کارشناسان در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» وضعیت بازار سهام را در هفته جاری پیش‌بینی کردند
بورس‌بازی روی موج نوسان
کارشناسان و تحلیلگران بازار سهام علت نوسانی بودن بازار را ابهامات اقتصادی و سیاسی، از جمله مذاکرات برجام و مشخص نبودن سیاست‌‌‌های کلان اقتصادی دولت جدید می‌‌‌دانند. آنها معتقدند با مشخص شدن مدیران اقتصادی دولت، ریسک تغییر و تحولات مدیریتی در بازار از بین می‌رود و سرمایه‌گذاران از انفعال خارج خواهند شد و معاملات رونق می‌گیرد.
ادامه روند نوسانی بازار
محمدابراهیم سماوی، کارشناس بازار سرمایه: آنچه از وضعیت بازار برمی‌‌‌آید این است که در این هفته سهم‌‌‌هایی که P/ E پایین‌‌‌تر از ۶ داشته باشند احتمالا می‌توانند لیدر بازار باشند و شاید مجددا شاخص کل بورس رشدی تا محدوده یک‌میلیون و ۶۰۰هزار واحد را تجربه کند. اما نکته‌‌‌ای که باید به آن توجه کنیم این است که اکنون بازار سهام وضعیت نوسان‌گیری به خود گرفته و عمده فعالان بازار ترجیح می‌دهند حتی در بازدهی‌‌‌های ۱۰ تا ۱۵درصد سود خود را محقق کنند. به عبارت دیگر استراتژی‌ای که سرمایه‌گذاران در پیش گرفته‌‌‌اند، نگاه کوتاهمدت به بازار است. دلیل آن هم به وضعیت بازار برمی‌‌‌گردد چون از یک طرف مذاکرات ایران با طرف‌های دیگر برجام مطرح است و از سوی دیگر موضوع مذاکره با کشورهای همسایه که این مذاکرات هم‌اکنون از سر گرفته شده است. این مسائل می‌تواند بر قیمت دلار، ارزندگی سهم‌‌‌ها و همچنین تورم انتظاری اثر بگذارد، به همین دلیل سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند که نگاهشان به بازار سرمایه کوتاهمدت باشد و بازدهی بین ۱۰ تا ۱۵درصد را محقق می‌کنند و تلاش دارند تا می‌توانند روی سهمی بلندمدت نمانند. به این دلایل بازار اکنون بسیار نوسانی شده است.
توصیه به سهامداران این است که سهم‌‌‌های ارزنده از منظر بنیادی را مدنظر قرار دهند و نوسان‌گیری نکنند چون نوسان‌گیری مهارت بالایی می‌‌‌خواهد. کسی که می‌‌‌خواهد نوسان‌گیری کند باید دانش بالایی کسب کرده باشد و همچنین زمان زیادی هم برای این کار بگذارد اما عموم سهامداران تجربه بالایی ندارند برای همین نوسان‌گیری اصلا توصیه نمی‌شود. بلکه سهامداران باید دیدشان به بازار سرمایه، دید بلندمدت باشد و سهم‌‌‌های ارزنده انتخاب کنند. این سهم‌‌‌ها می‌توانند هم از صنایع ریالی و هم از صنایع دلاری متناسب با ریسک‌‌‌پذیری سهامدار انتخاب و در سبد سرمایه‌گذاری آنان قرار گیرد.
بازار، منتظر برجام
مهران فتحی، کارشناس بازار سرمایه: براساس شواهد به نظر می‌رسد بازار سرمایه در هفته پیش‌‌‌رو حول محور انتخاب رئیس‌کل بانک مرکزی و همچنین ریاست جدید سازمان بورس بگردد و باید دید واکنش بازار نسبت به انتخاب رئیس جدید سازمان بورس چه خواهد بود. مساله دیگری که وجود دارد، نرخ ارز و مذاکرات ایران و کشورهای اروپایی و آمریکا بر سر برجام است. اخیرا آقای امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه اعلام کردند که پیش‌‌‌شرط ایران برای بازگشت به مذاکرات برجام این است که آمریکایی‌‌‌ها بخشی از دارایی‌‌‌های ایران را آزاد کنند. گرچه پاسخ آمریکا به این درخواست منفی بود اما دیدیم شرکت ماموت را که زیرمجموعه بانک صادرات است، آزاد کردند و از تحریم‌ها درآوردند. این اقدام به نظر معنی‌‌‌دار است. بنابراین به نظر می‌‌‌آید سیگنال‌‌‌های مثبت دو طرف (ایران و آمریکا) برای بازگشت به مذاکرات زیاد است و از این رو احتمال می‌رود نرخ ارز کاهشی شود، واکنش بازار سرمایه به کاهش نرخ ارز هم منفی است. اما ریزش بازار و منفی شدن آن بسیار فراتر از انتظار اهالی بازار سرمایه بود. با توجه به گزارش‌‌‌هایی که از شرکت‌ها آمده، خصوصا شرکت‌های کامودیتی‌محور که گزارش‌‌‌های بدی ندادند اما واکنش بازار خیلی منفی بود. احتمال دارد یکی و دو روز بازار همین‌طور منفی بماند تا تکلیف گفت‌وگوهای برجام مشخص شود. به احتمال خیلی زیاد دولت ایران به مذاکرات بازمی‌‌‌گردد. با این حال آینده بازار آینده خوبی خواهد بود به شرطی که اهالی بازار هم درست عمل کنند و در صف فروش نروند. اکنون حقوقی‌‌‌ها عملکرد خوبی ندارند. دلیل این عملکرد آنان هم مشخص نیست؛ یا چیزی را می‌‌‌بینند که ما تحلیلگران نمی‌‌‌بینیم یا دنبال ایجاد فرصت هستند که در قیمت‌های پایین‌دست به خرید بزنند.
