تداوم ترس سرمایهگذاران خرد در بازار
بورس تهران پس از تجربه صعودی در اولین روز معاملاتی هفته، روز شنبه را نزولی سپری کرد. این اتفاق در حالی رخ داد که با توجه به رشد شاخص‌‌‌‌‌‌ها در روز شنبه و افزایش ۳/ ۱درصدی که بیشترین مقدار از ۲۳ خرداد‌ماه سال‌جاری بود، روز یکشنبه تمامی شاخص‌‌‌‌‌‌های بازار کاهشی بودند. بر این اساس نماگر اصلی تالار شیشه‌‌‌‌‌‌ای طی دادوستدهای این روز ۲۴/ ۰درصد عقب‌نشینی کرد. این مقدار افت باعث شد تا شاخص‌کل بیش از ۳هزار واحد عقبگرد داشته باشد. همین امر باعث شد تا دماسنج اصلی بازار سهام در جایگاهی قرار گیرد که در روزهای ابتدایی مرداد‌ماه به آن رسیده بود. علاوه‌بر این شاخص‌کل با معیار هموزن که نمای دقیق‌‌‌‌‌‌تری را نسبت به تغییرات قیمتی سهام نمایش می‌دهد، در روز یادشده ۱۱/ ۰درصد افت کرد. روز گذشته بورس تهران در صنایعی نظیر بانکی، چند‌رشته‌‌‌‌‌‌ای و همچنین سیمانی‌‌‌‌‌‌ها با مجموع ۵۳میلیارد‌تومان خروج پول روبه‌رو شد. تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی یا به‌عبارتی یک‌سوم خروج پول حقیقی‌‌‌‌‌‌ها از بازار به این سه صنعت اختصاص داشت، در مقابل نیز صنعت فلزات اساسی با خالص خریدی مثبت نزدیک به ۱۰میلیارد‌تومان توسط سرمایهگذاران خرد بیشترین ورود پول را داشت. به این ترتیب خالص تغییر مالکیت صنایع بورسی در روز گذشته مبلغی معادل ۱۲۷میلیارد‌تومان از حقیقی به حقوقی به ثبت رسیده است. همچنین نمادهای برجامی برخلاف شنبه با فشار عرضه همراه شدند و افت قیمت داشتند. در این میان ارزش معاملات خرد بورس تحرک قابل‌توجهی داشت، به‌طوری‌که پس از گذشت نزدیک به یک‌ماه معاملاتی ارزش معاملات رقم ۲۲۶۵میلیارد‌تومان را به ثبت رساند و پس از گذشت ۹روز کاری مجددا به سطوح بالای ۲هزار‌میلیارد تومان رسید. با توجه به افزایش ارزش معاملات دیروز، حجم معاملات نیز رونق چشمگیری داشت، به‌نحوی‌که بیشترین سطح از دهه آخر خرداد سال‌جاری را تجربه کرد.
ریزش بورس با بلاتکلیفی‌‌‌‌‌‌ها
با توجه به شرایط فعلی سیاسی تاثیرگذار بر اقتصاد ایران همچون مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌ای و توافق احتمالی برجام، بازار سهام دنباله‌رو چنین اخباری است، به‌طوری‌که گروه‌های برجامی همچون خودرویی‌‌‌‌‌‌ها و بانکی‌‌‌‌‌‌ها درصورت انتشار اخبار مثبت و امیدبخش سریعا تغییرات صعودی را از خود نشان می‌دهند، اما تاثیرپذیری بورس در این روزها نسبت به اخبار سیاسی بسیار بیشتر شده است. این درحالی است که بسیاری از مسوولان اقتصادی در حال سیاستگذاری و برنامه‌‌‌‌‌‌ریزی برای بهبود وضعیت این بازار هستند، با این حال نتایج چندان قابل‌توجهی تاکنون نداشته است. به عقیده بسیاری از کارشناسان چنین سیاستگذاری‌‌‌‌‌‌هایی صرفا کاغذی بوده و تاثیرات مطلوبی نخواهد داشت. هر چند که دبیرکل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران با تاکید بر اینکه توسعه بازار سرمایه به توسعه کلی اقتصاد کشور