بورس‌گرام

حمله و دفاع مجازی

دنیای اقتصاد : «به نظر میاد عبده تبریزی را بازی نمی‌دهند و ناراحت است.» و «طوری شده، افرادی که تازه وارد بورس شده‌اند به بزرگان بورس می‌گویند بی‌سواد؛ صحبت‌های دکتر عبده تبریزی عالی بود!» این چندخطی که خواندید، دو نگاهی بود که در آخر هفته‌ گذشته، میان کاربران فعال بازار سرمایه و بورس در فضای شبکه‌های اجتماعی و نرم‌افزارهای پیام‌رسان غالب بود. ماجرا از این قرار بود که روز پنج‌شنبه گفت‌وگویی تصویری با حسین عبده تبریزی در سایت اکو ایران با محور بازار ارز و سهام منتشر شد.

از همان ساعات اولیه انتشار این گفت‌وگو فعالان بازار به آن واکنش نشان دادند. فضای توییتر به صحبت‌های عبده تبریزی خیلی نگاه مثبتی نداشت و کاربران با صراحت و لحن تند انتقادی نظراتشان را درباره صحبت‌های این کارشناس قدیمی بازارسرمایه و دبیرکل اسبق بورس مطرح می‌کردند. برای مثال یکی از کاربران نوشت: «از دیروز که عبده تبریزی نظریه حباب را بیان کرده، ده‌ها جواب قاطع و علمی گرفته است. دیگر دوران ترساندن مردم با اطلاعات پوسیده سر آمده است.» کاربر دیگری هم نوشت: «پیشنهاد می‌کنم آقای عبده شروع به نوشتن خاطراتشان کنند، چون از در افتادن با اقتصاددانان جوان سودی نمی‌برند.» اما در گروه‌ها و کانال‌های پیام‌رسان تلگرام اوضاع آرام‌تر از توییتر بود. یکی از کانال‌های تحلیلی در زمینه بورس در تلگرام نوشت: «یکی از مواردی که منتقدان بورس مبنای حباب بودن بازار قرار داده‌اند، بالا رفتن نسبت‌های P/ E و P/ S بازار به سطوحی است که از میانگین جهانی بالاتر است. ولی آیا این مطلب درست است؟ نسبت‌های مذکور به‌صورت TTM و گذشته‌نگر محاسبه می‌شود و به عبارتی بخش سود و فروش آن مربوط به سال مالی ۱۳۹۸ و با دلار ۱۲ هزارتومانی است. اگر فرض کنیم که میانگین نرخ تسعیر دلار امسال در محدوده ۲۰ هزار تومان بماند، هم فروش و هم سود خالص اکثر شرکت‌ها به‌صورت ریالی ۸۰ تا ۱۰۰ درصد رشد خواهد کرد. معنی‌اش آن است که نسبت P/ E آتی بازار عددی در حدود ۱۷ تا ۲۰ و برای شرکت‌های بزرگ بین ۱۰ تا ۱۲ خواهد بود که از میانگین جهانی پایین‌تر است.» محسن عباسی، از تحلیلگران بازار سرمایه هم در کانال تلگرامی خود خطاب به عبده تبریزی نوشت: «استاد عزیزم، دلار استفاده شده در محاسبات شما بسیار پایین‌تر از نرخ بازار است. محاسبه‌ای را دیدم که این نسبت را حوالی ۵۷ درصد نشان می‌داد، ارزش دلاری بازار سهام کمتر از محاسبه‌ شما بود. به نظرم بازار سرمایه در حال نشان دادن درست این نسبت است و نسبت دلاری بازار به GDP را باید با نرخ دلار آزاد محاسبه کنیم.» دریکی از گروه‌های تلگرامی هم میثم مباشری از فعالان بازار سرمایه بعد از انتشار مصاحبه حسین عبده تبریزی نوشت: «جناب عبده گفته‌اند نسبت ارزش بازار سرمایه به تولید ناخالص داخلی(GDP) در ایران ۳۰۰ درصد است که در مقایسه با کره جنوبی (۹۰ درصد) و عربستان (۶۵ درصد) رقم بسیار بالایی است و نتیجه‌گیری کرده‌اند که بورس ایران دچار حباب شده است. ایشان در محاسبه این نسبت برای عربستان و کره جنوبی دچار خطا نشده‌اند ولی در محاسبه این نسبت برای ایران دچار اشتباه فاحش شده و نرخ ارز را ۴۲۰۰ تومان در نظر گرفته‌اند درحالی‌که با دلار بازار آزاد این نسبت برای اقتصاد ایران فقط ۵۷ درصد است که بسیار پایین‌تر از رقم کره جنوبی و حتی عربستان است.»