نگرانی سهامداران از تداوم سرخپوشی‌ها
هراس فعالان بورسی از دو استراتژی
وضعیت غیرقابل پیش‌بینی بازارسرمایه از یک‌سو سرگردانی معامله‌گران بورسی را به‌دنبال داشته و از سویی سرمایهگذاران خارج از این بازار را با چشمانداز مبهمی مواجه کرده است؛ از این‌رو هر خیز جدی به سمت ارتفاعات بالاتر در نطفه خفه می‌شود. کارشناسان بازارسهام دلایل بسیاری را در به‌وجود آمدن این روند نامطلوب ذکر می‌کنند. نوسان قیمت در بازار کامودیتی‌ها (ناشی از افزایش نرخ بهره آمریکا و نیز احتمال تداوم قرنطینه در چین)، کنترل دستوری قیمت محصولات در بورس‌کالا، بدبینی‌های جدید نسبت به ادامه روند مذاکرات احیای برجام و بار روانی منفی حاکم بر بازار به‌دنبال برخی گمانه‌زنی‌ها درخصوص انتشار خبر تحریم سه پتروشیمی خروج سهامداران حقیقی واستیصال سرمایهگذاران بورسی را رقم زده و این در حالی است که تشدید انتظارات تورمی، سرمایهگذاران را به سمت بازارهای با بازدهی کوتاه‌مدت سوق می‌دهد. قرارگرفتن در این مسیر انتظاری تابلوهای معاملاتی را با نوسانات گاه و بیگاه همراه کرده است، اما این روند بنابر دلایلی نمی‌تواند پایدار باشد. برآوردها نشان می‌دهد استمرار در روند صعودی بازار نیازمند محرک جدی و قوی است تا انتظارات این بخش را بیش از گذشته برآورده کند.
مهدی افنانی، کارشناس بازار سرمایه در مورد فراز و فرودهای این هفته بورس به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: هفته گذشته بانک مرکزی در راستای ایجاد ثبات و تعادل در بازار ارز برای ایجاد تسهیل عرضه و فروش ارز دستورالعملی را ابلاغ کرد که بر اساس آن صرافی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مجاز می‌توانند ارز اسکناس صادرکنندگان را با نرخ توافقی، خریداری و به متقاضیان ارز بدون محدودیت بفروشند. این مصوبه در ابتدای امر واکنش مثبت اهالی بازار را به‌دنبال داشت و صنایع مرتبط با این ابلاغیه روی دیگری از خود را در معاملات نشان دادند اما از آنجا که این مصوبه با چند ابهام بزرگ و نقاط تاریکی درگیر است، در ادامه راه نتوانست آنطور که باید وضعیت مثبت را تداوم بخشد. وی با بیان اینکه ابلاغیه مزبور از لحاظ روانی شاید بتواند ریسک‌های موجود را پوشش دهد اما در عمل از انجام آن ناتوان است، خاطرنشان کرد: تقویت طرف عرضه در بخش صرافی‌ها از منظر روانی در کوتاه‌مدت توانست در دوشنبه هفته گذشته شوک مثبتی به بازار دهد، اما این روند دوام چندانی نیاورد. این کارشناس با اشاره به وضعیت قیمت دلارنیمایی اظهار می‌کند: کنترل نرخ ارز در سامانه نیما موجب‌شده تا سرمایهگذاران
چشمانداز سودآوری معینی در بازار نداشته باشند. وی با اشاره به اثرپذیری مستقیم بازارسهام از اخبار سیاسی و اقتصادی کشور عنوان می‌کند: بر اساس پیش‌بینی‌ها حرکت بازار در مدار نوسانی ادامه خواهد یافت. بازار سرمایه برای رسیدن به نقطه تعادلی، ناگزیر به گذراندن این وضعیت است به‌طوری که به‌نظر می‌رسد در روزهای آینده شاخص‌کل این بازار، یکی دو روز منفی و یکی دو روز مثبت را در کارنامه آخرین هفته خرداد خود ثبت کند. به گفته این کارشناس، چندعامل در بازگشت شاخص به مدار تعادلی نقش مهمی ایفا می‌کنند. معمولا بهترین و امن‌ترین گزینه برای حفظ دارایی‌های ریالی در برابر نوسان نرخ دلار، ورود منابع ریالی به بورس است اما با توجه به اینکه در دوسال اخیر اعتمادها از این بازار رخت بربسته، سهامداران با احتیاط بیشتری بازار را دنبال می‌کنند. تدابیر و رفتار هیجانی سیاستگذار در ایجاد این وضعیت مهم‌ترین عاملی است که منجر به تشدید فشار تردیدها از سوی سرمایهگذاران شده است که امید می‌رود این روند با تغییرات جدی در استراتژی‌های دولتی روند بازگشت به مدار تعادلی را تسهیل بخشد.
افنانی در ادامه به افزایش خوش‌بینی‌ها در بازارسرمایه اشاره می‌کند و می‌گوید: در فصل مجامع به‌سر می‌بریم و به‌نظر می‌رسد برخی صنایع سود مناسبی تقسیم کنند. این امر خود میتواند در کوتاه‌مدت رونق را به بازار برگرداند. از سوی دیگر افزایش قیمت‌های جهانی در گزارش‌های فصلی مشهود خواهد بود و میتواند میزان سودسازی فصل مجامع را تحت‌تاثیر قرار دهد. به گفته وی افزایش بهای مواداولیه برخی صنایع در نرخ فروش نهایی برخی محصولات لحاظ نشده است. این مهم میتواند در ادامه معاملات اثر مثبت ایجاد کند. از دیگر فاکتورهای مهم پیشروی معامله‌گران بورسی امکان تغییرات جدید در بخش دامنه‌نوسان است. این موضوع همان‌طور که در ابتدای سال از سوی سیاستگذار بورسی بر آن تاکید شد به مرور میتواند منجر به حذف دست‌اندازهای معاملاتی شود.
وی با بیان اینکه بازار در هفته جاری محکوم به از سر گذراندن نوسانات است، خاطرنشان کرد: تا زمانی‌که به فصل قطعی برق نرسیده‌ایم صنایع با فشار چندانی مواجه نخواهند بود، ضمن اینکه تصمیمات با ثبات بانک مرکزی در نحوه تعیین نرخ بهره و مباحث مرتبط با تصمیم‌گیری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های وزارتخانه‌های صمت و نیرو میتواند در جریان دادوستدهای بازارسهام اثرگذار باشد. هم‌اکنون بازار منتظر یک محرک قوی و جدی است. در همین راستا شاید بتوان گفت تا این محرک ایجاد نشود بازارسهام فراز و فرود جدی را تجربه نخواهد کرد. در حال‌حاضر سرمایهگذاران از دو موضوع مهم در هراسند. عرضه سهام دولت در بازار و تصمیمات مقطعی دولت که به‌صورت هیجانی منجر به تعدیل سود شرکت‌ها می‌شود که باید این موارد کنترل شود. سیاستگذار اقتصادی با توجه به این تهدید‌ها میتواند در مسیر ایجادشده تغییراتی به‌وجود آورد. به هر روی به‌نظر می‌رسد که به دلیل ارزندگی قیمت سهام، سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری در سهام شرکت‌های بورسی با سودآوری پایدار میتواند منافع سهامداران را به مرور تامین کند.
