کارشناسان به سهامداران بعد از تغییر فاز بازار از خرسی به گاوی توصیه می‌کنند
تحلیل به جای صف‌نشینی
کمتجربهها از طریق صندوق‌ها سهامداری کنند
علیرضا کاهدی یکی از کارشناسانی است که به «کمتجربهها» توصیه می‌کند روش غیرمستقیم، یعنی سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها را انتخاب کنند تا تجربه قبلی و رشد عجیب بازار و به موجب آن افت شدید تکرار نشود. او با بیان اینکه «با توجه به شواهد و قرائن روند بازار رو به رشد و بالاست» به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: «همچنین با توجه به چشم‌انداز سیاسی مثبتی که شکل گرفته است پیش‌بینی می‌شود این روند رو به رشد ادامه داشته باشد. به عبارت دیگر در روزهای آینده نیز باید همچنان شاهد رشد شاخص باشیم.» کاهدی با این پیش‌بینی از آینده بازار خطاب به سهامداران می‌گوید: «در این شرایط توصیه‌‌ای که به سهامداران می‌توان کرد این است که اشتباه دفعه قبل را تکرار نکنند. بار قبل خیلی از افراد چون می‌دیدند سهامشان در حال رشد است، این را به حساب عملکرد و انتخاب خوب خود گذاشته بودند؛ در صورتی که بازار در حال رشد بود و به خاطر آن همه سهم‌ها رشد کردند. اما این اشتباه غلط کجا خود را نشان داد؟ آنجا که بازار افت شدید کرد. در این مرحله بود که آن دسته از سهامداران که بدون تحلیل سهم خریده و هیچ تدبیری نیندیشیده بودند ضرر زیادی کردند.»
این کارشناس بازار سرمایه اضافه می‌کند: «این دسته از سهامداران اکنون باید از تجربه قبلی درس بگیرند و اگر دانش، اطلاعات و تجربه کمتری دارند برای سرمایه‌گذاری نزد صندوق‌ها بروند چون منفعت بیشتری می‌برند. از سوی دیگر اگر افتی هم اتفاق بیفتد نقد‌شوندگی صندوق‌ها بهتر است و ضرر کمتری می‌کنند.»
کاهدی اما از اینکه همچنان رفتار قبلی در حال تکرار شدن است اظهارتاسف می‌کند و می‌گوید: «متاسفانه تا به امروز با توجه به رصدی که در بازار داشتیم، می‌بینیم که همان رفتار قبلی در حال تکرار است! اکثریت افرادی که در بازار هستند تحلیلی ندارند و هر کجا صف است همان‌جا می‌روند و در صف قرار می‌گیرند؛ حالا می‌خواهد صف خرید باشد یا صف فروش. این رفتار در بلندمدت به آنها ضربه می‌زند. همان‌طور که در گذشته نیز ضرر آن را متحمل شدند. پس بهتر است این بار توجه کنند و بدون تحلیل و بدون اطلاع معامله نکنند.»
او با تاکید بر اینکه «هیچ کس نمی‌تواند به سهامداران کمک کند جز خودشان» می‌گوید: «آن رکود و افتی که در بازار اتفاق افتاد باید تجربه شده باشد. نهاد ناظر مثل سازمان بورس هم نمی‌تواند کار زیادی بکند. موضوعی که سازمان بورس باید روی آن کار کند این است که روند ارائه مجوز به شرکت‌های مشاوره و سبدگردان را مقداری تسهیل کند. سازمان در این سال‌ها در این زمینه ضعف داشته و عملکرد چندان مناسبی نداشته است. به رغم اینکه حجم بازار خیلی بالا رفته ولی تعداد مجوزهایی که اضافه شده رقم چشمگیری نیست. از این رو به نظر می‌رسد اکنون باید فکری به حال آن شود تا تجربه بد قبلی تکرار نشود.»
سهامداران نگاه بنیادی‌تری به سهام شرکت‌ها داشته باشند
«سهامداران نگاه بنیادی‌تری به سهام شرکت‌ها داشته باشند»؛ این جمله را نیز سپهر کشاورز، کارشناس بازار سرمایه در توصیه به سهامداران در شرایط فعلی بازار می‌گوید. او با بیان اینکه «بازار بعد از اصلاح حدود ۵۰ درصدی اکنون دو مزیت نسبت به بازارهای موازی دارد که جذب سرمایه کند» توضیح می‌دهد: «یکی از این مزیت‌ها همین اصلاح ۵۰درصدی و پایین آمدن رسیدن شاخص تا یک میلیون و دویست هزار واحد است و دیگری رکود شدید در سایر بازارهای موازی است که دو امتیاز را به بورس برای جذب سرمایه می‌دهد.» کشاورز می‌افزاید: «ثبات نسبی قیمت ارز و تعیین تکلیف ریاست‌جمهوری آمریکا باعث شده که التهابات از بین برود و بازار به آرامش و ثبات نسبی رسیده است. علاوه بر این اتفاقاتی که در شورای‌عالی بورس افتاد مبنی بر افزایش توان خرید صندوق‌ها با درآمد ثابت نشان داد ریسک بازار کم شده است که اجازه داده‌اند توان خرید آنان از ۲۰ درصد به ۵۰ درصد برسد. از سوی دیگر وجه تضمین برای خرید اعتباری را نیز تا ۳۵ درصد افزایش دادند.»
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه «همه این اقدامات نشان‌دهنده این است که ریسک بازار کم شده است» یادآور می‌شود: «ولی نکته مهم برای ادامه این روند این است که همه سهامداران چه سهامداران قدیمی و چه سهامداران جدیدی که تازه میخواهند در این بازار سرمایه‌گذاری کنند این است که باید نگاه بنیادی‌تری به سهام شرکت‌ها داشته باشند. به عبارت دیگر به خرید سهم‌هایی بپردازند که با توجه به تغییرات و متغیرهای اقتصادی می‌توانند رشد کسب و کارشان را داشته باشند و از وضعیت بنیادی بالاتری برخوردار باشند.»
کشاورز با تاکید بر اینکه سهامداران اسیر سفته‌بازی نشوند، می‌گوید: «اکنون ۸۰ درصد شرکت‌هایی که در بورس هستند قابلیت خرید سهام در قیمت فعلی را دارند. با توجه به رکود سایر بازارها می‌توان پیش‌بینی کرد که شاخص در کوتاه‌مدت به عدد یک میلیون و ۵۰۰ و ۶۰۰ هزار واحد هم برسد تا گزارش ۹ ماهه شرکت‌ها بیاید و وضعیت شرکت‌ها شفاف‌سازی بیشتری شود. بعد از آن با توجه به متغیرهای اقتصادی و سیاسی جدید که در آن زمان مشخص خواهد شد حرکت‌های بعدی را ادامه دهد. در هر حال کسانی که میخواهند جدیدا وارد بورس شوند باید نگاه بنیادی‌تری به سهام شرکت‌ها داشته باشند تا تحلیل تکنیکال. » او یادآور می‌شود: «اکنون در شرایط فعلی شرکت‌های فولاد، پالایشگاهی و فلزی در راس معاملات هستند و هنوز مقداری زود است که درباره رفتار سهامداران و اینکه پول جدیدی که آمده با هدف تحلیل بنیادین آمده یا تحلیل تکنیکال، صحبت کنیم. استنباط می‌شود که بیشتر متقاضیان به دلیل کاهش قیمت تمام شده اقدام به خرید کرده‌اند. در همین حال عرضه‌کننده‌ها هم با توجه به ریزش قیمت سهم‌ها کمتر در بازار هستند.»