کمک خواهد کرد، همه تلاش این کانون این است که تا فارغ از منافع یک نهاد مالی خاص بتوان به توسعه بازار سرمایه و ارتقای آن در اقتصاد کشور کمک کند، اما با این حال پی‌ریزی بازاری که از عوامل اقتصادی و به‌خصوص غیراقتصادی به‌شدت واکنش‌پذیر بوده، بسیار دشوارتر از برخی فرآیندهای دستوری و تزریقی است، اما درصورت سیاستگذاری مناسب و مطلوب نسبت به سال‌های گذشته که شرایط بازار دگرگون شده، در کنار رشد بازار، کار‌گزاری‌‌‌‌‌‌ها و نهادهای مالی همچون سبدگردان‌‌‌‌‌‌ها و همچنین به لحاظ اقتصادی در بلندمدت بر روی سودآوری صنایع و سرمایهگذاران خرد موثر واقع می‌شود. حال در کنار این عوامل داخلی به‌نظر می‌رسید که با نزدیک‌شدن به پایان ضرب‌الاجل اروپا برای پاسخ به متن نهایی توافق و عدم‌اظهارنظر رسمی از سوی ایران، تردید درخصوص نهایی‌شدن برجام را در این دور از مذاکرات افزایش داده است. موضوعی که به عقیده کارشناسان تاثیر مستقیمی بر بازار سهام، آن‌هم در بازه زمانی کوتاه خواهد داشت. تمامی این بلاتکلیفی‌‌‌‌‌‌ها و اظهارات ضد‌و‌نقیض مقامات داخلی مرتبط با اقتصاد و مقامات خارجی برای مذاکرات، موج نااطمینانی و ترس را در بین سرمایهگذاران به‌صورت متناوب تقویت می‌کند. همین موضوع باعث‌شده تا بورس تهران پس از گذشت ۲ سال نتواند روند متعادل سابق را تا قبل از رشد شدید هیجانی به‌دست بگیرد.
سیگنال حجم معاملات به بورس
بازار سهام از زمان ۱۹مرداد سال۱۳۹۹ که شاخص‌کل در نقطه اوج خود قرار داشت و از این تاریخ شروع به ریزش کرد. شیب افت ارزش معاملات بسیار بیشتر از صعود آن بوده است. مقدار کاهش‌های حجم معاملات بورس نیز در طول این دوره بسیار بیشتر از رشدهای آن بود. با این حساب می‌توان گفت که تا امروز بازار سهام نتوانسته برای بازگشت دوباره به مدار صعودی تجدید قوا کند، بنابراین با توجه به آمار و ارقام می‌توان پیش‌بینی کرد که روند نزولی همچنان حداقل برای بازه زمانی کوتاه تا مشخص‌شدن قطعی مذاکرات و نتایج آن ادامه داشته باشد، اما با این حال بارها دیده شده که بازار قصد جبران نزول‌‌‌‌‌‌های گذشته را دارد. این می‌تواند حاکی از آن باشد که پتانسیل رشد در بسیار از نمادها با توجه به قیمت‌ها ارزنده آنها وجود دارد، اما تنها مانع رشد، ترس و ناامیدی سرمایهگذاران خرد از آینده اقتصادی کشور بوده که باعث می‌شود خروج پول این دسته از معامله‌گران به‌صورت متوالی ادامه داشته باشد و نقدینگی و قدرت‌مانور بورس کاهش پیدا کند. بنابراین با توجه به وضعیت کنونی درصورت توافق احتمالی برجام آینده‌‌‌‌‌‌ای روشن برای بسیاری از نمادها به‌خصوص برجامی‌‌‌‌‌‌ها و گروه صادراتی پیش‌بینی می‌شود. برخی کارشناسان معتقدند برجام ذاتا یک اتفاق خوب اقتصادی است که فضای بازار را بهتر می‌کند و در میان‌مدت و بلندمدت قطعا رویداد خوشایندی برای اقتصاد کشور است، اما باید این موضوع را خاطرنشان کرد که هرچه نرخ دلار نیمایی از سطوح فعلی افت کند شرایط برای بازار سخت‌تر خواهد شد.
