورند که بازار سرمایه با این طرفندهای پر ابهام نمی‌تواند نظاره‌گر افزایش تقاضا در همه نمادها باشد. روز دوشنبه دامنه‌نوسان در بازار اول بورس و فرابورس به مثبت و منفی ۷درصد افزایش یافت، با این‌حال فعالان بازارسهام معتقدند سیاست سازمان بورس در خصوص دامنه‌نوسان سیاستی تبعیض‌آمیز است. با توجه به اینکه این دستورالعمل شامل همه شرکت‌های فعال در بورس نمی‌شود این پرسش مهم وجود دارد که سایر شرکت‌ها چگونه می‌توانند از روند تبعیض‌آمیز و محدودیت‌های اعمال شده سازمان درامان باشند؟
چراغ مثبت سهامداران به افزایش دامنه‌نوسان در سومین روز معاملاتی هفته حاکی از آن است که رفع محدودیت‌ها در این زمینه تا چه میزان به روند تعادلی بازار و افزایش تقاضا کمک خواهد کرد. به باور تحلیلگران با رفع محدودیت‌های اعمال شده در سراسر بازار امیدواریهای جدیدی ایجاد خواهد شد و معاملات بورس تحت‌تاثیر تغییر رویه سیاستگذاری‌ها می‌تواند شاهد صعود دوباره شاخص بورس و ورود نقدینگی‌های جدید به این بازار باشد، اما این موضوع نیازمند رفع برخی از ابهامات است. تبعیض قانون‌گذار وضعیت پیچیده‌ای را برای سرمایه‌گذاری ایجاد می‌کند. در چنین شریطی این تبعیض بیشتر از آنکه شرکت‌ها را نشانه بگیرد، سهامدار را موردهدف قرار می‌دهد. پدیده صف‌نشینی معضل بزرگی است که بازارسهام از اواسط سال۹۹ درگیر آن است؛ به این‌صورت که افراد با درنظر گرفتن اندازه صفوف خرید و فروش و بدون درنظرگرفتن جنبه تحلیلی بازار جذب صفوف خرید و فروش می‌شوند. رفتاری هیجانی که نظم و تعادل بازار را به‌سخره می‌گیرد.
گرفتاریهای جدید بورس
علی خسروشاهی، کارشناس بازارسرمایه: نخستین روز از افزایش دامنه‌نوسان متقارن به مثبت و منفی ۷درصد با واکنش مثبت معامله‌گران نسبت به این تغییر متغیر داخلی همراه بود. شواهد حاکی از آن است که بازار سهام مجددا در مسیر منفی که در ماه‌های گذشته در پیش گرفته بود با تغییراتی مواجه شده است. در این میان گرچه حذف سدهای معاملاتی از جمله دامنه‌نوسان از خواسته‌های بجا و دیرین سهامداران محسوب می‌شود اما نحوه اجرای آن نیز معمولا موردبحث بوده است. آنطور که به‌نظر می‌رسد این‌گونه تدابیر که جنبه حمایتی نیز دارد، ذاتا مفید است اما با توجه به اینکه با ابهامات بسیاری مواجه است انتظار می‌رود جای خود را به حمایت‌های اصولی‌‌‌‌‌‌‌تر بدهد. افزایش دامنه‌نوسان به‌عنوان یکی از زیرساخت‌های اثرگذار بر بازار باید زود‌تر از زمان وعده داده‌شده انجام می‌شد اما بنا بر دلایلی که در این مبحث نمی‌گنجد این مهم با تاخیر فراوان صورت گرفت.
سبک اجرای دامنه‌نوسان در این برهه و به این شکل و شمایل متاسفانه اختلالات بیشتری برای بازار به‌دنبال خواهد داشت، در واقع این مدل افزایش دامنه‌نوسان فرقی با «سیگنال‌دهی» نسبت به برخی نمادها ندارد. در این روش سهامداران به‌صورت یک‌طرفه جذب نمادهای دو بازار اول بورس و فرابورس می‌شوند. در چنین شرایطی سهامداران با پیش‌بینی افزایش دامنه‌نوسان در دوبازار مذکور می‌توانند چشم‌انداز روشنی از سرمایه‌گذاری خود ترسیم کنند؛ این در حالی است که در بازارهای دیگر دامنه‌نوسان در محدوده مثبت و منفی ۵درصد خواهد بود. این سیگنال منفی منجر به گرفتاریهای جدید در بورس خواهد شد. این دستورالعمل، پدیده شوم صف‌نشینی را افزایش خواهد داد.
