تابستانی سخت در انتظار سهامداران؟
از ابتدای سال‌تا اواخر اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱، شاخص هم‌وزن بورس اوراق‌بهادار تهران حدود ۲۸درصد و شاخص‌کل نیز حدود ۱۸درصد بازدهی داشتند اما بازار سرمایه به یک‌باره از ابتدای خرداد‌ماه همانند سال‌گذشته روند اصلاحی خود را آغاز کرد و رکود بر معاملات بورس حاکم شد. رکود بازار سرمایه در حالی ادامه دارد که سایر بازارهای موازی با اقبال سهامداران خرد روبه‌‌‌‌‌‌‌‌رو شده‌‌‌‌‌‌‌‌اند، به‌طوری‌که بسیاری از سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران از بازار سهام خارج و به رقبا کوچ می‌کنند، اما هنوز هم بسیاری از سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران منتظر هستند تا ابهامات رفع شود و با افق دید روشن‌‌‌‌‌‌‌‌تر، فعالیت خود را از نو آغاز کنند.
برخی از روند سیاستگذاری‌‌‌‌‌‌‌‌ها شکایت می‌کنند و آن را مسوول شرایط فعلی بازار می‌‌‌‌‌‌‌‌دانند. یکی از این کارشناسان فردین آقابزرگی است. وی می‌گوید: «ترس از تکرار بحران ۹۹ برخی از مسوولان را به این واداشت که با ابزاری همانند انتشار اوراق بدهی به میزان ۱۰هزار میلیارد‌تومان و تا حدودی با افزایش برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌ریزی‌شده نرخ بهره رسمی و نرخ بهره بین‌بانکی، از استمرار روند بازار جلوگیری کنند. جدای از بحث‌های سیاسی که بازار سرمایه از اواخر سال گذشته تحت‌تاثیر مذاکرات احیای برجام با آن مواجه شد و همچنان در بلاتکلیفی به‌سر می‌‌‌‌‌‌‌‌برد، مکانیزم تدافعی و تجهیز کلیه قوای اقتصادی در جهت خنثی‌کردن عطش تقاضا در بازار در دو‌ماهه اخیر باعث شد بازار به‌رغم ثابت بودن شرایط، در روندی نزولی قرار بگیرد.»
آقا بزرگی در ادامه می‌افزاید: «در حال‌حاضر انتظار می‌رود آثار ناشی از افزایش نرخ فروش محصولات از جمله کالاهای اساسی در نهایت در سود و زیان و عملکرد شرکت‌ها نمایان شود. کمااینکه در ۲۰سال گذشته سود کلیه شرکت‌های تولیدکننده کالاهای اساسی به‌رغم شمولیت نرخ‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری و نظام تعزیرات و بازرسی قیمت‌ها افزایش یافته و این امر در آینده نیز محقق خواهد شد، بنابراین آثار ناشی از افزایش سود عملکرد شرکت‌ها در قیمت‌ها نمایان خواهد شد و طبیعتا شاخص‌کل نیز در روندی صعودی قرار خواهد گرفت. به‌نظر می‌رسد ثبات قیمت‌ها و رکود بازار تا شهریور‌ماه سال‌جاری همچنان ادامه یابد و پس از آن به شرط عدم‌تحقق و حادث‌شدن وقایع سیاسی و اقتصادی غیرمترقبه، رکورد شاخص‌کل شکسته شود. البته تاثیرات متغیرهای دیگری از جمله تصمیمات خلق‌‌‌‌‌‌‌‌الساعه و بی‌‌‌‌‌‌‌‌توجهی نسبت به شرکت‌های بورسی و فرابورسی بر این روند بی‌‌‌‌‌‌‌‌تاثیر نخواهد بود.»
سید‌علی خسروشاهی، کارشناس حوزه بورس اما در رابطه با اصلاحات اخیر بورس معتقد است: «معاملات بازار سرمایه در ماه‌های اخیر پیوسته با خروج پول حقیقی و کاهش ارزش معاملات در بخش خرد سهام همراه بوده است. این موارد نشان می‌دهد نه‌تنها انگیزه و اعتمادی برای معامله در بازار سرمایه وجود ندارد بلکه روندها حاکی از آن است که سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران ترجیح می‌دهند دارایی خود را در سایر بازارهای موازی سرمایه‌گذاری کنند، بنابراین کم‌رونق‌بودن معاملات و عدم‌ورود منابع جدید به بازار چشم‌انداز مطلوبی از ادامه مسیر شاخص ارائه نمی‌دهد. اغلب در فصل مجامع رونق نسبی در معاملات شکل می‌گیرد اما امسال شرایط متفاوت است و بازدهی خاصی در بازار وجود ندارد.
در چنین شرایطی دور از ذهن نیست که پس از پایان فصل مجامع شرایط بازار به مراتب سخت‌‌‌‌‌‌‌‌تر شود و کار برای سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران دشوار شود. از دید کلان نیز نقطه روشنی در مذاکرات برجام وجود ندارد. به‌نظر می‌رسد اخبار پیرامون مذاکرات مذکور نیز کمکی به روند بازار سرمایه نکند. از طرفی دیگر ریسک‌‌‌‌‌‌‌‌های داخلی که به‌صورت ادواری به صنایع بورسی تحمیل می‌شود، تبدیل به تهدیدی برای صنایع شده که پیوسته عملکرد آنها را تحت‌تاثیر قرار داده است، به‌طوری‌که بازار به گزارش‌‌‌‌‌‌‌‌های مثبت برخی صنایع و شرکت‌ها نیز واکنشی نشان نمی‌دهد، زیرا این نااطمینانی وجود دارد که دولت با وضع قوانین جدید و قیمت‌گذاری دستوری روند سودسازی صنایع را مختل کند. در مجموع به‌نظر می‌رود در فصل تابستان روزهای سخت و کم‌‌‌‌‌‌‌‌رونقی در انتظار سهامداران باشد.»