ادامه روند نوسانی تا برطرف شدن ابهامات
علی ضیاچی، کارشناس بازار سرمایه: بازار سرمایه اکنون تحت‌‌‌تاثیر تصمیمات اقتصادی است. همان‌طور که بخش‌‌‌های مختلف بازرگانی، تولید و در کل همه بازارها منتظر تصمیمات اقتصادی هستند، بازار سرمایه هم چنین وضعیتی دارد و دچار سردرگمی شده است. هنوز نمی‌توان تشخیص داد که سیاست‌‌‌های اقتصادی دولت چگونه است! آیا می‌‌‌خواهد سیاست انقباضی در پیش گیرد یا انبساطی. چون وعده‌‌‌هایی که از سوی مدیران اقتصادی داده می‌شود، ضد و نقیض است؛ از یک طرف می‌‌‌خواهند منابع مالی را به بانک‌ها هدایت کنند و از آن طرف وعده ساخت یک‌میلیون واحد مسکونی در سال را می‌دهند که نیازمند پول‌‌‌پاشی و مصداق اجرای سیاست‌‌‌های انبساطی است. این تناقضات است که باعث شده بازار چنین وضعیتی داشته باشد. از یک طرف دم از واردات خودرو می‌‌‌زنیم اما برای ورود کالاهای اساسی کمبود ارز داریم! بنابراین تناقض‌‌‌ها در تصمیم‌گیری‌‌‌های مسوولان وجود دارد. گرچه رئیس بانک مرکزی بعد از مدتها مشخص شد و آقای صالح‌‌‌آبادی بر صندلی ریاست نشستند اما ایشان هم هنوز سیاست‌‌‌هایشان را مشخص نکرده‌‌‌اند! علاوه بر این ریسک انتخاب رئیس جدید سازمان بورس و اوراق بهادار هم وجود دارد و مشخص نیست آقای دهقان می‌‌‌مانند یا نه و اگر فرد دیگری جایگزین وی شود چه سیاستی خواهد داشت. همه مواردی که گفته شد ریسک‌‌‌های بازار سرمایه است که همگی دست به دست هم داده‌‌‌اند و باعث شده‌‌‌اند بازار در هفتههای اخیر چنین وضعیتی داشته باشد. با این وضعیت افراد و سرمایه‌گذاران به جای اینکه به متن توجه کنند، به حاشیه مشغولند و نمی‌توانند تحلیل درستی از وضعیت کلان اقتصادی داشته باشند. مثلا نمی‌توانند تحلیل کنند که وضعیت نرخ بهره چه می‌شود، یا وضعیت نرخ دلار چه خواهد شد تا بر اساس آن اقدام به سرمایه‌گذاری کنند. این ابهامات است که تاثیرگذار است و سردرگمی‌ای که در بازار می‌‌‌بینید به خاطر این ابهامات است. به همین دلیل هم می‌‌‌بینید که بازار یک روز مثبت می‌شود و چند روز منفی و کسی هم دلیلش را نمی‌‌‌داند. به نظر می‌رسد این هفته هم بازار نوسانی خواهد بود. به عبارت دیگر تا خط‌مشی کلان اقتصادی کشور مشخص نشود، در وضعیت بازار تغییری حاصل نخواهد شد. ابتدا باید چارچوب‌‌‌های اصلی مشخص شوند تا بدانیم می‌‌‌خواهیم به کدام سمت برویم و سپس درباره ارزندگی بازار صحبت کنیم.
