بازار سهام در ۶ روز آخر آبان‌ماه ۱۱ درصد سود داد
پایان سبز ماه منفی بورس
پس از اصلاح بیش از ۴۱ درصدی نماگر اصلی بورس تهران در سه ماه گذشته حال شاخص کل ۶ روز کاری است که مسیر صعودی را برگزیده و تا پایان معاملات روز چهارشنبه به‌عنوان آخرین روز کاری آبان‌ماه ۱۱درصد ارتفاع گرفته است. از زمان آغاز اصلاح سهام یعنی از ۲۰ مردادماه تاکنون هیچ‌گاه شاخص سهام برای ۶ روز متوالی صعودی نبوده است و در روزهای صعودی خود نیز هیچ‌گاه رشد در این بازه را تجربه نکرده بود. اما آیا این روند صعودی ادامه خواهد یافت؟ آیا اصلاح بازار سهام به اتمام رسیده است؟ هر چند صعود قیمت‌ها در ۶ روز کاری گذشته تا حدودی با نوسانات مثبت اما موقت شاخص‌ها در سه ماه گذشته متفاوت بوده اما به نظر می‌رسد همچنان نمی‌توان پاسخی روشن به سوالات مطرح شده داد.
جابه‌جایی چهار رکورد در هفته جاری
روز چهارشنبه شاخص کل بورس تهران رشد ۷/ ۳ درصدی را تجربه کرد که بیشترین رشد روزانه از ۵ شهریورماه بود. ضمن اینکه در هفته جاری تمامی روزهای معاملاتی سبز بودند که بعد از ۱۸ تیرماه سابقه‌ای برای آن یافت نمی‌شود. در عین حال همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد شاخص سهام برای ۶ روز متوالی صعودی شد و در این مدت رشد ۱۱درصدی را ثبت کرد که از زمان اصلاح شاخص سهام (۱۹ مرداد) تاکنون نظیری برای آن یافت نمی‌شود و هم از نظر تعداد روزهای مثبت و هم درصد رشد، رکوردی چهار ماهه جابه‌جا کرده است.
کوچ سرمایه حقیقی به سهام دلاری
در حالی طی ۶۳ روز معاملاتی که شاخص کل بورس تهران در مسیر نزولی قرار گرفته بود شاهد خروج ۳۳ هزار و ۲۷۰ میلیارد تومان پول حقیقی از گردونه معاملات سهام بودیم که بازگشت این گروه از بازیگران سهام سبب شده خالص خرید سهامداران خرد طی روزهای اخیر به ۲ هزار و ۵۴۰ میلیارد تومان برسد. در این میان در دوره اصلاح بازار، میانگین روزانه سهامی به ارزش ۵۲۸ میلیارد تومان در مسیر حقیقی به حقوقی جابه‌جا شده بود و حال طی روزهای گذشته حقیقی‌ها میانگین روزانه ۵۰۸ میلیارد تومان پول جدید وارد تالار شیشه‌ای کرده‌اند. بررسی صنایع ۳۸گانه بورسی نشان می‌دهد در این روزها بیشترین خالص خرید حقیقی‌ها در گروه‌های کالامحور بازار رقم خورده است. جایی که ضمن انتشار گزارش‌های میان‌دوره‌ای مناسب از سوی این شرکت‌ها و جذابیت قیمت سهام مذکور پس از اصلاح اخیر، بهبود روند قیمت‌ها در بازارهای جهانی نیز مزید بر علت شده تا شاهد ورود سرمایه حقیقی به گروه‌های دلاری بورس تهران باشیم. در این میان بررسی‌ها نشان می‌دهد بیشترین خالص خرید حقیقی به میزان ۵۵۴ میلیارد تومان در زیرمجموعه‌های گروه فرآورده‌های نفتی رقم خورده است. گروه چندرشته‌ای صنعتی نیز که بیش از دو ماه در غیاب «شستا» به معاملات روزانه خود ادامه داد در پنج روز معاملاتی اخیر، شاهد جابه‌جایی سهامی به ارزش ۴۶۴ میلیارد و ۵۷۰ میلیون تومان در مسیر حقوقی به حقیقی بوده است. فلزی‌ها نیز در این بازه زمانی با خالص خرید ۳۲۷ میلیارد و ۲۹۰ میلیون تومانی حقیقی‌ها همراه شدند. این روند در معدنی‌ها به جابه‌جایی سهامی به ارزش ۲۵۹ میلیارد و ۶۹۰میلیون تومان در مسیر حقوقی به حقیقی دنبال شد. پتروشیمی‌ها نیز وضعیت مشابهی را تجربه کردند و خالص خرید ۲۴۹ میلیارد تومان از سوی سهامداران خرد را تجربه کردند. در آن‌سوی بازار صنایع کوچک بورسی همچون انبوه‌سازی و سیمان در اولویت نخست سهامداران خرد جهت خروج قرار گرفتند. به نظر می‌رسد به سبب بهبود شرایط بازار جهانی و البته تثبیت نسبی دلار شاهد کوچ نقدینگی از گروه‌های کوچک به سمت بزرگان کالایی هستیم.
