۲۱۷ هزار بازیگر جدید به معامله‌گران تالار شیشه‌ای افزوده شدند
ردیابی کدهای بورسی در آبان‌ماه
دلار و طلا در وضعیت غیرقابل پیش‌بینی به سر می‌برند، از این رو تحلیلگران بر این باورند که با تداوم وضعیت بازارهای موازی و کاهش بازدهی آنها شاهد ورود احتمالی بخشی از پول خارج شده از این بازارها به بورس خواهیم بود که می‌تواند نقدینگی جدیدی را وارد بازارسرمایه کند. نرخ تورم، افزایش قیمت‌های جهانی و تعیین تکلیف انتخابات آمریکا در سه هفته اخیر از پیچیدگی روند معاملات کاسته و سرمایه‌گذاران رغبت بیشتری برای ورود به این بازار پیدا کرده‌اند. رشد شاخص در سه هفته اخیر نشان می‌دهد پول حقیقی وارد شده به بورس می‌تواند موجی از امیدواری به سبزپوشی شاخص راه بیندازد و اعتماد سهامداران را بار دیگر بازگرداند. در این میان بررسی‌ها نشان از افزوده شدن ۲۱۷ هزار کد معاملاتی جدید در آبان‌ماه و رسیدن مجموع سهامداران بورسی به ۲۱ میلیون و ۳۹۰ هزار نفر دارد.
صدور کد بورسی در آبان کاهش یافت
بازار سرمایه سال ۹۹ را با فرازو فرود متفاوتی پشت‌سر گذاشته است، به‌طوری که در ابتدای سال و رشد حبابی قیمت سهام، شاهد روند صعودی ورود مردم به بورس بودیم، اما از اواسط تابستان و از آغاز ریزش قیمت‌ها روند صدور کدهای معاملاتی نیز وارد فاز دیگری شد. این در حالی است که به گفته کارشناسان با فروکش کردن ریزش‌ها و جزر و مد بازار، تالارهای شیشه‌ای حضور بخش جدیدی از معامله‌گران را تجربه می‌کنند. با نگاهی به آمار صدور کدهای معاملاتی در آبان‌ماه و تا قبل از پایان اصلاح شاخص متوجه می‌شویم که سرعت صدور کدهای معاملاتی از ابتدای سال رو به کندی می‌رود. براساس گزارش شرکت سپرده‌گذاری مرکزی در هشتمین ماه سال، ۲۱۷ هزار نفر برای دریافت کد معاملاتی در سامانه سجام ثبت‌نام کردند تا کل ثبت‌نام‌کنندگان به رقم ۲۱ میلیون و ۳۹۰ هزار نفر برسد که البته متوسط تعداد و رقم صدور کدهای معاملاتی در ماه‌های اخیر چندان بالا نیست.
گرچه تعداد کدهای معاملاتی در هشت ماه امسال۲۱ میلیون نفر را رد کرده و نسبت به ماه‌های ابتدای سال ۹۹ از سرعت این روند کاسته شده اما بررسی کدهای صادرشده نشان می‌دهد در مقایسه با ۱۱ میلیون و ۶۶۵ هزار کد بورسی صادر شده تا پایان سال ۹۸میزان صدورکدهای معاملاتی سال ۹۹ با همه اتفاقات عجیب و غریبی که تجربه کرده با رشد ۸۳درصدی همراه شده است. در حالی ۲۱۷ هزار کد معاملاتی در دومین ماه خزان بورس صادر شده که تا دو هفته قبل، روند دادوستدهای بازار همچنان تحت‌تاثیرانتخابات ریاست جمهوری آمریکا با اما و اگرهای بسیاری مواجه بود. برخی کارشناسان انتخاب بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهور ایالت متحده را خطری جدی برای بازار سهام عنوان می‌کردند. بورس تهران زیر سایه انتخابات آمریکا و مشاجرات لفظی دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان با مشکلات عدیده‌ای دست و پنجه نرم می‌کرد. دو قطبی شدن بازار به سهام ریالی‌محور و دلاری‌محور یکی از مهم‌ترین پیامد‌های انتخابات است که به التهابات این بازار پرحاشیه دامن زد.