دلار، تعیین‌‌‌کننده‌‌‌ترین عامل در روزهای آتی
مهدی دلبری، کارشناس بازار سرمایه: بازار سرمایه در شرایط متعادلی قرار دارد و نوسانات گاه و بی‌گاه نمی‌تواند در روند تعادلی آن اختلال ایجاد کند. اما مسائل مهم سیاسی و تصمیمات اقتصادی دولت نقش تعیین‌کننده‌ای در ادامه این مسیر دارد. با در نظر گرفتن وضعیت پایدار در سیاست خارجی کشور، شرایط بازار در هفتههای آتی نیز دستخوش تغییراتی خواهد شد. گروه‌های معدنی، شیمیایی، کانی، مس، روی و پالایشی‌ها به دلیل بهبود قیمت‌های جهانی در وضعیت مناسبی قرار خواهند گرفت. اکنون قیمت‌های جهانی در مطلوب‌‌‌ترین حالت ممکن به سر می‌‌‌برند. در این میان نکته مهمی که سرنوشت بازار سهام را می‌تواند تغییر دهد نگاه دولت به صنایع در بودجه است. با توجه به این موضوع که در بودجه نرخ سوخت، هزینه‌‌‌های انرژی، عوارض دولتی، میزان فروش اوراق و روش تامین منابع دولت مشخص می‌شود، سرمایه‌گذاران می‌توانند استراتژی متناسب با این سیاست‌‌‌ها را اتخاذ کنند. همان‌طور که بارها اشاره شده بازار سرمایه تحت‌‌‌تاثیر دو متغیر اثرگذار به روند خود ادامه می‌دهد. نرخ دلار مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده در روزهای آینده است. به طوری که هرگاه بازار ارز با نوسان مواجه می‌شود تبعات آن را در بازار سرمایه نیز مشاهده می‌کنیم. هر تصمیمی که دولت در راستای سیاست خارجی کشور و در راستای مذاکرات برجامی اتخاذ کند، با واکنش آنی بازار مواجه می‌شود و صنایع مختلف بازخوردهای متفاوتی در همین راستا خواهند داشت.
در این میان ذکر این نکته ضرروری است که اصلاح و ریزش قیمت همراه بازار سرمایه خواهد بود. گرچه روی کاغذ اوضاع به نفع بورس‌بازان است اما شاخص برای پیمودن روندی متعادل نیازمند استراحت خواهد بود. از این رو ممکن است در روزهایی متوقف شود.
خروج بازار از موج نوسانی، به زودی
علیرضا کاهدی، کارشناس بازار سرمایه: دلیل بهبود نسبی وضعیت بازار سرمایه بعد از انتخابات، تعیین‌تکلیف شدن تغییر و تحولات مدیریتی است که هرچه از انتخابات می‌‌‌گذرد و هرچه تکلیف صندلی‌‌‌های مدیریتی روشن‌‌‌تر می‌شود، هیجان بازار هم کم شده و کمی التیام پیدا کرده است. باید انتظار داشت که هرچه جلوتر می‌‌‌رویم، سایه این ریسک از سر بازار کم شود و به موجب آن منفی‌‌‌های بازار هم کمتر شود. از این رو پیش‌بینی می‌شود که از این به بعد بازار روند مثبتی داشته باشد. البته این به آن معنی نیست که بازار از همین هفته مثبت می‌شود اما وضعیت بهتر خواهد شد و موج نوسانی کمتر می‌شود. علاوه بر اینکه ریسک تغییر و تحولات مدیریتی از بازار در حال رخت بستن است، نرخ ارز و تورم هم چشم‌‌‌انداز مثبتی دارند و همین مساله به رشد بازار کمک می‌کند. با تنش‌‌‌هایی که در منطقه پیش می‌‌‌آید، به نظر می‌رسد که نرخ ارز و تورم همچنان رشد رو به بالایی داشته باشند بنابراین این عوامل روند مثبت در بازار را تقویت می‌کنند.
به نظر می‌رسد به زودی از موج نوسانی که گرفتار آن هستیم خارج می‌‌‌‌‌‌شویم. اما درباره واکنش دیروز بازار سرمایه به انتخاب صالح‌‌‌آبادی به‌عنوان ریاست بانک مرکزی باید گفت که واکنش بازار درست بوده است. کارنامه خوبی که به آقای صالح‌‌‌آبادی نسبت می‌دهند، کارکرد ایشان نبوده، بلکه قابلیت‌‌‌های قانون جدید بازار سرمایه بوده است برای همین بنده نیز چندان به این انتخاب و اثر مثبت آن بر بازار سرمایه خوش‌بین نیستم. اولا به نظر نمی‌رسد که ایشان بخواهد چندان مستقل عمل کند برای همین ایده‌‌‌ها و برنامه‌‌‌هایی که دارد، دلیل بر محقق شدن حتمی آنان نیست. علاوه بر این شرایط دولت به گونه‌‌‌ای عمل می‌کند که فشار روی بانک مرکزی زیاد باشد.
به همین دلیل است که تاکید دارد بازار درست واکنش نشان داده چون این عوامل را می‌‌‌بیند. با این حال بازار به زودی از این روند نوسانی خارج خواهد شد و دلیل آن هم از بین رفتن ریسک‌‌‌هایی است که در بازار وجود دارد. همان‌طور که گفت شد به زودی سایه ریسک انتخاب مدیران از سر بازار برداشته می‌شود. اهالی بازار چون می‌‌‌دانند مدیران در حال جا‌‌‌به‌‌‌جایی هستند دست به عصا حرکت می‌کنند و سعی می‌کنند فعلا سرمایه‌گذاری نداشته باشند و دلیل انفعال آنان همین مساله است. اما وقتی تکلیف مدیران مشخص شد، این ریسک از بین می‌رود. علاوه بر این چشم‌‌‌انداز نرخ ارز و تورم که روی بازار تاثیر زیادی دارند، هم افزایشی است.