در آخرین روز آبان چه گذشت؟
آخرین روز معاملاتی هفته و آبان ماه در حالی به پایان رسید که شاخص‌ها برای ۶ روز متوالی سبزپوش‌اند. در ابتدای معاملات روز چهارشنبه شاهد افزایش تقاضا در بسیاری از نمادها به ویژه نمادهای شرکت‌های بزرگ بودیم. این روند تا پایان معاملات تداوم یافت و در نهایت شاخص کل بورس با رشد ۴۸ هزار و ۳۵۴ واحدی (معادل ۷/ ۳درصد) به عدد یک میلیون و ۳۴۵ هزار واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن نیز در این روز رشد ۷/ ۱ درصدی را تجربه کرد. در فرابورس نیز به‌رغم افزایش فشار فروش در بسیاری از نمادهای بازار پایه اما شاهد سبزپوشی شاخص کل و رشد ۲۹۸ واحدی بودیم. سه نماد بورسی «فارس»، «فولاد» و «فملی» و فرابورسی«ذوب»، «صبا» و «هرمز» بیشترین اثر مثبت را بر دو شاخص کل بورس و فرابورس داشتند.
سبزپوش شدن و افزایش نرخ‌ها در بازارهای جهانی (پس از انتشار خبر پیدایش واکسن کرونا)، کاهش نگرانی از افزایش نرخ سود بین بانکی در پی یادداشت روز سه‌شنبه رئیس کل بانک مرکزی، مصوبات جدید شورای عالی بورس و بازگشت معاملات روزانه به روال گذشته، بهبود عملکرد شرکت‌ها در پی انتشار گزارش‌های ماهانه و فصلی و جذابیت قیمت سهام بسیاری از شرکت‌ها، بازگشایی و بهبود نقدشوندگی در نمادهای بزرگ متوقف شده و از همه مهم‌تر افزایش قابل توجه ارزش معاملات و ورود سرمایه‌های حقیقی به گردونه معاملات سهام از جمله مهم‌ترین عوامل بازگشت اعتماد مجدد به بازار سهام و سبزپوش شدن شاخص‌هاست.
در جریان دادوستدهای روز گذشته بورس تهران شاهد تشکیل صف خرید به ارزش ۳۳۶۱ میلیارد تومانی ۵/ ۵۴ درصد از نمادهای بورسی هستیم. دو نماد خودرویی «خساپا» و «خودرو» و نماد «شپنا» بیشترین حجم صف خرید را دارند. همچنین ۷/ ۱۳ درصد از نمادهای بورسی صف فروش به ارزش ۹۸۵ میلیارد تومان را تشکیل دادند. در معاملات فرابورس (تابلوی اصلی فرابورس و بازار پایه) نیز شاهد تشکیل صف خرید ۲۸ درصد از نمادهای فرابورسی به ارزش ۲۶۸ میلیارد تومان بودیم، اما صف فروش در این بازار سنگین‌تر بود که عمدتا به معاملات سهام بازار پایه بازمی‌گشت. به این ترتیب روز چهارشنبه ۸/ ۵۲ درصد از نمادهای فرابورسی با صف فروشی به ارزش ۱۲۱۹ میلیارد تومان مواجه شدند. دو نماد «فبستم» بیشترین حجم صف خرید و «وملت» بیشترین حجم صف فروش را در این بازار دارا بودند. در مجموع معاملات دیروز بورس و فرابورس ۶۴ درصد نمادها در محدوده مثبت و ۷/ ۳۰ درصد از نمادها در محدوده منفی معامله شدند.
در پنج روز اخیر شاهد افزایش قابل توجه تقاضا برای خرید سهام از سوی سهامداران خرد هستیم. این امر می‌تواند بیانگر بازگشت اعتماد مجدد به بورس برای سهامداران باشد، البته همچنان باید در انتظار روزهای آتی معاملات و ثبات بیشتر در بازار سهام بود. روز چهارشنبه نیز سهامداران حقیقی در جبهه خریداران تحرکات بسیار مثبتی داشتند، به این ترتیب سهامی به ارزش ۱۰۸۲ میلیارد تومان از سبد حقوقی‌ها به پرتفوی حقیقی‌ها انتقال پیدا کرد.