از سویی دیگر نزول شاخص به کانال یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد، تداوم جلسات شبانه سیاست‌گذاران بورسی و بازار داغ شایعات افزایش نرخ سود بانکی و قیمت‌گذاری دستوری برخی محصولات، هشدار کارشناسان در مورد خروج سهامداران از بازار را به‌دنبال داشت؛ بر همین اساس بسیاری از فعالان بورسی از ادامه‌دار شدن بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران پس از تصمیمات خلق‌الساعه سیاست‌گذاران و کاهش شدید درخواست سرمایه‌گذاران برای دریافت کدهای معاملاتی در ماه‌های آتی خبر می‌دادند.
پیشتازی سال ۹۹
در هشت ماه نخست سال‌جاری ۹ میلیون و ۷۲۵ هزار کد معاملاتی جدید صادر شده در این مدت شاخص کل بورس تهران به‌عنوان مهم‌ترین دماسنج بازار سهام از رقم ۳۰۴.۹۹۷واحد در پایان آبان ۹۸ با رشد قابل توجه ۳۴۱درصدی در آبان ۹۹ به رقم۱.۳۴۵.۳۰۱ واحد افزایش یافته است. از اواخر سال ۹۸ دولتمردان، بازار سرمایه را یکی از کم‌ریسک‌ترین بازارها برای سرمایه‌گذاری عنوان می‌کردند، از این رو بسیاری از مردم سرمایه خود را با توجه به حمایت چندجانبه دولت روانه بورس کردند. درست در مقطعی که دلار با کمترین نوسان در محدوده قیمت ۱۵ هزارتومان جا خوش کرده بود حجم زیادی از نقدینگی وارد بازار سرمایه شد. رکوردشکنی ارزش معاملات روزانه تا ۲۲ هزارمیلیارد تومان در روز بر افزایش تعداد کدهای معاملاتی سال ۹۹ صحه می‌گذارد.
به گفته کارشناسان یکی از دلایل افزایش صدورکدهای معاملاتی به‌ویژه برای افراد حقیقی را می‌توان آزادسازی سهام عدالت نام برد. بر اساس قوانین موجود برای مشمولان سهام عدالت که روش مستقیم را برای مدیریت سهام خود انتخاب کرده‌اند کد بورسی صادر می‌شود که همین موضوع منجر به رونق صدور کدهای معاملاتی شده است. آغاز به کار سامانه معاملات برخط (آنلاین) از اواخر سال ۸۹ نیز از عواملی است که رغبت سهامداران به بازار سرمایه را بیشتر از قبل کرده است. ساختمان سعادت‌آباد در ادامه مسیر پرنوسان خود تا پایان آبان‌ماه سهامداران حقوقی و حقیقی بسیاری را به جرگه خود وارد کرده است بررسی جزئیات صدور کدهای معاملاتی نشان می‌دهد در هشتمین ماه سال یک هزار و ۳۲۰ کد مربوط به سهامداران حقوقی صادر شده و ۲۱۵.۶۸۰ هزارکد نیز برای سهامداران حقیقی صادر شده است. این در حالی است که در مهرماه ۶ هزارو ۸۰۷ نفرحقوقی برای دریافت کد معاملاتی اقدام کرده بودند و معاملات بازار را رصد می‌کردند.