افزایش دامنه‌نوسان ناجی بورس؟
محمد شکری، کارشناس بازارسرمایه: روز گذشته دامنه‌نوسان در بازار اول بورس و فرابورس به مثبت و منفی ۷درصد افزایش یافت. همان‌طور که متولیان بورسی اعلام کردند هدف سازمان بورس، افزایش تدریجی دامنه‌نوسان خواهد بود. با توجه به اظهارات مطرح‌شده در روزهای گذشته مبنی‌بر بازگشت دامنه‌نوسان به مثبت و منفی ۵درصد به‌نظر می‌رسد چنین رویکردی با سیاستگذاری‌های این سازمان در تضاد باشد. برهمین اساس تنها برخی سرمایهگذاران با توجه به تغییرات به‌وجود آمده در این محور می‌توانند امیدواریهای بیشتری نسبت به نقدشوندگی بازار پیدا کنند.
افزایش دامنه‌نوسان متقارن ۷درصدی تا حدودی وضعیت نقدشوندگی بازار سرمایه را نسبت به گذشته بهبود می‌بخشد اما این موضوع به تنهایی نمی‌تواند از ابهامات کنونی بکاهد. معمولا اهالی بازار سرمایه در مواجهه با رخدادهای جدید مثبت واکنش درخور توجهی نشان می‌دهند، اما از آنجا که طی ماه‌های گذشته متغیرهای اثرگذار مثبت از جمله گزارش عملکرد فصلی شرکت‌ها در ارزندگی سهام نتوانستند شرایطی را پدیدآورند که سهامداران مجاب به‌فروش سهام خود در این بازار نشوند؛ این مهم نیز بدون‌شک به تنهایی نمی‌تواند گره معاملاتی بازارسهام را بازکند. در حال‌حاضر عوامل بیرونی موثر بر روند قیمت سهام به‌ویژه انتظارات تورمی و وضعیت متزلزل بازارهای رقیب نیز آنطور که باید مسیر کاهشی و رو به افول قیمت‌ها در بازار سهام را تحت‌تاثیر قرار نداده است.
با اینکه هم‌اکنون برخی از بازارهای دارایی در وضعیتی قرار گرفته‌‌‌‌‌‌‌اند که بیش از گذشته فضا برای تخلیه حباب در این بازارها فراهم شده اما سرمایهگذاران در محاسبات خود همچنان رویکرد احتیاطی را اتخاذ کرده‌اند، در واقع خریداران سهام از ترس مواجه ناگهانی با شوک‌های منفی احتمالی ناشی از نااطمینانی‌ها در روند مذاکرات برجامی و ارزی، محتاط‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر از گذشته رفتار می‌کنند. این استراتژی که در دو سال‌گذشته به کرات از سوی سرمایهگذاران مورد‌استفاده قرار گرفته وضعیت فرسایشی و خروج سهامداران حقیقی را رقم زده است. این‌روزها با امیدوارتر شدن سرمایهگذاران نسبت به گشایش‌های احتمالی پس از مذاکرات برجامی، استقبال سهامداران از برخی گروه‌ها به امید انتفاع بیشتر رو به‌فزونی گذاشته است، این در حالی است که بازارسرمایه با وضعیت متعادل فاصله محسوسی دارد.
نبود وضعیت پایدار در دو محور سیاست خارجی و ابهامات فراوان در تدابیر اقتصادی دولت نسبت به مشکلات جاری کشور منجر به ناپایداری جدی در روند رو به‌رشد بازارشده است. همین امر سبب‌شده تا زیر سایه چشم‌انداز مبهم بازارها رخدادهای داخلی به‌ویژه افزایش دامنه‌نوسان نتواند از پافشاری بر استراتژی «دست‌به‌عصای سرمایهگذاران» بکاهد. این وضعیت در هفته‌های گذشته حتی روند شاخص بورس را به سمت فضایی غیرتحلیلی و خالی از هیجان سوق داده است. گرچه از ابتدای هفته‌جاری بازار چندین روز متوالی سبز رنگ را به خود دید اما بازگشت شاخص به مسیر صعودی و تداوم آن در مسیر یادشده مستلزم رفع ابهامات چندوجهی از این بازار است.
