ریزش دماسنج بورس تهران
خبرها حاکی از آن است که چهارشنبه شب گذشته فدرال‌‌‌‌‌‌رزرو ایالاتمتحده آمریکا در راستای کنترل وضعیت اقتصادی، نرخ بهره را یک‌درصد افزایش داد (سریع‌ترین افزایش نرخ بهره در یک نوبت). بدین ترتیب این شاخص اقتصادی تا محدوده ۲۵/ ۲ تا ۵/ ۲درصد افزایش یافت. هر چند برخی از معاملهگران در بازارهای جهانی در انتظار ریزش قیمت کامودیتیها بودند اما دادوستد کالایی‌‌‌‌‌‌ها در روز پنج‌شنبه گذشته برخلاف انتظارات نشان از این مهم داشت که بورس‌های جهانی و بازار کامودیتیها در واقع طی چند وقت اخیر اثرات احتمالی افزایش نرخ بهره از سوی فد آمریکا را پیشخور کرده بودند. حال باید در انتظار معاملات بورس تهران در نخستین روز کاری هفته بود، جایی که انعکاس سیاست اخیر ایالاتمتحده در حوزه نرخ بهره در دادوستد‌‌‌‌‌‌های آن نمایان می‌شود.
برترین‌‌‌‌‌‌های تغییر مالکیت
طی هفته گذشته در گروه «وسایل ارتباطی» ۳میلیارد‌تومان ورود پول به ثبت رسید؛ این در حالی است که صنایعی نظیر «حمل‌ونقل» و «محصولات چرمی» هر کدام به ترتیب ۹/ ۱ و ۱/ ۶میلیارد‌تومان نقدینگی جذب کردند. در نقطه مقابل صنعت «کانه فلزی» در صدر فهرست خروج پول قرار گرفت به‌طوری که در نخستین هفته معاملاتی مردادماه ۶/ ۱۲۱میلیارد‌تومان پول از این گروه خارج شد. صنعت «چندرشته‌‌‌‌‌‌ای صنعتی» نیز که در رتبه دوم این آمار جای گرفت شاهد ۶/ ۱۱۱میلیارد تومان فرار نقدینگی بود. در ادامه صنعت بزرگ «فلزات اساسی» و «خودرو و ساخت قطعات» جای گرفتند که هر کدام به ترتیب ۶/ ۱۰۴ و ۷/ ۹۲میلیارد‌تومان خروج پول را به ثبت رساندند.
تب تند خروج پول
در هفته گذشته بازگشت مثبت پالایشیها به گردونه معاملات پس از بر‌‌‌‌‌‌‌گزاری مجامع و ارائه گزارش‌های مطلوب هم نتوانست مانع از ریزش بیشتر نماگر اصلی بازار سهام شود و در نهایت با تشکیل صف‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های فروش در نمادهای ریالی و دلاری بازار، اغلب نماگر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها با افت ارزش خود همراه شدند؛ این در حالی است که پالایشیها نیز از موج شکل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گرفته ریزشی بورس تهران در امان نماندند و با تعدیلاتی به کار خود پایان دادند. در ادامه برخی از سرمایهگذاران نیز ذخیره سود را در اولویت قرار دادند و خروج پول همچنان ادامه پیدا کرد، منتها این جریان مختص به صنعت یا
گروه خاصی نبود بلکه کلیت بازار با چنین استراتژی‌ای همراه شده بودند، در واقع هراس سرمایهگذاران نسبت به شرایط موجب چنین رویدادی شد؛ جایی‌که عدم‌‌‌‌‌‌اطمینان از روند آتی، ریزش قیمت سهام صنایع و شرکت‌های مختلف در روزهای میانی هفته معاملاتی را به همراه داشت.
در هفته گذشته ارزش معاملات خرد نسبت به هفته قبل از آن ۸۲/ ۱۷درصد افت پیدا کرد که در جای خود نشان از تب تند خروج پول در بورس تهران داشت، به‌عبارتی کاهش ارزش معاملات خرد در بورس تهران از مهم‌ترین محورهای معاملاتی بازار سهام در نخستین هفته مردادماه بود. مدتی است سرمایهگذاران حقیقی به‌‌‌‌‌‌رغم خارج کردن منابع خود از بازار سهام در حال خروج پول از صندوق‌های درآمد ثابت هم هستند. دو مسیر پیشروی نقدینگی خارج‌‌‌‌‌‌شده از بخش مولد وجود خواهد داشت. نخست سرازیر شدن به سایر بازارهای مالی و تشدید افزایش قیمت‌ها در اقتصاد کشور و دیگری تزریق به جریان‌‌‌‌‌‌های مالی متفاوت اعم از هزینه روزمره. مرکز آمار نیز نرخ تورم تیرماه را منتشر کرد و در آن از افزایش ۶/ ۴درصدی سطح قیمت‌ها نسبت به‌ماه قبل خبر داد، بنابراین نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه به رقم ۵۴درصد رسید. رویدادی که در واقع می‌تواند نقدینگی را به سمت بخش مولد اقتصاد کشور سوق دهد اما رفتار معاملهگران خلاف این مهم را به نمایش گذاشت. تعدد ریسک در فضای اقتصادی و سیاسی کشور به حدی بالا بود که سرمایهگذاران در تصمیم‌گیری‌های خود با مشکلات متعددی مواجه شدند. در برخی مواقع نیز ماندن سرمایهگذاران در
بن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بست تصمیم‌گیری موجبات افزایش ریسک را فراهم کرد. تشدید ریسک هم در جای خود دیگر رویدادی درنظر گرفته می‌شود که می‌تواند در ابتدا سهامدار خرد را با چالش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی مواجه کند.