تداوم حضور سرمایه‌گذاران خارجی
تا قبل از آبان شرایط سیاسی و تحریم‌های حاکم بر بازار و احتمال انتخاب دوباره ترامپ باعث شده بود تا سرمایه‌گذاران خارجی برای حضور در بورس تهران چراغ سبز نشان ندهند. مشکلات هسته معاملات نیز چالش‌های جدی برای این دسته از سرمایه‌گذاران به وجود آورده است. براساس آمار شرکت سپرده‌گذاری مرکزی در پایان هشت ماه امسال، در مجموع ۹ میلیون و ۷۲۵هزار کد جدید از سوی سمات صادر شده و مجموع کدهای بورسی به ۲۱ میلیون و ۳۹۰هزار کد افزایش پیدا کرده است. از میان تعداد کدهای معاملاتی صادر شده تنها۳۹ سرمایه‌گذار خارجی در آبان‌ماه کد بورسی دریافت کردند تا مجموع کدهای معاملاتی سرمایه‌گذاران خارجی به ۲هزارو۴۸۷ نفر برسد. این تعداد سرمایه‌گذار ازکشورهای مختلف جهان متقاضی دریافت کد معاملاتی و سرمایه‌گذاری در بورس تهران بوده‌اند. به گفته کارشناسان با توجه به شرایط بین‌المللی ایران دریافت همین میزان کد معاملاتی از سوی سرمایه‌گذاران خارجی برای بازار سرمایه قابل تامل است.
بهبود وضعیت بورس و انجام معاملات بیشتر می‌تواند منجر به تداوم صدورکدهای بیشتری از سوی سرمایه‌گذاران خارجی شود. به تعادل رسیدن بازار و پرهیز از دستورالعمل‌های ناگهانی می‌تواند پای سرمایه‌گذاران خارجی بیشتری را به بورس اوراق بهادار تهران باز کند. بیشترین میزان صدور کد خارجی در سال ۸۷ بوده که در این سال صدور کد معاملاتی برای سهامداران خارجی رشدی ۶۶ درصدی را تجربه کرده است.
استان‌های فعال در بازار سرمایه
زمانی که اصلاح شاخص بورس از دو میلیون واحد آغاز شد، تحلیلگران بر این باور بودند که این اصلاح حداکثر تا آخر تابستان و تا محدوده یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحد ادامه خواهد داشت اما نزول شاخص به کانال یک میلیون و ۲۰۰ هزارواحد و توقف یکه‌تازی بورس بخشی از نقدینگی وارد شده به این بازار را روانه صفوف خرید طولانی دلار و سکه کرد، این در حالی است که در همان مقطع نیز کارشناسان در مورد حباب قیمتی بازارهای موازی به سرمایه‌گذاران هشدار می‌دادند و همچنان بازار سرمایه را نسبت به بازارهای دیگر پربازده‌تر می‌دانستند.
از سویی دیگر ترغیب سرمایه‌گذاران به سهامداری از همان روزهای اول ریزش شاخص موضوع جدی بود که بر آن تاکید فراوان می‌شد. بسیاری از سهامدارانی که از ابتدای سال وارد بازار سرمایه شده بودند به‌دنبال نوسانات شدید مردادماه از بازار سرمایه خارج شدند اما در این میان چند استان همچنان پیشتاز دریافت کدهای معاملاتی هستند و بیشترین ترکیب بازیگران بازار سرمایه را به خود اختصاص داده‌اند. از ۲۱۷ هزارنفری که در آبان‌ماه برای دریافت کد معاملاتی اقدام کردند تهران با ۲۷هزار و ۹۹۸ نفر ثبت‌نام‌کننده در صدر جدول دریافت‌کنندگان کد بورسی در آبان‌ماه قرار دارد.
پس از آن استان اصفهان با ۲۰ هزار و ۵۷۷نفر در رتبه بعدی قرار می‌گیرد و استان‌های خراسان رضوی، فارس، خوزستان، گلستان، گیلان و آذریایجان شرقی در رتبه‌های بعدی بیشترین ثبت نام کد بورسی قرار دارند. استان چهارمحال بختیاری نیز با یک هزار و ۴۰۲ کد معاملاتی جدید انتهای جدول را به خود اختصاص داده است.
