از چرایی وضعیت بورس تا گلایه از قرارداد با چین
قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین از آن سوژه‌‌‌‌هایی بوده است که بعد از مدت‌‌‌‌ها کمرنگ بودن در فضای مجازی، بار دیگر با خبر اجرایی شدن آن، در صدر سوژه‌‌‌‌های روزهای اخیر کاربران شبکه اجتماعی توییتر و اینستاگرام قرار گرفت. یکی از موضوعاتی که حالا کاربران در گیرودار پرداختن به این خبر به آن می‌‌‌‌پردازند، بحث مطرح کردن بندهای این قرارداد با شهروندان است. آنها به این مساله اینطور نگاه می‌کنند که اگر قرارداد به نفع کشور و شهروندان است، آنها حق دارند که از مفاد آن اطلاع داشته باشند و بندهای آن در دسترس همگان قرار بگیرد. در همین رابطه دیروز مصطفی تاج‌‌‌‌زاده در صفحه توییتر خود با اشاره به این قرارداد به این موضوع اشاره کرد که «حق دسترسی آزاد شهروندان به اطلاعات انتشار متن چنین توافق مهمی را الزامی می‌کند. در فضای توییتر بین طرفداران این قرارداد و مخالفان آن، کم و بیش درگیری‌‌‌‌هایی هم به وجود آمده است. از یک طرف افرادی در پاسخ به چرایی در دسترس نبودن بندهای این قرارداد، اینطور می‌‌‌‌نویسند که این هنوز یک چارچوب همکاری و نقشه راه است که توافقات بعدی در قالب آن صورت می‌گیرد و در مقابل مخالفان چنین نگاهی می‌‌‌‌نویسند که پس چه چیزی اجرایی شده است و امضا در سطح تفاهم‌نامه که فروردین ماه انجام شده، بوده است و خبری که مطرح شده این است که اجرای قراردادها منطبق بر تفاهم‌نامه بوده است. عباس عبدی هم با استفاده از هشتگ قرارداد با چین در صفحه توییتر خود اینطور به این موضوع واکنش نشان داد: «گسترش روابط با چین، روسیه و هر کشور دیگری برای خنثی کردن فشار غرب ایرادی ندارد، خوب هم هست. فقط فراموش نکنید که این کشورها ذیل و جزئی از نظم جهانی موجود هستند. تا زمانی که شما بیرون این نظم باشید نمی‌توانید از این روابط بهره چندانی ببرید.» اما توییتی که در رابطه با قرارداد ۲۵ ساله مورد توجه کاربران توییتر و اینستاگرام قرار گرفت و مورد پسند بیش از ۳۵۰۰ نفر در توییتر قرار گرفت، نوشته کنایه‌‌‌‌آمیز پدرام سلطانی بود. و خب این بار هم طرفداران دولت سیزدهم و افرادی که در ماجرای انتقاد از این قرارداد، در فضای مجازی در توجیه آن می‌‌‌‌نویسند، به سلطانی خرده گرفتند که حتما دستش از رانت و منافع این قرارداد کوتاه مانده، که اینطور درباره آن نوشته است و در ادامه بحث قرارداد ۲۵ ساله چین، بحث مذاکرات بین‌المللی برجام هم پیش آمد. محمد سالاری در توییتر خود با اشاره به این دو موضوع نوشت: «اجرای ناگهانی توافق۲۵ساله با چین و احتمال امضای توافق۲۰ساله با روسیه در سفر رئیسی به این کشور، یعنی قطعی شدن احیای برجام ! چرا که باوجود تحریم‌ها این توافقات بی‌اعتبارند.» او البته در ادامه توییت خود مانند دیگر منتقدان این پرسش را مطرح کرد که «همچنان هیچ اراده‌ای برای شفاف‌سازی و نقد و بررسی جزئیات این توافقات وجود ندارد؟» البته تمام فعالان حوزه اقتصاد نسبت به این قرارداد واکنش منفی نداشتند و بودند افرادی هم که نسبت به اجرایی شدن این قرارداد خوش‌بین بودند. یکی از این افراد، رضا غلامی بود. او در صفحه خود نوشت: «آغاز روابط اقتصادی بلندمدت با چین اقدام درست و مبارکی است که باید با توسعه این روابط با کشورهای همسایه و نیز روسیه، برزیل و در نهایت اروپایی‌‌‌‌ها (البته با سهم متناسب با ریسک رابطه) تقویت شود. قراردادهای بلندمدت باعث ایجاد ثبات در متغیرها و گسترش مبادلات تجاری و مالی می‌‌‌‌شوند.»
در جمع توییتری بورسی‌‌‌‌ها، یکی از موضوعاتی که درباره آن صحبت می‌‌‌‌شد، بحث دخالت دولت در اقتصاد و حوزه‌‌‌‌های سرمایه‌گذاری بود. سعید درخشانی، در صفحه توییتر خود در رابطه با دخالت دولت در اقتصاد و تاثیر آن در سرمایه‌گذاری نوشت: «رابطه مستقیمی بین دخالت دولت در مکانیزم‌های بازار و اقتصاد و کاهش آزادی اقتصادی و سرمایه‌گذاری در اقتصاد و البته خروج سرمایه وجود دارد. بنیاد Heritage که درجه آزاد بودن اقتصاد کشورها را بررسی می‌کند امتیاز ایران را هم برآورد کرده که با این رتبه‌‌‌‌ها کسی سرمایه وارد ایران نمی‌‌‌‌کند. خلاص.» لازم به ذکر است که در این رتبه‌‌‌‌بندی، رتبه کشورمان ۱۶۸ بوده است. توییتی هم که در این جمع مورد توجه کاربران قرار گرفته بود، نوشته علی سعدوندی بود. او با اشاره به این موضوع که بورس، دماسنج اقتصاد کشور است، نوشته بود: «وضعیت اسفبار امروز بازار سرمایه نتیجه ماه‌ها رفیق بازی و داماد بازی در وزارتین اقتصاد و رفاه و ایضا سایر ارکان دولت است.» و در ادامه نوشته خود با استفاده از هشتگ رفیق بازی ممنوع، این پرسش را مطرح کرده بود که «آیا با این سطح از سرمایه‌خواری رفاقتی، عاقبتی جز شکست متصور است؟»
صحبت‌‌‌‌های رئیس کل بانک مرکزی دولت سیزدهم مبنی بر اینکه «در حال فراهم‌‌‌‌سازی زیرساختی هستیم که مردم بتوانند با سیم‌‌‌‌کارت، سهام عدالت یا کارت یارانه خود، وام خُرد به‌ویژه وام ازدواج بگیرند.» در مدت زمان کوتاهی از مطرح شدن این صحبت‌‌‌‌ها، سوژه کاربران توییتر فراهم شد. آنها بار دیگر از بی‌‌‌‌ارزش بودن مقام و جایگاه شهروندان در کشور نوشتند و به این موضوع پرداختند که در کشور کار به جایی رسیده است که ارزش سیم‌‌‌‌کارت از ارزش شهروندان بالاتر است. این موضوع همچنین در استوری‌‌‌‌های اینستاگرام کاربران مورد توجه قرار گرفت و آنها در کنار پرداختن به سوژه قرارداد با چین، درباره این مساله هم مطالبی انتقادی و گلایه‌‌‌‌آمیز در صفحه‌‌‌‌هایشان منتشر کردند.
