این درحالی است که با توجه به شرایط سیاسی کنونی و تحریم‌های صورت گرفته، تامین مالی بین‌المللی با مشکل مواجه شده و باید تمرکز بیشتری بر تامین مالی داخلی شود که در این میان بازار سرمایه با برخورداری از ابزارهای متنوع می‌تواند پاسخی مناسب به نیازهای مالی بنگاه‌های اقتصادی بدهد. البته در بخشی دیگر تاکید شد که یکی از دلایل عدم استقبال شرکت‌ها برای تامین مالی از بازار سرمایه، پیچیدگی مکانیزم این موضوع است که سبب می‌شود فرآیند زمانی دستیابی به نقدینگی برای بنگاه‌ها طولانی شود. بر این اساس لازم است سیاست‌گذاران بازار سرمایه مکانیزم تامین مالی از این بازار را با تدابیر لازم، تسهیل و تسریع کنند.

مقرر شده نخستین همایش مالی با محوریت تامین مالی ۲۹بهمن ماه سال‌جاری برگزار شود و تا زمان این رویداد نشست‌های تخصصی به منظور بررسی ابعاد تامین مالی و نقش آن در اقتصاد کشور تشکیل شود که در این راستا نخستین نشست روز سه‌شنبه با موضوع «توسعه بازار بدهی، از نتایج کلان تا آثار شرکتی» برگزار شد.

خصوصی‌سازی تجارب درخشانی ندارد

محمدرضا رستمی، دبیر همایش مالی ایران با اشاره به اینکه در شرایط کنونی اقتصاد و تحریم‌های صورت گرفته، تامین مالی بین‌المللی با مشکلات زیادی همراه شده، گفت: بر این اساس باید بر تامین مالی از بازار داخل تمرکز بیشتری داشته باشیم.

وی ادامه داد: در این میان بازار سرمایه و به‌ویژه بازار بدهی می‌تواند نقش مهمی در توسعه مالی بنگاه‌ها و دستیابی به رشد اقتصادی داشته باشد.  عضو هیات‌مدیره انجمن مالی ایران در ادامه با اشاره به حجم نقدینگی بالای کنونی در بازار سرمایه گفت: بازار سرمایه نیازمند مکانیزم‌هایی برای جمع‌آوری سرمایه‌های خرد است. این درحالی است که بحث خصوصی‌سازی و تامین مالی بخش‌خصوصی و عمومی چندان نتایج درخشانی در گذشته نداشته و انتظار می‌رود این روند در سال‌های پیش‌رو با عملکرد بهتری همراه شود. به گفته رستمی، برای توسعه تامین مالی در کشور باید به سمت استفاده از ساختارهای نوین تامین مالی در دنیا رفت. بلاک چین، تامین سرمایه جمعی (Crowdfunding) و تامین مالی برای استارت‌آپ‌ها از جمله مواردی است که باید به آن توجه شود تا در آینده نزدیک شاهد راه‌اندازی این موارد باشیم.

جای خالی بنگاه‌های بزرگ

حسن قالیباف‌اصل، رئیس دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی دانشگاه الزهرا نیز در ادامه با اظهار این مطلب که تامین مالی از طریق استقراض موضوعی مهم در فرمول‌های پیشرفت محسوب می‌شود، گفت: بنگاه‌های بزرگ اقتصادی برای دستیابی به تولید بیشتر نیازمند تامین مالی مناسب و به تبع آن افزایش ظرفیت هستند. این درحالی است که طی سال‌های اخیر تنها دولت از پتانسیل‌های بازار بدهی استفاده کرده و بنگاه‌های اقتصادی چندان توجهی به این بازار نداشته‌اند. مدیرعامل سابق شرکت بورس تهران در ادامه با اشاره به اینکه تامین مالی از بازار بدهی هم به نفع دولت، هم به نفع بنگاه‌های اقتصادی و هم به نفع کل اجتماع است، گفت: بازار بدهی پتانسیل رشد زیادی داشته و فرهنگ‌سازی لازم است تا شرکت‌ها برای تامین مالی به سراغ بانک‌ها نروند.

نقش مهم صندوق‌های سرمایه‌گذاری

سیدروح‌الله حسینی‌مقدم، عضو شورای‌عالی بورس و اوراق بهادار نیز در ادامه این همایش با اشاره به اینکه در سال‌های گذشته، ادبیات بازار بدهی جایگاه چندانی در اقتصاد ایران نداشت، گفت: با توسعه این بازار در سال‌های اخیر، بازار بدهی معیاری دقیق و تعیین‌کننده برای نرخ سود شده است. وی در ادامه با اظهار این مطلب که همچنان با معیارهای جهانی فاصله زیادی داریم، افزود: مهم‌ترین عامل در توسعه فرآیند یک بازار، تجهیز منابع است که در این راستا صندوق‌های فعال در بازار سرمایه با برخورداری از تنوع بالا و تجهیز منابع مختلف، پاسخگوی طیف گسترده‌ای از سلیقه‌ها و نیازها هستند.

نرخ تامین مالی؛ گزینه‌ای مهم در انتخاب بازار

در ادامه این همایش نیز محمدمهدی مومن‌زاده از فعالان بازار سرمایه با اشاره به اینکه یکی از نکات مهم و قابل‌توجه در اقتصاد، نرخ تامین مالی در کشور است، گفت: درحال‌حاضر با برخورداری از ظرفیت‌های بازار سرمایه و بازار بدهی، مکانیزم عرضه و تقاضای موجود در بازار تعیین‌کننده نرخ تامین مالی شده و این عاملی مهم در این مساله شده است. به گفته مومن‌زاده، میانگین موزون نرخ بازده اوراق تامین مالی نشان از آن دارد که تامین مالی پروژه‌ها می‌تواند بهینه باشد یا خیر. در این میان بررسی‌های صورت گرفته طی سال‌های اخیر نشان از نوسانات زیادی در این زمینه دارد. وی در ادامه به بررسی آماری تامین مالی به تفکیک اوراق سرمایه‌ای و بدهی پرداخت و گفت: از ابتدای سال‌جاری تا پایان آبان ماه بالغ بر ۴۳هزار میلیارد تومان اوراق سرمایه‌ای در بازار سرمایه منتشر شده که ۱۲هزار و ۸۰۰میلیارد تومان از این رقم به افزایش سرمایه شرکت‌ها تعلق داشته است. در همین مدت ۸ماهه نخست سال نیز میزان انتشار انواع ابزارهای تامین مالی در بازار بدهی به حدود ۵۴هزار و ۵۰۰میلیارد تومان رسیده است.