تعادل و انتظار در تالار شیشه‌‌‌‌‌‌ای
فضای بورس؛ دوباره انتظاری
مکث در پروسه مذاکرات وین واکنش هیجانی سهامداران را طی روز شنبه در پی داشت اما جریان داد و ستدهای سعادت‌آباد در روز گذشته حاکی از این مهم است که تنفس اجباری تا حدودی بازار را سوار بر موج احتیاط کرده است. بدین ترتیب ارزش معاملات بورس تهران با توجه به تغییر استراتژی معاملاتی سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران به‌طور مجدد کاهش پیدا کرد و فضای معاملاتی انتظاری شد. برخی معتقدند که در مسیر دستیابی به یک معاهده بین‌‌‌‌‌‌المللی بزرگ رفت و آمد‌‌‌‌‌‌های پی در پی کارشناسان و دیپلمات‌‌‌‌‌‌های کشور‌‌‌‌‌‌ها در روز‌‌‌‌‌‌های پایانی مذاکرات طبیعی ارزیابی می‌شود، بنابراین به دلیل تشدید حساسیت از سوی طرفین، مکث در مذاکرات هم امری بدیهی در نظر گرفته می‌شود. در این میان همچنان سیگنالی مبنی‌بر عدم‌حصول توافق در کلیت مذاکرات به تهران مخابره نشده و واکنش بازارهای مالی تاکنون فقط بر اساس گمانه‌‌‌‌‌‌زنی و حدسیات است، با این‌حال رفتار سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران در بورس تهران و فرابورس ایران طی روز گذشته نشان از حاکمیت دوباره فضای انتظاری در بخش مولد اقتصاد کشور داشت.
در این راستا دیروز شاهد افزایش ۱۸/۰درصدی نماگر اصلی بازار سهام بودیم اما این مهم بیشتر تحت‌تاثیر بازگشایی نماد معاملاتی شرکت معدنی و صنعتی گل‌‌‌‌‌‌گهر رخ داد. بدین ترتیب بازگشایی نماد معاملاتی «کگل» بیشترین میزان اثرگذاری را در جهت‌‌‌‌‌‌گیری شاخص‌‌‌‌‌‌کل بازار با رقمی بالغ بر ۲۷۵۱ واحد مثبت اعمال کرد. هر چند تنفس در مراحل پایانی مذاکره با قدرت‌‌‌‌‌‌های جهانی در ابتدا خود را با تشکیل صف‌‌‌‌‌‌های سنگین فروش در جریان داد و ستد‌‌‌‌‌‌ها نمایان کرد اما گذشت زمان نشان داد که در روز یکشنبه خبری از واکنش هیجانی نسبت به اخبار سیاسی در سطح بازار نیست و معاملهگران ترجیح می‌دهند در انتظار پالس‌‌‌‌‌‌های قوی‌‌‌‌‌‌تری از اتریش بمانند.
نقطه مشترک سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران
روشن شدن آلارم ارزندگی قیمت سهام شرکت‌ها در سطوح فعلی، خود را در جمع‌شدن صف‌‌‌‌‌‌های سنگین فروش طی معاملات دیروز به جامعه سهامداران نشان داد. برخی دیگر از فعالان بازار سرمایه بر این باورند که کاهش چشمگیر حجم عرضه‌‌‌‌‌‌کنندگان حاوی سیگنال دیگری مبنی‌بر بازگشت سریع تعادل به بازار است. جو متعادل بازار با توجه به وضعیت فعلی حاکم بر برجام همچنان از وجود چشم‌‌‌‌‌‌انداز مثبت سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران نسبت به نتایج مثبت احتمالی اخبار وین حکایت دارد.
در بازار ارز نیز نرخ اسکناس آمریکایی همزمان با مکث مذاکرات با تعدیلات مثبتی همراه شده اما همچنان کانال ۲۶هزار و ۵۰۰تومانی را نشان می‌دهد. اکنون نقطه مشترک میان فعالان بازار سرمایه و بازار ارز به‌رغم واکنش‌های هیجانی و لحظه‌‌‌‌‌‌ای بخشی از سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران، اعتقاد به احیای برنامه جامع اقدام مشترک است. به‌نظر می‌رسد که بخش عمده‌‌‌‌‌‌ای از بازارهای مالی در انتظار اتفاقات و اخبار موثق‌‌‌‌‌‌تری هستند تا استراتژی معاملاتی خود را منطبق با آخرین اقدامات در حوزه سیاسی و اقتصادی جامعه بین‌الملل به‌روز‌رسانی کنند.
نفس گیری صنایع برجامی
بهبود سمت تقاضا در جریان داد و ستدهای برخی از گروه‌های بزرگ بازار از جمله پالایشی‌‌‌‌‌‌ها طی روز گذشته نمایان شد. هرچند تشدید تنش میان روسیه و اوکراین زمینه اوج‌‌‌‌‌‌گیری قیمت نفت در بازارهای جهانی را فراهم کرد با این حال صنایع داخلی تحت‌تاثیر چنین عواملی مدتی است که با تعدیل سودآوری همراه شده‌‌‌‌‌‌اند. روز یکشنبه گروه‌های موسوم به برجامی اعم از بانکی‌‌‌‌‌‌ها و خودرویی‌‌‌‌‌‌ها غالبا در سطوح منفی معامله شدند، به‌نظر می‌رسد که ریسک جدید معاملاتی تا حدودی مانع از تداوم رشد هفته‌‌‌‌‌‌های اخیر در این قبیل از گروه‌ها شده است.
چند سناریوی برجامی
هر چند بازارهای جهانی با التهاب قیمت کالاهای اساسی مواجه هستند با این حال باعدم‌دسترسی به توافق می‌توان رویدادی دو سر باخت برای طرفین مذاکرات در نظر گرفت. از سویی روسیه به‌عنوان تامین‌کننده بخش عمده نفت و گاز جهان به دلیل تحریم کشور‌‌‌‌‌‌های غربی از عرضه منابع خود بازمانده است که چنین اتفاقی یقینا برای اروپا که تاکنون جایگزین مستحکمی در راستای تامین منابع خود ایجاد نکرده است، هزینه گزافی ایجاد می‌کند. طرف ایرانی نیز در صورت عدم‌حصول توافق در مذاکرات اتمی بازار بکر جهانی را یقینا از دست خواهد داد. پیامد چنین اتفاقی به‌رغم اینکه کشور را از دسترسی به منافع آتی باز می‌‌‌‌‌‌دارد قطعا در انتظارات تورمی بازارهای مالی، کسری‌بودجه و منابع مالی، عقب‌ماندن از پوشش هزینه‌‌‌‌‌‌های عمرانی و بسیار موارد دیگر خود را نشان خواهد داد.
سناریوی حصول توافق نیز می‌تواند شیب تند افزایش نرخ کالاهای اساسی از جمله نفت را در بازار کامودیتی‌‌‌‌‌‌ها کاهش دهد. کاهش هزینه و ممانعت از ایجاد تورمی به مراتب بالاتر از شرایط فعلی در اروپا از پیامد‌‌‌‌‌‌های فروکش التهابات در بازارهای جهانی محسوب شود. دسترسی ایران به منابع بلوکه‌شده، تسهیل در مراودات بانکی و مالی، فروش نفت و... نیز می‌تواند در توسعه اقتصاد کشور و بازارهای مالی نقش بسزایی ایفا کند. از سویی اتفاقات اخیر در سطح منطقه (اصابت موشک به مرکز راهبردی صهیونیست‌‌‌‌‌‌ها در عراق) نیز تا حدودی به واکنش احتیاطی معاملهگران بورسی دامن زد.