عملکرد پالایشیها
پالایشیها در صدر نمادهای مورد‌توجه سرمایهگذاران در ابتدای هفته گذشته بودند. رونمایی از صورت‌های مالی این گروه در سه‌‌‌‌‌‌ماه نخست سال امیدها نسبت به عملکرد درخشان پالایشگاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در فصل بهار را زنده کرد تا شاهد رشد تقاضا در شرکت‌های مزبور و ورود سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خرد به
زیرمجموعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های گروه فرآورده‌های نفتی باشیم. هرچند همچنان ریسک تغییرات ناخوشایند در فرمول ابلاغی پالایش و پخش و وضعیت نامناسب بازارهای جهانی، در این بخش از بازار حکمفرماست، کرک‌‌‌‌‌‌اسپرد نیز یکی از محورهای حائزاهمیت در صنعت پالایشی کشور بود. هر چند در تیرماه این پارامتر اثر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذار تحتتاثیر افت قیمت نفت در بازارهای جهانی برای مدتی با نوساناتی همراه بود اما برآیند کلی، از وضعیت متعادل کرک‌‌‌‌‌‌اسپرد پالایشیها در هفته گذشته حکایت داشت.
رفت‌‌‌‌‌‌‌وآمد خودرویی
صنعت خودرو که در هفته ماقبل معاملاتی با تقویت تقاضا تحتتاثیر خبر تصویب عرضه خودرو در بورس‌‌‌‌‌‌کالا در جلسه شورای‌عالی بورس با حضور وزیر اقتصاد و وزیر صنعت قرار داشت، در هفته گذشته وضعیت چندان مطلوبی را سپری نکرد. این موضوع در کنار امید به عرضه بلوکی سهام دولت در شرکت‌های خودروسازی با در نظر گرفتن قیمت مناسب را می‌توان از دلایل تداوم روزهای سبز این صنعت پرحاشیه بازار سهام در روزهای منتهی به هفته آخر تیرماه درنظر گرفت.
در حال‌‌‌‌‌‌حاضر اما به نظر می‌رسد برجام مهم‌ترین گره پیشروی گروه خودروسازی کشور است و در صورت حصول توافق با قدرت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های جهانی یقینا صنایع داخلی اعم از خودرو، بانک و... به سبب رفع تحریم‌ها و آسانی برخی مراودات و البته ورود تکنولوژی با تحولات شگرفی همراه خواهد شد. هفته گذشته فراخوان عمومی جذب سرمایه‌‌‌‌‌‌گذار جهت واگذاری ۷۷/ ۱۳درصد سهام ایران‌خودرو متعلق به شرکت‌های گسترش سرمایه‌گذاری ایران‌خودرو منتشر شد. بدین ترتیب ۱۷ مردادماه زمان بر‌‌‌‌‌‌‌گزاری مزایده در نظر گرفته‌‌‌‌‌‌شده است. با توجه به اینکه طی چند وقت گذشته اخبار مثبت برجامی به نفع خودروسازان بود و موجی از امیدواری را در دل سهامداران این صنعت ایجاد کرد و در ادامه نیز خبر از واگذاری بلوکی سهام شرکت‌های خودروسازی به‌‌‌‌‌‌میان آمد، بازار نیز به‌‌‌‌‌‌طور مجدد روی‌خوش به اخبار نشان داد و به استقبال خرید سهام این قبیل از شرکت‌ها رفت. حالا اما به باور کارشناسان، بازار اخبار مثبت احتمالی را طی چند وقت اخیر پیشخور کرده است.
وعده کنترل نرخ بهره
در نخستین هفته معاملاتی مردادماه سال‌جاری نگاه بورس به تصمیمات بانک مرکزی بود. به هر ترتیب در سطح کلان اقتصاد کشور نرخ بهره بین‌‌‌‌‌‌بانکی به رقم ۳۱/ ۲۱درصدی رسید. تشدید چاپ پول و افزایش انتظارات تورمی احتمال افزایش این پارامتر اقتصادی را قوی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر از گذشته کرد و موجب تشدید حساسیت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها پیرامون نرخ بهره شد. شورای‌عالی پول و اعتبار با محوریت کنترل تورم تدابیر ویژه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای در راستای کاهش نرخ بهره بین‌‌‌‌‌‌بانکی اتخاذ کرد.
این خبر در جریان معاملات تا حدودی توانست از شیب تند نزول بورس تهران بکاهد. به هر ترتیب رفتار بازار در روز چهارشنبه گذشته را می‌توان نشان از اعتماد به اظهارات اخیر رئیس‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کل بانک مرکزی در راستای کنترل نرخ بهره بین‌‌‌‌‌‌بانکی تلقی کرد یا حداقل ممانعت از افزایش این نرخ به سطوح بالاتر. در عین حال بازارهای مالی همچنان در فاز انتظار حرکت می‌کنند. خروجی جلسات پولی و مالی کشور یقینا می‌تواند چشم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌انداز معقول‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تری را نسبت به آینده معاملاتی بازار سهام ترسیم کند.