بازخوانی دو دوره بورسی بازار خرسی
در اوایل روزهای اصلاحی سال جاری و ورود بازار به فاز خرسی فعالان بورسی آن را با نیمه دوم سال 97 مقایسه می‌کردند. یعنی درست دوره پیشین ورود بازار سهام به فاز خرسی. جایی که بورس تهران برای ۵۵ روز معاملاتی (از ۹ مهر تا پایان آذر۹۷) در مسیر کاهشی پیش رفت و سرانجام با ثبت افت ۱۵/ ۲۰ درصدی به فاز خرسی فرورفت. پس از آن اما برای ۴۱ روز کاری (از ابتدای دی تا 30 بهمن ۹۷) شاهد نوسان کم‌مقدار این نماگر در محدوده ۱۵۴ تا ۱۶۶ هزار واحدی بودیم. این دوره کم‌نوسان اما با رشد 8/ 0 درصدی شاخص کل سپری شد. پس از آن فعالان بازار شاهد بازگشت پرقدرت سهام به مسیر صعودی بودند. پول‌های حقیقی مجددا به گردونه معاملات سهام بازگشتند و در ۲۱ روز کاری باقیمانده از سال ۹۷، نماگر اصلی بورس تهران با صعود ۱۴ درصدی همراه شد و سال ۹۸ را نیز با رشد ۱۸۶ درصدی به پایان رساند. در نخستین روزهای پاییز سال ۹۷، نرخ دلار در روندی صعودی تا کانال ۱۸ هزار تومان نیز پیشروی کرد، اما به یکباره شاهد ریزش دلار در بازار آزاد بودیم. این وضعیت به بورس تهران نیز تسری پیدا کرد و فعالان تالار شیشه‌ای که همواره نیم نگاهی نیز به خیابان فردوسی دارند، در سمت فروش سهام فعال شدند و ماحصل آن سقوط شاخص سهام از ارتفاع ۱۹۵ هزار واحدی به ۱۵۴ هزار واحد بود.
از ابتدای سال جاری نیز در ادامه روند صعودی سال ۹۸، ورود بی‌وقفه نقدینگی به گردونه معاملات سهام سبب شد تا فقط در ۹۱ روز کاری، شاخص کل بورس تهران با رشد ۳۰۵ درصدی همراه شود. در این مدت همه عوامل مثبت همچون ورود سراسیمه پول‌های سرگردان، افزایش انتظارات تورمی، رشد نرخ دلار و سخنان حمایت‌گونه مقامات دولتی دست به دست هم دادند تا صعود قیمت سهام به روندی بی‌وقفه تبدیل شود. در این مدت تنها مرزهای تکنیکال، روانی و اعداد رند بودند که بعضا افزایش فشار فروش را در پی داشتند که آن نیز با ورود سریع متقاضیان خرید سهام خنثی می‌شد. به‌طوری که تقریبا تمام سهام موجود در بازار از محدوده ارزندگی خارج شده بودند، اما قصد افت نداشتند. هر چند پس از رشدهای افسارگسیخته در یک سال گذشته، اصلاح قیمتی امری طبیعی محسوب می‌شد، اما با عبور دماسنج اصلی تالار شیشه‌ای از مرز 2 میلیون واحد این نماگر چرخشی جدی کرد. در این شرایط محدودیت‌های خودساخته همچون دامنه نوسان قیمت و حجم مبنا، آتش هیجانات منفی را افروخته‌تر کردند تا جایی که فقط در ۱۰ روز کاری، شاهد ریزش بیش از ۲۰ درصدی شاخص کل و ورود بازار سهام بعد از حدود دو سال به فاز خرسی بودیم. این شرایط در سایه انفعال مقام سیاست‌گذار رقم خورد و هنوز نیز راهکاری برای دماسنج اقتصاد ایران اندیشیده نشده است. پس از آن برای 33 روز کاری شاخص کل کم‌نوسان ظاهر شد و افت 9/ 3 درصدی را ثبت کرد. اما روند سال 97 تکرار نشد و نماگر سهام این بار با شتابی بیشتر به حرکت در مسیر نزولی ادامه داد و در 19 روز کاری 12/ 24 درصد دیگر از ارتفاع دماسنج بازار کاسته شد تا در مجموع میزان افت شاخص کل بورس از 41 درصد فراتر رود. در این دوره حتی رشد دلار نیز نتوانست مانع افت بیشتر قیمت سهام شود. بازار راه خود را رفت تا حباب شکل گرفته در این بازار کوچک و کوچک‌تر شود. در این مسیر نسبت قیمت به درآمد آینده‌نگر که در برخی گروه‌ها 32 واحد را نیز تجربه کرده بود تعدیل شد و بر آخرین آمارها برای کل بازار به کمتر از 10 واحد رسیده است. عوامل که بر جذابیت بازار سهام افزوده و می‌تواند کورسوی امیدی برای بازگشت تقاضا به این بازار باشد.
سهام عدالت؛ ۱۱ میلیون تومان
در معاملات دیروز بورس، ارزش روز ۳۶ شرکت موجود در پرتفوی سهام عدالت برای دارندگان سهام ۵۰۰ هزار تومانی به ۱۱ میلیون و ۸۳ هزار تومان رسید. از ۱۹ مرداد ماه، ۶۰ درصد سهام عدالت و همچنین سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی در بورس قابل معامله شد.
دارایکم؛ ۹/ ۳ میلیون تومان
بیش از ۳ ماه از ثبت تقاضا برای خرید بخشی از باقیمانده سهام دولت در بورس در قالب صندوق‌های قابل معامله (ETF) می‌گذرد. بررسی‌ها حکایت از بازده ۴/ ۱۵۴ درصدی ارزش خالص دارایی‌های دارایکم و افزایش NAV این صندوق به ۵ میلیون و ۸۷ هزار تومان دارد. ارزش سهام دارایکم در بورس تهران به ۳ میلیون و ۸۵۹ هزار تومان رسیده است.
